به گزارش راهبرد معاصر؛ ۱۹ فروردین ماه ۱۳۹۵ محمدجواد ظریف، سرگئی لاوروف و المار محمد یاروف وزرای خارجه ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان(+) در پایان نخستین نشست سه جانبه خود در باکو بیانیهای را صادر و توافق کردند که تمهیدات برگزاری نخستین نشست سه جانبه سران سه کشور را فراهم کنند.این نخستین نشست سه جانبه وزرای خارجه سه کشور در راستای تقویت همکاریهای سهجانبه در حوزههای مختلف بود.(جزییات بیشتر)
در همین راستا نخستین نشست روسای جمهوری اسلامی ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان چهار ماه بعد در ۱۸ مرداد ۱۳۹۵ در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار و تکمیل «هاب ترانزیتی ایران» و تبدیل ایران به مرکز گذر کریدورهای حمل و نقل منطقه ای و به تبع آن کانون تحولات اقتصادی منطقه، از جمله موضوعاتی بود که در دستورکار این نشست سه جانبه قرار داشت. در نشست باکو سه رئیس جمهور توافق کردند که دومین نشست در تهران برگزار شود.
دهم آبان ۱۳۹۶ روحانی، پوتین و علی اف برای دومین بار و این بار در تهران دور هم جمع شدند.
حسن روحانی همان روز در نشست خبری مشترک به همراه همتایان روس و آذربایجانی خود با بیان اینکه اساس اجلاس روسای جمهوری ایران، روسیه و آذربایجان بر مبنای دوستی و همسایگی سه کشور است، گفت: این دوستی، صمیمیت و همسایگی جغرافیایی و رابطه فرهنگی، ما را برای استفاده مناسبتر از ظرفیتهای سه کشور مصممتر کرده است.
رئیس جمهور کشورمان با اشاره به تصمیمات نشست های باکو و تهران از جمله در حوزه ترانزیت بین سه کشور و منطقه اوراسیا گفت: در چارچوب این مسیر ترانزیتی، شمال به جنوب متصل خواهد شد و تصمیم ما بر این است که بندرعباس به هلسینکی متصل شود، یعنی آسیا را به اروپا متصل کنیم و مسیر این ترانزیت ما از طریق آذربایجان، روسیه و اروپای شرقی و شمالی است.
رئیس جمهور کشورمان عنوان کرد: ما همچنین به دنبال اجرای مسیر سبز گمرکی و اعمال استانداردهای واحد گمرکی بین سه کشور هستیم.
آنگونه که روحانی عنوان کرد در اجلاس تهران در خصوص ایجاد روابط بانکی بهتر و استفاده از پول ملی در تجارت دو و سه جانبه تأکید شد. انرژی و محیط زیست خزر هم از جمله موضوعاتی بود که مورد توجه سران سه کشور در این نشست بود.(بیشتر بخوانید)
رئیس جمهور آذربایجان نیز در این نشست با بیان اینکه ملتهای ما را تاریخ و فرهنگ مشترک به یکدیگر متصل کرده و قرنها با دوستی و برادری در کنار یکدیگر زندگی کردهایم، گفت: بیتردید همکاریهای موفقیتآمیز جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و جمهوری روسیه برای برقراری ثبات و امنیت در منطقه، نقش بسزایی ایفا میکند.
پوتین هم طی اظهاراتی با ابراز رضایت از گفتگوهای انجام شده بین روسای جمهور ایران، روسیه و آذربایجان در این نشست سه جانبه گفت: مطمئنم این دیدارهای صمیمی و شفاف نتایج مهم و منافع زیادی برای ملت های ما خواهد داشت.
وی افزود: ایران، روسیه و آذربایجان هر سه از تولیدکنندگان مهم هیدروکربن ها هستند و هیچ کدام بنا ندارند در این زمینه با یکدیگر رقابت کنند، بلکه به دنبال همکاری در این عرصه با هم هستیم.
به گزارش فارس، در نشست تهران اعلام شد که سومین اجلاس روسای جمهوری ایران، روسیه و آذربایجان سال بعد (1397) به میزبانی روسیه برگزار خواهد شد که البته این نشست بعد از حدود ۲ سال، قرار است اواخر هفته جاری در شهر ساحلی سوچی روسیه برگزار شود.
گفتنی است «المار محمد یاروف» وزیر خارجه جمهوری آذربایجان (+) فروردین ماه سال جاری از احتمال برگزاری نشست سه جانبه سران جمهوری آذربایجان، ایران و روسیه در اواخر مردادماه در روسیه خبر داده بود.او در جمع خبرنگاران اعلام کرد که کشورش دعوتی رسمی برای حضور در نشست سه جانبه سران جمهوری آذربایجان، ایران و روسیه دریافت کرده است.
محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور هم که هفته گذشته به باکو سفر کرده بود، روز شنبه ۱۲ مرداد در حاشیه دیدار با «شاهین مصطفی یف» وزیر اقتصاد جمهوری آذربایجان به برگزاری این نشست در روسیه اشاره و تاکید کرد: امیدواریم با برگزاری این نشست همکاریهای سه کشور در ابعاد مختلف به ویژه حجم روابط بین سه کشور بیش از پیش توسعه یابد.
واعظی عنوان کرد: خوشبختانه با اتصال راهآهن آستارا – آستارا و ایجاد ترمینال در خاک ایران فعالیت در کریدور شمال – جنوب گسترش یافته است. امیدوارم با تکمیل این کریدور از طریق عملیاتی شدن خط آهن رشت-آستارا، اتصال برق سه کشور به یکدیگر، ارتقای همکاری های گمرکی و افزایش حجم روابط تجاری، ورزشی و گردشگری که از اهداف مهم نشست سوچی است، شاهد گسترش همکاری هر چه بیشتر سه کشور همسایه باشیم.(اینجا بخوانید)
*حضور روحانی در سوچی
در همین خصوص قرار است حسن روحانی رئیس جمهور اسلامی ایران برای شرکت و سخنرانی در این نشست روز چهارشنبه ۲۳ مرداد ماه به شهر ساحلی سوچی برود.
پرویز اسماعیلی معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور (+) در این باره اعلام کرده است که روحانی علاوه بر شرکت در نشست سه جانبه، رایزنی های جداگانه ای هم با همتایان روس و آذربایجانی خود خواهد داشت که در آن مهمترین مسائل فیمابین و روابط دوجانبه مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
به گزارش فارس، برگزاری این نشست آن هم در شرایط حساس کنونی منطقه، در حالی صورت می گیرد که جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده که از هر ابتکاری برای افزایش تعامل و همکاری با همسایگانش استقبال می کند. در همین راستا حسن روحانی خرداد ماه به منظور شرکت در نشست سران شانگهای به بیشکک و از آنجا هم برای حضور در نشست «سیکا» (کنفرانس همکاری و اعتمادسازی آسیا) به دوشنبه سفر کرده بود و آنگونه که سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه (+) گفته قرار است محمدجواد ظریف در قالب سفر به چند همسایه شمالی در آینده نزدیک به باکو برود.
حسن روحانی در نخستین نشست سه جانبه سران ایران، روسیه و آذربایجان در باکو طی سخنانی عنوان کرده بود: «از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران، تعامل سه کشور ایران، آذربایجان و فدراسیون روسیه در یک فرمت سهجانبه نه تنها میتواند به توسعه و تقویت ظرفیتها و قابلیتهای بالقوه موجود بین سه کشور در حوزههای مختلف سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مساعدت کند، بلکه میتواند با ایجاد همافزایی و همگرایی، فرصتهای جدیدی را در مقابله با چالشهای موجود در منطقه فراهم نماید. بدیهی است چنین ترتیباتی، علیه هیچ کشور و یا طرف ثالثی نبوده و صرفاً چارچوبی برای گفتگوهای معطوف به توسعه همکاریهای منطقهای سه کشور است.» (بیشتر بخوانید)
به گزارش فارس، جمهوری اسلامی ایران در ترتیبات سه و چهار جانبه دیگری با همسایگانش نیز مشارکت دارد از جمله نشست های سه جانبه ایران با روسیه و ترکیه در چارچوب روند آستانه و در خصوص صلح در سوریه و یا نشست سه جانبه ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان و همچنین نشست چهارجانبه، ایران، ترکیه، آذربایجان و گرجستان. گفتنی است، نشست چهارجانبه وزرای خارجه ایران، ترکیه، آذربایجان و گرجستان ۲۴ اسفند ۱۳۹۶ در باکو برگزار و ظریف وزیر خارجه ایران در این نشست شرکت کرد.