بریکس، تکمیل‌کننده مسیر راهبردی جدید ایران

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ پذیرش درخواست ایران برای عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای که حدود یک سال پیش انجام شد، شوک مثبتی در داخل کشور و میان متحدان ایران و شوکی منفی به رژیم صهیونیستی، آمریکا و برخی کشورهای منطقه که مدعی موفقیت در سیاست انزوای بین المللی ایران هستند، وارد کرد.

محور غربی-عربی همچنان نگران گسترش نفوذ ایران در سطوح سیاسی، اقتصادی و امنیتی در عرصه منطقه ای و بین المللی هستند و تلاش های کشورمان برای پیوستن به سازمان بریکس با حضور روسیه، چین، هند و برزیل و آفریقای جنوبی این نگرانی ها را افزایش داده است.

حضور فعال ایران در این سازمان‌ها که ماهیت بین‌المللی دارند، تنها به معنای شکست ساختار تحریم‌های غرب علیه ایران که دهه‌هاست اعمال می شود، نیست؛ بلکه سرآغاز تحولی تاریخی و البته برگشت ناپذیر با هم افزایی و یکپارچگی سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی و امنیتی با کشورهای بزرگ و نوظهور منطقه ای و فرا منطقه ای (همچون روسیه، چین، برزیل، هند و ...) است که در آن می توان صدای شکسته شدن استخوان های یکجانبه گرایی غرب را به خوبی شنید.

ابعاد راهبردی و اقتصادی حضور ایران در بریکس

مواضع رسمی

ایران در سال‌های اخیر چندین گام مهم برداشت و تماس‌های زیادی در بالاترین سطوح برای کسب جایگاه مورد قبول در سازمان بریکس برقرار کرد؛ سازمانی که در آن کشورهای دارای سریع‌ترین رشد اقتصادی جهان حضور دارند. بی تردید حضور در بریکس می تواند مسیر تبدیل شدن ایران را به کشوری توسعه یافته هموار کند که تأثیرات زیادی به ویژه در زمینه های ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک دارد.

اعضای بریکس اقتصادهای نوظهور مانند چین، هند، روسیه، برزیل و دارای نیمی از جمعیت جهان هستند و حضور ایران در آن منافع اقتصادی بالایی خواهد داشت

آیت الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان اواخر خردادماه سال جاری در گفت‌وگو با مردم از رسانه ملی درباره ارتباط با همسایگان گفت: تا ۴۵۰ درصد رشد تبادلات تجاری با کشورهای همسایه داشته ایم، صادرات خدمات فنی و مهندسی به ۱۸ کشور همسایه داریم و 2.5 میلیارد ارزش صادرات فنی مهندسی ایران به کشورهای منطقه است. سهم ایران در تجارت و ترانزیت منطقه بسیار بالاست و تازه در ابتدای راه هستیم. ارتباط ایران با کشورهای عضو شانگهای، بریکس و اکو بسیار مهم است.

وی همچنین در سخنرانی خود در اجلاس ویدئوکنفرانسی «بریکس پلاس» که به میزبانی چین برگزار شد، تأکید کرد، ایران آماده است تا از همه ظرفیت ها و توانمندی های خود برای ارتباط میان کشورهای بریکس با کریدورهای انرژی و بازارهای بین المللی استفاده کند.

سیدمحمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس جمهور نیز در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: برخلاف دروغ‌پردازی غربگرایان، رئیس‌جمهور چین از آیت الله رئیسی برای سخنرانی در اجلاس بریکس دعوت کرد. اعضای بریکس اقتصادهای نوظهور مانند چین، هند، روسیه، برزیل و دارای نیمی از جمعیت جهان هستند و این حضور منافع اقتصادی بالایی خواهد داشت. از منطقه غرب آسیا صرفاً ایران دعوت شده است.

 
در همین راستا سعید خطیب زاده، سخنگوی سابق وزارت امور خارجه کشورمان تأیید کرد، ایران درخواست خود را برای پیوستن به بریکس ارائه کرده است و گفت: اعضای بریکس 30 درصد از کل تولیدات و 40 درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهند، گرچه گروه بریکس معاهده یا توافق بین المللی نیست، اما بر مبنای سازوکار بسیار نوآورانه با جنبه های گسترده شکل گرفته است.

مهدی صفری، دستیار وزیر امور خارجه در امور اقتصادی نیز تأکید کرد، در صورت تقویت گروه بریکس، دلار از مبادلات مالی کشورهای عضو این گروه حذف خواهد شد. وی درباره همکاری با سازمان شانگهای توضیح داد، جمهوری اسلامی امیدوار است ارز یکپارچه پیشنهادی به زودی برای معاملات مالی و تجاری کشورهای عضو این سازمان تصویب شود.

حضور در بریکس و مقابله با سلطه اقتصادی آمریکا

شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در اظهاراتی با بیان اینکه جهان باید با تحریم های یکجانبه و تلاش برخی کشورها برای حفظ هژمونی سیاسی و نظامی خود مخالفت کند، گفت: برای درک بهتر آثار و نتیجه اجلاس بریکس باید روند کلی کنونی در عرصه سیاست بین الملل را درک کنیم که همان افول آمریکا به عنوان قدرت مسلط جهان تک قطبی است.

بی تردید قدرت های منطقه ای در راستای فعالیت های خود دو ابتکار مهم انجام خواهند داد تا بتوانند هر چه زودتر خلاء ناشی از افول و سلطه اقتصادی آمریکا را پر کنند و بتوانند موقعیت خود را در منطقه بهبود بخشند و تثبیت کنند. طبعاً نخستین اقدام در این مسیر احیای تشکل هایی است که تاکنون به دلیل یکجانبه گرایی آمریکای ها در حاشیه بوده اند. دومین ابتکار نیز ایجاد سازمان های جدید بر مبنای توانمندی ها و ظرفیت های آنهاست.

اجلاس بریکس که مدتها پیش با عنوانی جدید همچون «بریکس پلاس» برگزار شد، ابتکاری از نوع نخست و همان چیزی است که اعضای آن نه تنها به عنوان تغییر نام، بلکه به دلیل تغییر رویکرد اتخاذ کردند. بیانیه بریکس پلاس عزم اعضا را برای گسترش عمق راهبردی گروه نشان می دهد که می توانند با درخواست تهران و بوئنوس آیرس برای پیوستن به این گروه موافقت کنند.

نباید از نظر دور داشت چین و برزیل در حال حاضر به دلیل اختلافات شدید با آمریکا و هند تمایل زیادی برای مشارکت فعال در ساز و کار جدید دارند.