به گزارش راهبرد معاصر، به عقیده برخی از جامعه شناسان، آسیبهای اجتماعی به دستهای از نابسامانیها اجتماعی و یا نابهنجاریهای رفتاری به صورت فردی یا جمعی اطلاق میشود که ریشه در بی نظمیها و کژکارکردیهای ساختارها و نهادهای اجتماعی دارند و پیامدهای نامطلوب روانی، جسمی و مادی به ویژه در اقشار خاص و آسیب پذیر ایجاد میکنند. در بخش نابسامانیهای اجتماعی میتوان به فقر، حاشیهنشینی و کودکان کار و معتادان اشاره کرد. و دستگاههای مختلفی برای مدیریت این آسیب ها وظایفی بر عهده دارند از جمله سازمان بهزیستی، نیروی انتظامی، و مدیریت شهری.
کمیته اجتماعی شورای شهر تهران از کمیته های تخصصی زیرمجموعه کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر است که به بررسی این موضوعات رسیدگی میکند. زهرا شمساحسان رئیس کمیته اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران در گفتوگویی مطبوعاتی به تشریح برنامهها و اقدامات مدیریت شهری در خصوص کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی از جمله کودکان کار و خیابان، معتادان متجاهر و زنان سرپرست خانوار در یک سال گذشته پرداخت که شرح آن در ادامه خواهد آمد.
ساماندهی و تعیین تکلیف کانونهای اصلی آسیب در شهر تهران
لطفا کمی به اقدامات مدیریت شهری در خصوص کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی اشاره کنید
کمیته اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران در دوره ششم ضمن آسیب شناسی فعالیت ادوار قبل اقدام به تدوین سیاستهای ناظر بر فعالیت سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی کرد؛ تا سیاستهای تدوین شده مبنایی برای تصویب بودجه و نظارت بر فعالیتها شد.
از مهمترین دغدغههای کمیته اجتماعی از روزهای نخستین آغاز به کار دوره ششم شورای شهر ساماندهی و تعیین تکلیف کانونهای اصلی آسیب در شهر تهران از جمله فرحزاد، کوهسنگی، محله اسلام آباد و به ویژه منطقه خلازیر بود، با توجه به وسعت این مناطق نیازمند برنامهریزی و مداخله بینبخشی بودیم.
تغییرکاربری کورههای آجرپزی به کاربری خدماتی و مسکونی
در خصوص منطقه خلازیر جلسات متعددی برگزار شد و خوشبختانه شاهد تصمیم گیریهای مؤثر در این حوزه مبنی بر ساماندهی دستفروشان، تغییر کاربری زمینها (کورههای آجرپزی) به کاربری خدماتی و مسکونی، توافق با تولیت موقوفات در خصوص ساماندهی این فضا، ساماندهی معتادان متجاهر، شناسایی فضاهای بی دفاع شهری و... هستیم که بخشی از این تصمیمات اجرایی شده و بخشی دیگر در دست اقدام و پیگیری است.
برنامهتان درباره محلات پرآسیبی مثل فرحزاد چیست؟
در خصوص فرحزاد و کوه سنگی نیز درصدد ساماندهی معتادان متجاهر و تغییر کاربری فضا هستیم. محله اسلامآباد نیز که از جمله سکونتگاههای غیررسمی است نیازمند هم افزایی معاونتهای مختلف شهرداری و سایر دستگاههای متولی است و در این رابطه باید پیگیریهای بیشتری در دستور کار شهرداری باشد.
باید تاکید کنم هوشمندسازی فرآیندهای ارائه خدمات اجتماعی در مراکز و مجموعههای خدمترسانی سازمان رفاه و خدمات اجتماعی در این رابطه با برنامهریزی صورت گرفته است، با اختصاص اعتبارات ویژه و پیگیری مستمر مقدمات اجرایی پروژه هوشمندسازی از طریق سازمان فناوری اطلاعات انجام شد و اقداماتی از قبیل نصب دوربین مدار بسته، نصب چهره نگار و اتاق رصد آنلاین در حال پیادهسازی است، به گونهای که امکان رصد اطلاعات دقیق این حوزه را داشته باشیم.
اختصاص اعتبار ویژه برای بازتوانی معتادان متجاهر و مراقبت از آنها
چه اقداماتی برای توانمندسازی گروههای ویژه انجام شده است؟
موضوع ساماندهی و توانمندسازی گروههای ویژه از جمله معتادان متجاهر، زنان سرپرست خانوار، کودکان کار و خیابان، متکدیان و ... از مهمترین مطالبات در حوزه کاهش آسیبهای اجتماعی بود، برای رسیدگی به این آسیبهای قرارگاه اجتماعی با همکاری بین بخشی و فراسازمانی در سطح شهر تهران شکل گرفته است.
شهرداری تهران در یک حرکت جهادی نقش فعال و خطیری را با پذیرش معتادان متجاهر بالای 65 سال، جوانان زیر 18 سال و بیماران عفونی در این حوزه پذیرفت؛ شورای اسلامی شهر تهران با اختصاص اعتبار ویژه از توسعه ظرفیت و برنامه بازتوانی معتادان متجاهر و مراقبت از گروههای مزبور حمایت کرد.
در این خصوص بیش از 3 هزار ظرفیت، مناسب سازی یا ایجاد شده و با راه اندازی مرکز جاجرود تا مهر امسال، این ظرفیت به حدود چهار هزار و 500 الی 5 هزار نفر افزایش خواهد یافت.
یکی از تاکیدات کمیته اجتماعی در توانمندسازی گروه های آسیب دیده نگاه جامع و فرایندی است که به صرف جمع آوری و نگهداری یا ارائه حمایت معیشتی و مالی محدود نشود؛ توانمندسازی بر بستر خانواده، حرفه آموزی و مهارت آموزی متناسب با شرایط کودکان کار و خیابان، پیشبینی مراکز انتقال به زندگی مستقل پس از دوره قطع مصرف و ... بخشی از این ملاحظات است.
تصویب بودجه برای حمایت از توانمندسازی گروه های آسیب پذیر همچون زنان سرپرست خانوار، کودکان کار و خیابان، بهبودیافتگان اعتیاد و... باعث توازن برنامههای ساماندهی آسیبها و توانمندسازی یا به عبارتی میان موضوع پیشگیری و کاهش آسیب شده است.
طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانواده با اختصاص 25 میلیارد تومان
در راستای حمایت از اقشار آسیب پذیر موضوع توانمندسازی زنان سرپرست خانواده به صورت ویژه مورد توجه قرار گرفت و علاوه بر اختصاص 25 میلیارد تومان اعتبار در حال پیگیری تصویب طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانواده در شورای اسلامی شهر تهران هستیم که یک مدل مبتنی بر استفاده از ظرفیت حلقه های میانی است.
سالهاست مصوبه مسئولیتپذیری اجتماعی مغفول مانده است
سالهاست مصوبه مسئولیتپذیری اجتماعی مغفول مانده است، با استفاده از ظرفیت بند 10 ماده 56 قانون شهرداریها که سالها مغفول مانده طی انعقاد تفاهمنامههایی با اتاق بازرگانی تهران، انستیتو تغذیه ایران، سازمان نظام روانشناسی، کانون خدمات رضوی و ... همچنین برگزاری جلساتی با بنگاههای اقتصادی و ... انشاءالله در این دوره شاهد برنامه های کاربردی و مؤثری برای توسعه همکاری و جلب مشارکت خواهیم بود.
مهمترین رویکردتان در خصوص کودکان کار و خیابان چیست؟
در حوزه کودکان کار و خیابان و متکدیان نیازمند همافزایی سازمانها و دستگاههای مسئول هستیم، مهمترین رویکرد ما در خصوص کودکان کار و خیابان، توسعه مراکز پرتو و استفاده از ظرفیت سازمانهای مردم نهاد و جهادی برای ارائه خدمات به این گروههاست که در یک سال اخیر تعداد این مراکز بیش از 20 درصد افزایش یافته و به 29 مرکز رسیده است؛ در این مسیر از ظرفیت سازمانهای مردم نهاد برای راهبری آن استفاده می شود.
نقش کمیته اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران را میتوان در تاکید بر موضوع توسعه مشارکت اجتماعی، سلامت اجتماعی، آسیبهای اجتماعی، خانواده محوری و ... در راهبردها، سیاستها، احکام و مواد برنامه پنج ساله چهارم شهرداری شاهد خواهید بود که باعث بازگشت به مسیر صحیح شهرداری به عنوان یک نهاد اجتماعی می شود.
افزایش بیش از 80 درصدی بودجه سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی نشان از اهتمام و توجه دوره ششم شورای اسلامی شهر تهران به موضوع آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی دارد./ فارس