حملات چهارگانه انصارالله؛ پیام‌ها و پیامدها

به گزارش راهبرد معاصر؛ انصارالله یمن در دور جدید حملات به مواضع ائتلاف سعودی با چهار حمله بار دیگر تحولات و معادلات نبرد در یمن را تحت تاثیر قرار داد. این چهار حمله در سه روز اتفاق افتاد. اهمیت دور جدید حملات انصارالله این است که همزمان با خبر خروج نظامیان اماراتی از یمن انجام گرفته است. اما پیام های این حملات در این شرایط چه بوده و چه تاثیراتی بر معادلات نبرد خواهد داشت؟

1. جزئیات حملات چهارگانه

در نخستین حمله انصارالله یمن 10 مرداد ماه به شبه‌نظامیان مستقر در پادگان «الجلا» واقع در منطقه «البریقه» شهر عدن و در حین برگزاری مراسم رژه نظامی نیروهای دولت مستعفی حمله کرد که در جریان آن 41 تن کشته شدند. این عملیات توسط یگان‌های پهپادی و موشکی یمن و با پهپاد انتحاری قاصف کی 2 و یک فروند موشک بالستیک میان‎بُرد صورت گرفت. منیر الیافعی از فرماندهان نیروهای جدایی‌طلب جنوبی تحت حمایت امارات در عدن موسوم به «کمربند امنیتی» نیز در این حمله کشته شد. در دومین حمله، نیروهای یمنی روز پنجشنبه 10 مرداد ماه با یک موشک دوربرد موفق شدند یک مقر نظامی سعودی را در شهر «الدمام» واقع در شرق عربستان هدف قرار دهند. الدمام، مرکز منطقه الشرقیه (در شرق عربستان) در ساحل خلیج فارس است. این شهر، از مهم‌ترین شهرهای منطقه شرقیه است که بندر آن از مهم‌ترین بنادر عربستان در غرب خلیج فارس به شمار می‌رود. شهر الدمام شرقی‌ترین نقطه عربستان در کرانه آب‌های خلیج فارس واقع شده و قطب شرکت‌های اقتصادی است، همچنین دفتر اصلی صادرات نفت شرکت ملی نفت آرامکوی عربستان در آنجا واقع است. سومین حمله در استان حجه اتفاق افتاد. سرتیپ «یحیی سریع» سخنگوی نیروهای مسلح یمن جمعه شب اعلام کرد که در جریان حمله موشکی به مقر استقرار نیروهای سودانی که در قالب ائتلاف سعودی فعالیت می‌کنند، ۱۴ نفر از آن‌ها کشته و 9 نفر زخمی شدند. اما در چهارمین حمله استان نجران هدف قرار گرفت. صبح شنبه 12 مرداد ماه شبکه المسیره، از حمله موشکی جدید ارتش این کشور به جنوب عربستان خبر داد و اعلام کرد که یک مقر نظامی تازه‌ احداث شده ائتلاف سعودی در نجران هدف قرار گرفت. به گزارش المسیره، این مقر نظامی با یک فروند موشک بالستیک از نوع بدر اف 2 هدف قرار گرفته و ده‌ها نفر در پی اصابت موشک، کشته یا زخمی شده‌اند.

2. پیام‌های حملات اخیر

حملات اخیر انصارالله پیام‌های مهمی برای ائتلاف سعودی به همراه خواهد داشت. در درجه اول این حملات در شرایط بسیار مهمی صورت گرفت. امارات از اوایل تیرماه از قصد خود برای خروج از یمن خبر داده است. در این راستا هرچند برخی رسانه های عربی از باز استقرار نیروهای اماراتی و نه خروج از یمن خبر داده اند اما خبرگزاری آسوشیتدپرس تاکید کرده که بین 50 تا 75 درصد نظامیان اماراتی از یمن خارج شده اند. علاوه بر این عبدالخالق عبدالله مشاور سابق ولیعهد ابوظبی در اظهاراتی اعلام کرده که جنگ یمن برای امارات به پایان رسیده است. در واقع در این شرایط این حملات به معنای هشداری از سوی انصارالله به امارات برای خروج کامل از یمن است. حتی رهبر انصارالله نیز به امارات هشدار داده که به خاطر اقتصاد خود از جنگ یمن خارج شود. در واقع بخشی از نیروهایی که در عدن هدف قرار گرفته شبه نظامیان وابسته به امارات بودند که به نوعی پیام قاطعی به ابوظبی با هدف وادار کردن این کشور به خروج از یمن بود. چرا که نشانه های زیادی وجود دارد که امارات به دنبال نوعی تجدید نظر در راهبردهای منطقه ای خود است و اخیرا نیز هیئتی از امارات پس از 6 سال برای گفتگو در مورد مسائل مربوط به امنیت ساحلی به ایران سفر کرد. بنابراین نخستین پیام این حملات به امارات بود که تصمیم خود در مورد خروج از یمن را عملی کند.

پیام مهم دیگر حملات، به عربستان بود. انصارالله یمن با حمله به شرقی ترین نقطه عربستان یعنی شهر الدمام قدرت موشکی خود را به نمایش گذاشت. شبکه خبری «روسیا الیوم» حمله انصارالله به الدمام را «تحولی بی‌سابقه» خواند و تأکید کرد که این حمله با یک موشک بالستیک انجام شده است. آنچه «این عملیات را از سایر عملیات های شلیک موشک به مواضع مختلف در عربستان متمایز می‌کند... این است که این موشک با این مسافت طولانی، برای نخستین بار شلیک شده است؛ زیرا قبلا، ریاض دورترین نقطه‌ای بود که موشک های حوثی‌ها (انصار الله) بدان رسیده بود». فاصله بین الدمام و نزدیکترین نقطه به آن در شمال یمن که محل استقرار نیروهای یمنی است، حدود 1200 کیلومتر است و فاصله بین الدمام تا صنعا نیز به بیش از 1300 کیلومتر می‌رسد. البته الجزیره مسافت طی شده توسط موشک انصارالله را 1300 کیلومتر اعلام کرده است. شهر الدمام مرکز تجمع شرکت های اقتصادی و مقر اصلی صادرات نفت آرامکو است. هدف قرار دادن این شهر راهبردی به منزله این است که ارتش و کمیته های مردمی یمن درصدد این هستند که هزینه های اقتصادی جنگ را برای عربستان و امارات افزایش دهند.

پیام سوم هم این بود که انصارالله با انجام چهار حمله موفق در سه روز به نوعی از قدرت خود برای جنگ ترکیبی و همچنین فراگیر کردن صحنه نبرد رونمایی کرد. در حمله به عدن، انصارالله از یک جنگ ترکیبی رونمایی کرد و همزمان با پهپاد و موشک به پادگان شبه نظامیان طرفدار امارات حمله کرد. علاوه بر این حمله همزمان به الدمام و عدن یک تحول مهم در جنگ یمن است. شبکه الجزیره در این ارتباط اعلام کرد، حمله موشکی به شهر مهم الدمام در عربستان، پایه گذاری قواعد جدید درگیری در یمن است، مسئله جدید، وارد شدن شهر الدمام بزرگترین شهر در شرق عربستان در فهرست اهداف انصار الله است. الجزیره تاکید کرد:« به نظر می‌رسد راهبرد انصار الله در مرحله آینده تغییر کرده است و حمله موشکی به الدمام تاکیدی بر این مسئله است. انصار الله به دنبال رویارویی فراگیر و باز کردن همزمان جبهه‌های متعدد هستند. اقدام انصار الله در شلیک موشک بالستیک به طرف الدمام، آزمونی برای قدرت موشکی آن‌ها بود.» روزنامه الاخبار هم نوشت، پرتاب موشک بالستیک دور برد به منطقه الدمام در شرق عربستان به مثابه هشداری بی سابقه است و نشان می‌هد صنعا می‌تواند دامنه عملیات خود را گسترش دهد.

پیام چهارم انصارالله به ائتلاف سعودی رونمایی از موشک برکان 3 با برد بسیار بالا است. حمله به الدمام به وسیله موشک بالستیک «برکان ۳» که از نسل سوم موشک‌های دوربرد برکان محسوب می‌شود صورت گرفت. این موشک می‌تواند اهداف را در طول و عرض جغرافیایی کشورهای متجاوز به یمن منهدم کند. موشک بالستیک «برکان ۳» پیش از این آزمایش‌های موفقیت‌آمیز و روند ارتقای فنی برای عبور از سامانه‌های پدافندی دشمن را گذرانده است. طبق اعلام سخنگوی نیروهای مسلح یمن، این موشک ساخته یمنی‌هاست و با تکنولوژی‌های به روز توسعه یافته است و بر روی سکوهای پرتاب ثابت و متحرک نصب می‌شود. مهمترین شاخصه این موشک این است که بُرد راهبردی آن به بیش از ۱۴۰۰ کیلومتر می رسد و قدرت مانور تاکتیکی بالایی دارد و از مدرن ترین سامانه ها و ابزار دفاعی دشمن از جمله سامانه پاتریوت و سامانه های دیگر عبور می کند.

پیام پنجم حمله به شهر الدمام اثبات ناکارآمدی سامانه های دفاعی عربستان بود. موشک برکان 3 در حالی 1300 کلیومتر در داخل خاک عربستان پیموده که هیچ یکی از سامانه های دفاعی عربستان نتوانسته اند حتی آن را شناسایی کنند. رونمایی از موشک جدید و پیشرفته برکان 3 در شرایطی صورت می گیرد که در اواسط تیرماه ارتش و کمیته های مردمی یمن مجموعه ای از دستاوردهای جدید خود را به نمایش گذاشته بود. در این نمایشگاه از تسلیحات جدید یمنی از جمله موشک بالدار "قدس ۱" ساخت یمنی‌ها، پهپاد "صماد۳ "، پهپاد اطلاعاتی "صماد ۱"، پهپاد "قاصف کی۲"، سامانه "برکان۲" و نسل سوم موشک‌های میان برد "قاهر" و "بدر" رونمایی شد. رونمایی از این تسلیحات جدید و همچنین تولیدات جنگی نشان از سرعت پیشرفت نظامی یمن آنهم در شرایط تحریم تسلیحاتی و محاصره تمام عیار دریایی، زمینی و هوایی می باشد. این امر با توجه به آسیب پذیری های عربستان و امارات و اثبات ناتوانی سیستم های پرهزینه و پیشرفته پاتریوت برای مقابله با موشک‌ها و پهپادهای یمن از اهمیت بسیار مهمی برخوردار است. به طور مثال یمنی‌ها در طراحی موشک «برکان۲» که موشکی زمین به زمین و دارای سرعت بسیار بالا برای پیمودن مسافت‌هایی مابین ۶۰۰ و ۸۰۰ کیلومتر است، به منظور بی اثر کردن سامانه پاتریوت آن را به صورت دو مرحله ای طراحی کرده‌اند. از طرف دیگر یمنی‌ها توانسته اند برخی از موشک های ساخت شوروی را که در اختیار ارتش بوده را مهندسی معکوس کرده و بسازند که در این زمینه می توان به موشک‌ زمین به زمین «قاهر۲»، با توانایی پیمودن مسافتی بالغ بر ۳۰۰ کیلومتر، اشاره کرد.

علاوه بر این در مسیر موشک برکان3 چندین پایگاه نظامی مهم عربستان قرار دارند که این مسئله به معنای آن است که این پایگاه ها نیز اهدافی در دسترس برای انصارالله هستند. روسیا الیوم گزارشی، نام پایگاه‌های سعودی را ذکر کرده که در مسیر این موشک قرار داشته و نیروهای یمنی می‌توانند این پایگاه‌ها را منهدم کنند. در برخی از این پایگاه‌ها نیز نظامیان آمریکایی حضور دارند. یکی از این پایگاه ها، پایگاه هوایی ملک خالد است. این مقر وابسته به نیروی هوایی پادشاهی سعودی در نزدیکی شهر «خمیس مشیط» واقع در شرق «ابها» در جنوب غرب عربستان قرار دارد. جنگنده‌های ائتلاف آمریکا که در عملیات سعودی علیه مردم یمن مشارکت دارند، از این پایگاه حرکت خود را آغاز می‌کنند. پایگاه هوایی روستای «اسکان» نیز در مسیر موشک انصارالله قر دارد. این پایگاه در 20 کیلومتری جنوب شرق ریاض قرار دارد. در این مرکز، هیئت نظامی آموزشی آمریکا برای آموزش نظامیان سعودی حضور دارد. پایگاه هوایی شاهزاده سلطان نیز از جمله پایگاه های مهمی است که در مسیر این حمله قرار دارد. پایگاه هوایی ملک عبدالعزیز (فرودگاه بین‌المللی سابق الظهران) نیز چهارمین پایگاه در مسیر این موشک است. مرکز آموزشی نظامیان سعودی برای نبرد هوایی نیز در آن قرار دارد.

نتیجه‌گیری

از زمانی که انصارالله یمن راهبرد فرودگاه در برابر فرودگاه را اتخاذ کرده، فرودگاه ها و پایگاه های ائتلاف سعودی به صورت مرتب مورد حملات پهپادی و موشکی انصارالله یمن قرار می گیرد. در این ارتباط انصارالله با اعلام لیست 300 نقطه و موضع حساس ائتلاف سعودی باعث ایجاد نوعی هراس راهبردی در بین عربستان و امارات شده است. در این میان انتخاب شهر الدمام با توجه به این لیست صورت گرفته و نشان دهنده این است که انصارالله با یک رصد دقیق اطلاعاتی موفق به حمله به این شهر شده است. در واقع انصارالله به صورت عامدانه الدمام را مورد حمله قرار داده تا این پیام مهم را به متجاوزان ارسال کند که موشک های بالستیک انصارالله اکنون توان هدف قرار دادن هر نقطه ای از خاک عربستان و امارات را دارد.

از سوی دیگرحملات موفق انصارالله باعث شده که ائتلاف سعودی این واقعیت مهم را در نظر بگیرد که موشک ها و پهپادهای انصارالله قادر به هدف قرار دادن هر نقطه از خاک عربستان و امارات هستند. این مسئله همان موازنه وحشتی است که اکنون برقرار شده است. به دنبال این حملات موفق خبرهایی از تمایل عربستان برای مذاکره با انصارالله در رسانه ها منتشر شده است. در این شرایط روزنامه وال استریت ژورنال آمریکا نوشته است که مسئولان دیپلماتیک که اشاره‌ای به تابعیت آن ها نشده، در تلاش هستند در سایه افزایش بحران میان ایران با آمریکا و عربستان، توافق آتش‌بس جدیدی را در یمن مطرح کنند. آن ها به دولت ریاض پیشنهاد داده‌اند تا به طور مستقیم با انصارالله یمن وارد مذاکره شود. «مجتهد» افشاگر معروف عربستانی هم در ۲۲ تیرماه گذشته در صفحه توئیتر خود نوشت که «محمد بن سلمان» برخی از بزرگان قبایل یمنی را برای واسطه گری میان انصارالله فرستاده تا آن ها را به معامله و توافق راضی کند. هرچند مفاد پیشنهادی ولیعهد سعودی مورد قبول قرار نگرفته بود.

حتی در این زمینه برخی رسانه ها بر این مسئله تاکید کرده اند که به دلیل آنکه عربستان در سال آینده میلادی میزبان نشست گروه 20 خواهد بود باید از امنیت مرزها و شهرهای خود مطمئن باشد و به همین دلیل به سمت این خواهد رفت که هم در برابر ایران و هم در مورد یمن تجدید نظرهایی درباره سیاست های 4 سال گذشته خود داشته باشد. حملات چهارگانه اخیر انصارالله به ویژه هدف قرار گرفتن شهر الدمام در شرقی ترین نقطه عربستان باعث خواهد شد ریاض در این زمینه با جدیت بیشتری عمل کند.