آخرین تکاپوهای غرب برای چشم‌پوشی ایران از منافع اقتصادی برجام

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ این روزها این گزاره به شکل گسترده و جدی در تحلیل‌های برجامی برجسته است که اروپا به شدت به نفت و گاز ایران نیاز دارد و تکاپوی گسترده سرویس سیاست خارجی و امنیت اتحادیه اروپا و ارائه طرح‌ها و ایده‌های مختلف برای حل اختلافات باقی مانده میان آمریکا و ایران معطوف به نیاز شدید اروپا به نفت و گاز ایران است. این در حالی است که زمستان سخت اروپا در راه است و این موضوع می تواند غرب را مجبور به ارائه طرح‌های پیشنهادی بهتری کند و حتی آنها را در موضع تقابل با آمریکا برای پذیرش طرح های پیشنهادی و توافق با ایران قرار دهد.

 
سید مصطفی خوش چشم، کارشناس سیاست خارجی در گفت و گو با «راهبرد معاصر» درباره چرایی انتشار اخبار مثبت بودن روند مذاکرات رفع تحریم ها و دستیابی به توافق نهایی از چند روز قبل از پایان این دور از مذاکرات گفت: طرف غربی به ویژه سه کشور اروپایی دراسفندماه مشابه همین رفتار را انجام دادند، به طوری که با قاطعیت اعلام کردند ایران فقط چهار روز فرصت پاسخگویی و مشخص کردن نتیجه نهایی را در برجام دارد، در حالی که این بار حتی چنین ضرب الاجلی از سوی آنها علیه ایران صادر نشد.

در پیش گرفتن واقع گرایی از سوی طرف آمریکایی و غربی و بازگشت به روند بهمن ماه و ازسرگیری مذاکره واقعی نشان دهنده ایستادگی ایران بر مواضع خود است

وی افزود: حتی زمانی که بلومبرگ ادعا کرد ایران 72 ساعت برای تصمیم گیری وقت دارد، انریکه مورا تأکید کرد چنین موضوعی وجود ندارد و معلوم نیست مذاکرات چه زمانی پایان می یابد. به هر حال طرف غربی اصرار دارد کار نهایی شدن برجام به پایان شهریور نرسد، در غیر این صورت با افزایش بهای حامل های انرژی، اروپا و آمریکا دچار فشارهای اقتصادی و به دنبال آن امنیتی و سیاسی کلان می شوند و این موضوع قدرت اقتصادی آنها را خدشه دار می کند.

این کارشناس سیاست خارجی عنوان کرد: اروپا و آمریکا سعی می کنند ایران را به کنار گذاشتن امتیازات درخواستی خود مجبور کنند. طرف غربی در چهار ماه گذشته مذاکرات را با ادعای اینکه موضوع تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تنها مشکل باقی مانده است، متوقف نگاه داشت؛ زیرا سعی می کرد اذهان را به سمت جنگ شناختی-ادراکی هدایت و با تبلیغات سیاسی-رسانه ای، افکار عمومی را علیه ایران و سپاه منحرف کند.

وی تأکید کرد: طرف غربی در عمل با استفاده از فشارهای ترکیبی و متوسل شدن به جنگ سایبری، خرابکاری، ترور فشار دیپلماتیک به وسیله آژانس بین المللی انرژی اتمی و اعمال تحریم ها دستور به توقیف محموله ایران در سواحل یونان داد و در نهایت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به منطقه سفر کرد تا ادعا کند در صورت به دست نیامدن توافق، در مقابل جمهوری اسلامی صف آرایی انجام می شود تا به این وسیله ایران به عقب رانده شود و دست از امتیارات اصلی باقی مانده بکشد؛ در حالی که بیش از 50 درصد منافع برجام در دل امتیازات باقی مانده قرار دارد.

خوش چشم درباره ناکامی های دولت های غربی در تحمیل فشارهای مورد نظر خود بر ایران گفت: غربی ها و آمریکا در مذاکرات دوحه نتوانستند ایران را به عقب برانند، بنابراین تبلیغات سیاسی-رسانه ای را ادامه دادند، زیرا دیدند در دوحه نتوانستند فشار جدیدی به ایران تحمیل کنند. اروپا با گذشت زمان و توجه به این موضوع که ایران از مواضع به حق خود عقب نشینی نمی کند، مجبور به عقب نشینی شد و پیشنهادهای ارائه شده از سوی ایران در دوحه را مد نظر قرار داد و روی آن تعامل کرد.

کارشناس مسائل هسته ای بیان کرد: خوشبختانه در برخی حوزه ها تا حدی پیشرفت هایی به دست آمد، گرچه پیشرفت در برخی حوزه ها ناچیز و کند بوده است. در پیش گرفتن واقع گرایی از سوی طرف آمریکایی و غربی و بازگشت به روند بهمن ماه و ازسرگیری مذاکره واقعی نشان دهنده ایستادگی ایران بر مواضع خود است. همین اندازه که پیشنهادها و ایده های خود را رد و بدل می کنیم، مثبت است و پیشرفت به شمار می رود؛ اما اینکه متنی روی میز وجود داشته باشد، به هیچ وجه درست نیست و نمی توان زمان مشخصی برای این موضوع عنوان کرد.

وی گفت: حتی نمی توان با صراحت گفت چه زمانی به توافق دست می یابیم یا اصلاً توافقی شکل می گیرد، زیرا همچنان مسائل مهمی به ویژه در زمینه آژانس به قوت خود باقی مانده است که اگر این موضوعات باز بماند و طرف غربی قبول نکند، جنگ سیاسی که در آژانس بین المللی انرژی اتمی به راه انداخته را باید پایان دهد و طبعاً توافقی شکل نمی گیرد.

خوش چشم درباره تازه ترین موضع گیری طرف غربی در قبال ایران و برجام عنوان کرد: وقتی طرف غربی به ما امتیاز می دهد، یعنی مجبور به امتیازدهی شده و به این معناست که روند امتیازدهی امکان دارد، گرچه با تحقق کامل این موضوع همچنان فاصله زیادی داریم. به هر حال طرف اروپایی می داند تا پایان تابستان بیشتر فرصت ندارد و بعد از آن اهرم های فشار ایران به مراتب بیشتر خواهد شد.

وی تصریح کرد: با درنظر گرفتن اوضاع تنش آمیز در تنگه تایوان، جنگ اوکراین و با خراب تر شدن وضعیت بازار نفت، طرف آمریکایی و اروپایی به خوبی به این موضوع واقف اند باید هر چه سریعتر به توافق موردنظر خود دست یابند، زیرا این توافق به نفع آنهاست. ایران نیز به خوبی به این امر واقف است و می داند دست بالا را دارد، لذا تا زمانی که همه امتیازات درخواستی ما از سوی آمریکا داده نشود، مذاکرات ادامه دارد.

وقتی طرف غربی به ما امتیاز می دهد، یعنی مجبور به امتیازدهی شده و به این معناست که روند امتیازدهی امکان دارد، گرچه با تحقق کامل این موضوع همچنان فاصله زیادی داریم

خوش چشم گفت: مقام هایی مانند مورا و بقیه مقام های غربی بیان کردند ظرفیت پایان دادن به مذاکرات بدون توافق را ندارند، زیرا پلن B در کار نیست و توان انرژی، اقتصادی و جغرافیای سیاسی جهان و تحولاتی که در حال وقوع است به طرف غربی اجازه نمی دهد بخواهد با موضع گیری هایی مانند سال 2015 با ایران برخورد کند.

وی افزود: آنها به خوبی می دانند دنیای امروز متفاوت از سال های گذشته و خوشبختانه اوضاع به نفع ما تغییر کرده است. غربی ها به خوبی می دانند القائات رسانه ای و فشارهای سیاسی-رسانه ای که پیش تر مشابه آن را تکرار کرده اند، دیگر راه به جایی نمی برد، لذا باید واقع بینانه تصمیم بگیرند.