جزییات مناظره رشیدی و میرسلیم /واردات خودرو یا حمایت از خودروساز؟!
مناظره رشیدی و میرسلیم پیرامون بازار خودرو که در فضای مجازی نیز بازتاب داشت، برآیند دو دیدگاه در حوزه صنعت خودرو بود؛ یک نگاهی می گوید باید از خودروساز حمایت کرد و دیگر بر حمایت از مصرف کننده و بازار تاکید دارد.
به گزارش راهبرد معاصر؛ جلال‌الدین رشیدی کوچی عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس شورای اسلامی و سید مصطفی میرسلیم نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام شامگاه یکم خرداد در یک برنامه تلویزیونی با موضوع آخرین وضعیت صنعت خودرو و واردات آن مناظره کردند.
در ابتدا رشیدی کوچی درباره دلایل خود برای حمایت از واردات خودرو که لایحه آن از به زودی در مجلس مطرح می شود، گفت: باید انحصار خودروسازان که به دلیل تصمیم‌های غلط گذشتگان در حدود نیم قرن گذشته ایجاد شده، با واردات خودروهای نو، کارکرده و ایجاد رقابت شکسته شود.
این نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: متاسفانه امروزه کیفیت خودروهایی که در کشور مونتاژ و تولید می‌شوند به دلیل انحصار پایین است و نه تنها به راحتی در دسترس مردم قرار نمی‌گیرد، بلکه قیمت بالایی نسبت به بازار جهانی دارد.
خودروسازان فرصت ۵ ساله برای تحویل ۳ میلیون خودرو می‌خواهند
در ادامه میرسلیم با ذکر این نکته که مخالف واردات نیست، گفت: در حالی که امروز در کشور با مسایلی چون گرانی، تورم و اشتغال و شرایط خاص تحریم روبرو هستیم، واردات چه کمکی می کند.
وی افزود: این در حالیست که در شرایط عادی است که مبادلات تجاری برقرار بوده و به راحتی می‌توانیم کالای خود را صادر و کالای مورد نیاز را نیز وارد کنیم. باید این موازنه را برقرار کرد تا همه چیز به نفع کشور تمام بشود.
میرسلیم افزود: در شرایط تحریم، صادرات به سادگی انجام نمی‌گیرد و ناچاریم گاهی نیز تخفیف در نظر بگیریم که جنس مورد نظر برای خریدار در مقابل رقبا جذابیت پیدا کند و بتوانیم آن را بفروشیم؛ این به نفع ما نیست اما ناچار به انجام آن هستیم.
وی واردات را محدودیت دانست و گفت: کشورهای اروپایی که ما را تحریم کردند، حاضر نیستند به طور مستقیم کالا را در اختیار ما قرار بدهند. ما ناچاریم این کار را با واسطه که آن هم باعث گران‌تر شدن محصول می‌شود، انجام بدهیم.
نماینده مردم تهران در مجلس ادامه داد: از سوی دیگر در کشور ظرفیتی برای ساخت برخی محصولات ایجاد شده و اگر همان محصول یا مشابه را وارد کنیم به همان اندازه به تولید داخل آسیب زده‌ایم.
میرسلیم با بیان اینکه ظرفیت بالفعل کشور برای تولید خودرو ۱.۴ میلیون بوده و اگر از لحاظ فنی شرایط مناسب فراهم شود تا ۲ میلیون خودرو قابل توسعه است اظهار کرد: خودروسازان ادعا دارند که در برنامه ۵ ساله می‌توانند این عدد را به ۳ میلیون دستگاه برسانند که با مقایسه آن با نیاز واقعی کشور که ۹۰۰ هزار خودرو برآورد می‌شود، متوجه می‌شویم که تولیدات ما از نیاز واقعی کشور بیشتر است.
به اعتقاد میرسلیم، اگر در همین شرایط بخواهیم خودروی نو و مستهلک وارد کنیم، از تولید خودروی داخل جلوگیری می‌کند.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: در شرایط کنونی کشور، توقف تولید راه درستی نیست زیرا واردات برای محصولاتی که در کشور ظرفیت تولید دارد به مفهوم این است که به همان اندازه تولید را کم کرده‌ایم. باید ببینیم چه اشکالاتی در رابطه با محصولات وجود دارد. آقای رشیدی کوچی می‌گوید ما در خودرو انحصار داریم؛ ما در کشور انحصاری نداریم و در ۳ رده الف، ب و ج خودروهای مختلفی در کشور موجود است.
هوای تنفس ما به واسطه خودروهای داخلی آلوده شده است
رشیدی کوچی در پاسخ به میرسلیم با بیان اینکه چهار دهه است با همین ادبیات حق مردم را پای خودروسازان قربانی می‌کنیم، اظهار داشت: نتیجه سیاست گذاری های گذشته در صنعت خودرو امروز قابل مشاهده است؛ هیچ کس مخالف تولید خودروی داخلی نیست اما به دلیل کیفیت پایین این خودروها، هوای تنفس مردم نیز آلوده شده است.
این نماینده مجلس با بیان اینکه آقای میرسلیم به واسطه اینکه در هیات مدیره طراحی موتورها هستند اطلاع دارند که ما تنها یک موتور داخلی طراحی کردیم، موتور برخی خودروهای تولید داخلی را کپی کاری از نمونه های مشابه دانست و افزود: این برای خودروسازان ما بد است که بعد از ۵۰ سال حمایت بگویند که ما طی برنامه ۵ ساله، سه میلیون خودرو تحویل می‌دهیم.
میرسلیم در جواب این سوال که بهتر نیست به جای مهلت پنج ساله به خودروسازان، به واردات توجه کنیم، اظهار داشت: وقتی نیاز کشور تامین می شود، چرا باید واردات انجام شود.
رشیدی‌کوچی نیز پاسخ داد: نیاز کشور در حال تامین شدن نیست برای همین مردم را برای خرید خودرو به صف کرده‌ایم؛ اگر نیازشان تامین می‌شد که مردم سرمایه‌هایشان را نمی‌فروختند تا در صف خودرو بروند. حتما باید واردات انجام بشود.
وی یادآور شد که بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۷ میلادی که واردات خودرو صورت می‌گرفت نه کارگری بیکار شد نه در خودروسازی تخریب شد نه به تولید داخلی آسیب رسید و در عین حال رقابت ایجاد شد.
وی بیان کرد: خودروی پژو پارس مدل ۸۹ را کنار ۱۴۰۲ بگذارید و ببینید چقدر تغییر به وجود آمده است. اینها در محصولاتشان دزدی و کم‌فروشی می‌کنند. بعد ما از اینها ۵ سال دیگر حمایت کنیم؟
مادران خانه‌دار نیازی به خودرو ندارند/ طرح فروش ویژه خودرو به فرزندآوران غلط بود
میرسلیم در ادامه با تاکید بر اینکه تولید خودروی داخل بیشتر از نیاز مردم است، به نقد تصمیمات مجلس در حوزه خودرو پرداخت و گفت: برای نمونه در مجلس تصمیم گرفتند که ۵۰ درصد تولید خودرو را در اختیار مادرانی که فرزندآوری می‌کنند، بگذارند؛ این غلط و اشکال است. مادرانی که در خانه هستند نیازی به خودرو ندارند.
وی با بیان اینکه ما برای حمایت از مادران یک راه غلط را در مجلس تصمیم گیری کردیم، گفت: اصل قضیه اشکال دارد. چرا مادران را مجبور به دلالی می‌کنید؟ باید از اصل قضیه فرزندآوری حمایت کنیم. آنهایی که به خودرو نیاز ندارند و خریداری می‌کنند، از مابه‌التفاوتی که در بازار آزاد وجود دارد، ویژه‌خواری می‌کنند.
نماینده مردم تهران در مجلس گفت: تولید به اندازه کافی وجود دارد و در جای دیگری سرمایه‌گذاری می‌شود.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه مردم به دلیل تورم ۵۰ درصدی می‌خواهند با خرید خودرو ارزش پول خود را حفظ کنند و این نیاز واقعی خودرو نیست، خاطرنشان کرد: شما به وسیله خودروساز نمی‌توانید مسائل کلان اقتصادی کشور را حل کنید.
میرسلیم با طرح این سوال که چه حمایتی از خودروسازی شده است، گفت: برای صنعت خودرو مزاحمت نباید ایجاد کرد. دولت در این سده چه کرده است؟ اصلا به چه حقی دولت برای صنعت خودروسازی مدیریت درست می‌کند. آیا در جهان خودروسازی دولتی است؟ دولت در ژاپن حاکمیت و نظارت می‌کند و خودروساز هم روند پیشرفت را طی می‌کند. ما به جای اینکه از خودروساز حمایت کنیم خودمان در کار وارد می‌شویم. مجلس باید به این دقت کند.
وی با بیان اینکه ژاپن و کره جنوبی هم جلوی واردات را گرفتند که در خودروسازی پیشرفت کردند، گفت: این دو کشور در سال ۱۹۵۰ جلوی واردات را گرفتند؛ رشد کردند و بعد اجازه واردات دادند. تویوتا یا کیاموتور اینگونه پیشرفت کردند. راه این نیست که رقبایی که کارشکنی می‌کنند را به بازار وارد کنیم تا با کم کردن قیمت صنعت ما را از هم بپاشند.
رشیدی‌کوچی نیز با دفاع از مصوبه مجلس برای اعطای خودرو به مادران دارای فرزند، گفت: سیاست‌های غلطی که دولت‌ها داشتند و اینکه پشت پرده این سیاست‌ها افرادی از صنعت خودرو منفعت می‌برند، باعث شده تا ما امروز نتوانیم یک صنعت خودروی خوب داشته باشیم.
این نماینده مجلس ادامه داد: مگر ژاپن چند سال برای حمایت از صنعت خودروی خودش واردات را ممنوع کرد؟ آنها ۱۵ سال و همزمان با کشور ما از خودروسازی داخلی‌شان حمایت کردند و بعد واردات را آزاد کردند. ما ۴۰ سال است که حمایت می‌کنیم.
میرسلیم نیز گفت: ما هیچ موقعی واردات را ممنوع نکردیم. از سال تا ۲۰۱۷ ممنوع نبوده است. آیا کیفیت بالا رفت؟ چه فایده داشت؟
رشیدی‌کوچی در جواب گفت: فایده‌اش این بود که هر کسی می‌خواست خودرو بخرد با یک قیمت معقول با هر کیفیتی که دوست داشت هر ماشینی که می‌خواست را خریداری می‌کرد؛ نه مثل الان که بگوییم ۱۰۰ میلیون به حساب بریزند تا حسابشان را بلوکه کنیم و دو سال دیگر معلوم نباشد چه ماشینی، چه مدلی و چه رنگی را به آنها تحویل بدهیم. اگر ۹۰۰ هزار خودرو نیاز داخل است چرا تقاضا این مقدار است؟ حمایت‌ها از صنعت خودرو سبب شده تا خودرو کالای سرمایه‌ای بشود.
وی با طرح این سوال که تا کی می خواهیم از خودروی داخل حمایت کنیم و مردم با پول بنز، سوار پراید بشوند اظهار داشت: طبق گزارش وزارت صمت، ایران به سالی ۱.۵ میلیون خودرو نیاز دارد که در حال حاضر تولید در خوش بینانه ترین حالت یک میلیون دستگاه است.
رشیدی کوچی گفت: تا قبل از سال ۲۰۱۷ میلادی کمبود تولید را با واردات جبران کردیم اما از ۲۰۱۸ میلادی به بعد توانایی تولید کم شد به طوری که باعث نیاز انباشته در بازار شده است. هم‌چنین با سیاست گذاری اشتباه و حمایت‌های بی حد و مرز، خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است و ما در حال حاضر کمبود تولید داریم و نیاز است واردات انجام دهیم.
میرسلیم نیز بیان کرد: شعاری رفتار نکنید. وزارت صمت ادعا کرده که در سال ۱۴۰۰ نیاز ما ۸۵۰ هزار دستگاه بوده است و ما این عدد را با برطرف کردن بعضی موانع به ۱ میلیون ۳۵۰ هزار رساندیم. بازار یعنی تقاضا. ولی عرضه توانسته ظرف یکسال ۴۰۰ هزار دستگاه افزایش داشته باشد و این قابلیت عرضه است. نباید با واردات دست دوم این قابلیت را نابود کنیم.
این نماینده مجلس اظهار داشت: باید در نظر بگیریم که ۹۰۰ هزار دستگاه نیاز واقعی کشور را برطرف می‌کند. این عدد نیاز واقعی خودرو در کشور است و تعداد زیاد افراد در صف‌های ثبت نام برای این است که پول خود را به سرمایه تبدیل کنند. در حال حاضر زمین، خانه، ارز و خودرو به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده‌اند.
خودروسازان با تولید کم، کم‌فروشی می‌کنند
در ادامه رشیدی‌کوچی با بیان اینکه نبود تعادل بین عرضه و تقاضا سبب تبدل کالاهایی چون خودرو به کالای سرمایه ای شده است، افزود: تولید باید به حدی برسد که یک شهروند بتواند خودروی تولید داخل را با قیمت کارخانه تهیه کند؛ تقصیر کارخانه دار این است که تولید را کم انجام می‌دهد تا با قیمت بالاتری بفروشد که خود سبب ایجاد مافیا می شود.
میرسلیم در پاسخ به این نماینده مجلس با بیان اینکه کاهش تولید از سوی تولیدکننده یک ادعاست، گفت: کارخانه دار به اندازه توان خود تولید می کند که این میزان جواب نیاز کشور را می دهد.
رشیدی بیان کرد: البته من در یک حرف با آقای میرسلیم هم نظر هستم. دولت باید حمایت و دخالت را از خودروساز بردارد و قیمت خودرو باید آزاد و جهانی بشود، اما در کنار آن واردات هم باید آزاد شود. وقتی این اتفاق بیفتد تولید داخل شکوفا می‌شود.
میرسلیم نیز با تاکید بر اینکه باید کشور را در شرایطی قرار دهیم که جنس خود را با کمترین تولید و عرضه کند، گفت: در تولید بعضی از محصولات شاید توجیه اقتصادی در کشور ندارد. بنابراین ناچاریم از خارجی استفاده کنیم. این مساله زمانی به صرفه است که ما در بازار جهانی مانند دیگر کشورها حضور داشته باشیم.
این نماینده مجلس اظهار داشت: تاوان این را مردم نمی‌دهند بلکه مردم از ظرفیت‌های کشور خودشان دفاع می‌کنند تا بتوانیم تولیدات خوب را برای مردم عرضه کنیم. متاسف هستم که به تولیدکنندگان توهین می‌کنید. اولا اینکه رقابت پذیری مهم و حق مردم است که کالای قابلیت رقابت استفاده کنند، اما در شرایط مساوی نه در شرایط تحریم.
وی درباره دلیل تفاوت قیمت خودرو در داخل و خارج گفت: این به دلیل دلالی است. مجلس تشخیص داده که واردات خوب است اما وارداتی خوب است که محصول به درد مردم بخورد. مثل خودروهای رده الف که حدود ۱۰ هزار دلار ارزش دارد نه خودروهای ۱۰۰ هزار دلاری که برخی واردکنندگان وارد می‌کنند. در حالی که تولیدکننده ما این خودروهای رده الف را زیر قیمت تولید می‌کند.
۸۰ درصد آلودگی هوا به دلیل خودروهای فرسوده است
رشیدی‌کوچی نیز با بیان اینکه خودرو داخلی باعث آلودگی هوا و تصادفات زیادی شده است، گفت: من با واردات درست سعی می‌کنم خودروی خوب وارد کشور بشود. چرا کسی بد پهپاد و موشک‌های تولید داخل را نمی‌گوید؟ برای اینکه عزت به مردم ما می‌دهد.
وی عنوان کرد: طبق آمار بانک مرکزی و بانک جهانی آلودگی هوا سالانه بین ۸ تا ۱۱ میلیارد دلار به ما لطمه می‌زند. ۸۰ درصد آلودگی هوا به خاطر خودروهای داخل است و اگر این مساله برطرف شود حدود ۱۰ میلیارد دلار صرفه جویی ارزی خواهیم داشت.
میرسلیم نیز با بیان اینکه این حرف‌ها ادعاست، تاکید کرد: خودروساز در دنیا و ایران محصول را برای ابد نمی‌سازد. خودروساز اتومبیل را برای ۵ سال می‌سازد و بعد از گذشت ۵ سال باید معاینه فنی دقیق انجام شود. مقرر کردند که خودرهایی که ۵ سال در اروپا استفاده شده و عمر خودش را کرده بر اساس این طرح به کشور وارد بشود. خودرو بعد ۵ سال باید اسقاط بشود. کشورها به دنبال آب کردن این خودروها هستند. بهترین راه این است که یک عده را پیدا کنند تا این خودروها را آب کند.
وی با بیان اینکه هنر ما این است تا این خودروها را به کشور وارد کنیم، گفت: به جای اینکه معاینه فنی دقیق انجام بدهیم با زد و بند معاینه فنی می‌گیریم. در کشورمان مساله معاینه فنی از نظر اجرایی با مشکلاتی مواجه است و بسیاری از خودروها معاینه فنی را انجام نمی‌دهند. بسیاری از خودروها معاینه فنی ندارند. اینها از نظر فنی مشکل دارند ضمن اینکه بخشی از تلفات حوادث رانندگی به جاده‌های ما برمی‌گردد.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: تصادفات چند دلیل دارد؛ جاده‌ها، نحوه رانندگی و خودروهایی که عمر ۵ ساله خود را رد کرده‌اند و معاینه فنی ندارند از جمله این دلایل است و این اتفاق در هرجای دنیا با جریمه و عوارض و زندان مواجه هستند.
رشیدی‌کوچی نیز با بیان اینکه مصوبه مجلس این است که خودروهای کارکرده تا سقف ۵ سال اجازه ورود دارند، اظهار داشت: حرف ایشان خیلی دقیق است. که می‌گوید عمر خودروی داخل باید ۵ سال باشد؛ اما چرا مردم خودروی ۲۰ ساله سوار می‌شوند؟ این برای این است که تصمیم گیران شرایطی به وجود آورده‌اند که مردم نمی‌توانند بعد از ۵ سال خودروی خود را به روز کنند. نه اینکه نخواهند بلکه سیاست های حمایتی باعث آن شده است.
این نماینده مجلس ادامه داد: بعد ۵ سال از خرید یک خودرو باید معادل پولی که برای آن پرداخته ایم باید روی پولمان بگذاریم تا هم مدلش را بخریم. اگر عرضه زیاد بود و واردات درست انجام می‌شد، چنین نمی‌شد.
وی با انتقاد از کیفیت خودروهای صفرکیلومتر تولید داخل اظهار داشت: من از واردات حمایت می‌کنم نه واردکننده؛ ولی آقای میرسلیم از خودروساز حمایت می‌کند نه صنعت تولید داخل؛ این خودروها تجملاتی نیستند، آلودگی لندکروز بیشتر است یا ۲۰۶؟ اگر واردات انجام بشود لندکروزی که الان ۴۰ میلیارد تومان قیمت دارد، به ۸۰۰ میلیون تومان می‌رسد.
میرسلیم نیز گفت: اگر یک میلیون خودرو بخواهیم وارد کنیم پایین‌ترین رقمی که می‌توان برای آن گرفت ۷ میلیارد یورو است که این رقم معادل ساخت ۳ کارخانه است./ایرنا