«راهبرد معاصر» گزارش می‌دهد؛
توافق پنهانی عربستان و چین بر سر بندر جیزان/ احتمال مرگ ائتلاف سعودی
یمن و معادلات موجود در آن یکی از بسترهایی است که عربستان سعی دارد از چین در راستای اهدافش استفاده کند، به‌گونه‌ای که طبق اخبار منتشر شده، توافقی پنهانی میان دو طرف بر سر بنادر عدن و جیزان شکل گرفته است. در این توافق ریاض خواستار جایگزین کردن بندر عدن با بندر جیزان شده که بخشی از خط کشتیرانی دریایی جدید در سراسر جهان است که به‌وسیله چین با عنوان «کمربند و جاده» رهبری می‌شود.
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ سفر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین به عربستان سعودی و دیدار و گفت‌وگوهای وی با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و اخبار منتشر شده دراین باره گویای تمایلات پکن برای پذیرش نقش های تازه ای در غرب آسیاست.
نقش پذیری ها و حضور فعالانه در منطقه برای چین اگرچه بخشی از سیاست راهبردی منطقه ای آنها برای دسترسی آسان به بازار انرژی بوده و هست، اما نکته قابل تأمل در گردش های سیاستگذارانه چین این است که به زعم تصمیم گیران پکن، ریاض می تواند دراین باره برای تحصیل چین به اهدافش نقش مهمی بازی کند.
با وجود این، موضوع مهم مسئولیت سازی برای پکن در راستای منافع ریاض است. در واقع سعودی ها با توجه به درک شرایط موجود برای پکن درصدد هستند آنها را در مسیر اهداف و برنامه های منطقه ای خود به عنوان همسو و همسود با منافعشان همراه کنند.
دیدار رئیس جمهور چین با رشاد العلیمی در ریاض و طرح موضوعاتی درباره یمن گویای تمایل چین به نقش‌آفرینی در معادلات یمن است
یمن و معادلات موجود در آن یکی از بسترهایی است که سعودی سعی دارد از پکن در راستای اهدافش استفاده کند؛ به‌گونه‌ای که طبق اخبار منتشر شده دراین باره توافقی پنهانی میان سعودی و چین بر سر بنادر عدن و جیزان شکل گرفته است. در این توافق ریاض خواستار جایگزین کردن بندر عدن با بندر جیزان سعودی شده که بخشی از خط کشتیرانی دریایی جدید در سراسر جهان است که به‌وسیله چین با عنوان «کمربند و جاده» رهبری می‌شود.
در ذیل امضای این توافق امضای رشاد العلیم، رئیس شورای ریاستی مورد حمایت سعودی وجود دارد. به بیان روشن تر این توافق با موافقت شورای ریاستی نیز همراه است. از این رو با توجه به ادعای خبری مذکور درباره این توافق و با تأکید بر اصل پنهانی بودن آن باید نکاتی را به عنوان تحلیل مورد عنایت قرار داد و اهمیت این موضوع را بررسی و پردازش کرد.
- پیش از پرداختن به اهمیت این اتفاق و دلیل انجام آن از سوی سعودی باید این موضوع را از منظر پکن تحلیل کرد؛ در واقع دیدار رئیس جمهور چین با رشاد العلیمی در ریاض و طرح موضوعاتی درباره یمن گویای تمایل چین به نقش‌آفرینی در معادلات یمن است. رویکرد سیاسی رئیس‌جمهور چین در سفر به ریاض و در خلال دیدارها نشان داد در تلاش برای قبول و پذیرش نقش هایی است که یمن می تواند مقدمه ای برای آنها به شمار آید.
- واقعیت این است ریاض برای بازیابی نقش هژمونیک خود در ذیل تجاوز به یمن در رقابت جدی با امارات قرار دارد؛ از این رو از هر ابزار و روشی برای تحت الشعاع قرار دادن مناسبات در جنوب یمن استفاده خواهد کرد. این توافق در ادامه راهبرد مذکور دنبال می شود. گرچه این توافق زمینه های فروپاشی ائتلاف فرمایشی در یمن را فراهم خواهد کرد، اما قابلیت دارد با از میان بردن منافع اقتصادی آن در مسیر دریایی بین المللی موسوم به نقشه «کمربند و جاده» از نفوذ امارات در جنوب یمن بکاهد و به تسلط آن بر بنادر این کشور پایان دهد.
- تلاش سعودی برای تغییر نقشه مسیر دریایی از عدن به سمت جیزان، در شرایط فعلی استفاده از بازارهای اقتصادی در ذیل اهداف سیاسی در یمن است. این یعنی سعودی ها علاوه بر منفعت های اقتصادی به‌دست آمده در تغییر و جایگزینی، اهداف سیاسی را نیز دنبال خواهند کرد. اهدافی که تا پیش از این تحت الشعاع اقدامات ابوظبی و وابسته یمنی آن یعنی شورای انتقالی و عمدتاً شکست خورده بود و در فرآیند زمان بی اثر شده اند.
در واقع عربستان نه تنها خواهد توانست امارات را زیر فشار قرار دهد و آن را از گردونه رقابت ها کنار بزند، بلکه خواهد توانست از دامنه نفوذ شورای انتقالی نیز بکاهد و زمینه برترسازی شورای ریاستی را که خود مبدع و حامی آن است، در جنوب فراهم کند.
علاوه بر سرسپردگی شورای ریاستی و رئیس آن به ریاض، متغیر غالب سازی شورای ریاستی بر شورای انتقالی به عنوان شاخص سیاسی با وجود از دست رفتن موقعیت ژئوپلیتیکی عدن در ذیل مسیر دریایی مذکور، موجب شده است تا رشاد العلیمی نسبت به پیشنهاد و انجام آن به چین از سوی سعودی ها موافقت کند. - مفروض دیگر این است که ریاض با این توافق و در صورت اجرای آن خواهد توانست در فردای یمن پسا بحران، این کشور را فقیرتر از امروز کند و مناسبات سیاسی در یمن را به مشکلات اقتصادی گره بزند و آنها را در مختصات جغرافیایی شان محصور و مشغول کند.
تلاش سعودی برای تغییر نقشه مسیر دریایی از عدن به سمت جیزان، در شرایط فعلی استفاده از بازارهای اقتصادی در ذیل اهداف سیاسی در یمن است
این توافق می تواند آینده اداره سیاسی یمن، فارغ از تعارضات و جدایی ها را با مشکل عدیده اقتصادی مواجه، تمام تلاش حاکمان را معطوف به داخل و از توجه به خارج از آن فارغ کند.
سخن پایانی
آنچه در قالب این خبر ادعایی مطرح شده است، می تواند آغاز فصل تازه از حضور منطقه ای چین از سویی و برنامه محورسازی اهداف عربستان در ذیل راهبرد تجاوز به یمن از سوی دیگر باشد که در ماه ها و سال های اخیر با چالش ها، موانع و محدودیت های ویژه ای همراه شده بود.
در واقع انتفاع پکن و ریاض از انجام این توافق، انتفاعی دوسویه با اهداف تعیین است که در صورت تحقق آن می تواند تغییر مهمی در مسیر دریایی به شمار آید.