سفر محرمانه هیئت قطری به بیروت

به گزارش راهبرد معاصر، به نظر می‌رسد که در سایه ناامیدی از فعال‌سازی پرونده ریاست‌جمهوری لبنان در داخل این کشور، اقدامات خارجی در این پرونده مجددا آغاز شده است.

نشست کمیته پنج‌جانبه درباره پرونده لبنان

در همین زمینه منابع آگاه از فضای سیاسی لبنان گزارش دادند که کمیته پنج‌جانبه متشکل از آمریکا، قطر، عربستان و مصر و فرانسه برای گفتگو درباره بحران سیاسی لبنان تشکیل جلسه خواهند داد. قطر در این راستا از اعضای کمیته مذکور درخواست کرده تا روز پنجشنبه هفته جاری در دوحه نشستی درباره لبنان برگزار کننند که البته هنوز مشخص نیست دقیقا این جلسه در موعد مقرر برگزار خواهد شد یا نه.

روزنامه النداءالوطن لبنان به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که قطر به عنوان یکی از اعضای کمیته پنج‌جانبه برای رسیدگی به بحران لبنان از سایر اعضای این کمیته دعوت کرده تا در سیزدهم ماه جاری به دوحه بروند و درباره لبنان بحث کنند اما شواهد حاکی از آن است که سایر اعضای کمیته پنج‌جانبه مذکور تمایل دارند تا هفته بعد نشست خود را به تعویق بیاندازند. به ویژه اینکه فرانسوی‌ها اشتیاقی برای برگزاری این جلسه در روز پنجشنبه نشان ندادند.

هماهنگی عربستان و فرانسه

بر اساس این گزارش، پاریس پیشنهاد داده که نشست کمیته‌ پنج‌جانبه درباره لبنان تا سپتامبر آینده به تعویق بیفتد تا «ژان ایو لودریان» نماینده ویژه فرانسه در امور لبنان بتواند تلاش‌های خود را تکمیل کند. در این میان اطلاعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد پاریس تصمیم گرفته تا لودریان را در ماه سپتامبر به عنوان رئیس آژانس فرانسه برای توسعه شهر «العلا» عربستان منصوب کند.

به این ترتیب ژان ایو لودریان که نماینده ویژه فرانسه در امور لبنان نیز هستند روابط نزدیکتری با سعودی‌ها خواهد داشت و ممکن است از این فرصت برای ترغیب ریاض جهت ورود به پرونده سیاسی لبنان استفاده کند.

از سوی دیگر قطری‌ها و سعودی‌ها به طرف‌های مربوطه در لبنان ابلاغ کرده‌اند که هرگونه گفتگوی مربوط به تغییر نظام این کشور را رد می‌کنند؛ نظامی که مبتنی توافق طائف است.

رسیدگی به بحران لبنان به بعد از تابستان موکول می‌شود

اما درباره موضع آمریکا منابع اگاه گزارش دادند که به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها اکنون قصد موضع‌گیری علنی ندارند و چشم به اقدامات قطر و فرانسه دوخته‌اند. البته نباید فراموش کرد که ایالات متحده همچنان در کنار دوحه به حمایت از «ژوزف عون» فرمانده ارتش لبنان برای رسیدن به منصب ریاست‌جمهوری این کشور ادامه می‌دهد.

از سوی دیگر درباره موضع فرانسه، منابع مربوطه گزارش دادند که ماه آینده میلادی فرانسوی‌ها به تعطیلات می‌روند و موتورهای رسیدگی به پرونده لبنان خاموش می‌شود. این بدان معناست که تماس‌ها و تلاش‌ها درباره فعال‌سازی این پرونده به ماه سپتامبر یا اکتبر یعنی بعد از تابستان موکول می‌شود.

سفر محرمانه هیئت قطری به بیروت

در این بین محافل آگاه دولتی در لبنان به روزنامه الدیار گزارش دادند که یک هیئت امنیتی قطری اواخر ژوئن گذشته وارد بیروت شده و تا اوایل ماه جاری در لبنان حضور داشت. اما این سفر به شکل محرمانه انجام شده و اطلاعاتی درباره جزئیات آن و اینکه هدف از انجام این سفر چه بوده منتشر نشده است. سپس هیئت مذکور قطری مخفیانه بیروت را بعد از چند روز ترک کرد.

نارضایتی دوباره عربستان از نقش‌آفرینی دوحه در بیروت

محافل مذکور افزودند که اعضای این هیئت قطری هیچگونه ملاقات علنی با مقامات لبنانی نداشته‌اند. اما رئیس تیم لبنانی که مامور همراهی هیئت قطری بود یکی از نمایندگان اهل سنت در بیروت و از نزدیکان «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر دولت موقت لبنان است. از آنجایی که سعودی‌ها از نقش‌آفرینی قطر در پرونده لبنان ناراضی هستند، همراهی یکی از نزدیکان میقاتی با هیئت قطری موجب ناراحتی ریاض از نجیب میقاتی شده است.

همچنین اطلاعات حاکی از آن است که عربستان شماری از نمایندگان اهل سنت لبنان را برای خودداری از ملاقات با اعضای هیئت مذکور قطری تحت فشار قرار داده بود. به همین علت هیچ دیداری بین این نمایندگان با اعضای هیئت قطر در بیروت انجام نشد.

محافل آگاه فاش کردند که علت نارضایتی ریاض از نقش‌آفرینی دوحه در پرونده لبنان، عدم هماهنگی قطر با عربستان در این زمینه است. همچنین روشن است که عربستان همواره از اعطای هر نقشی به قطر در پرونده‌های منطقه که دستاورد سیاسی برای دوحه به همراه داشته باشد خودداری می‌کند.

همین محافل اعلام کردند که هیئت قطری با چراغ سبز آمریکا وارد لبنان شده بود و هم دوحه و هم واشنگتن از ماه‌ها قبل برای حمایت از ژوزف عون جهت رسیدن به منصب ریاست‌جمهوری لبنان توافق کرده‌اند و او را به هر نامزد دیگری ترجیح می‌دهند. اما با این وجود آنها حق وتو بر سایر نامزدها از جمله «سلیمان فرنجیه» رئیس جریان المرده و نامزد مورد حمایت حزب‌الله و جنبش امل ندارند.

بعد از سفر بی‌نتیجه‌ای که چند هفته قبل ژان ایو لودریان به بیروت داشت او به «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه پیشنهاد داد که در دور دوم سفر خود به بیروت ابتکار جدیدی ارائه دهد که شامل تشکیل یک کمیته پنج‌جانبه متشکل از آمریکا، قطر، عربستان و مصر و فرانسه برای رسیدگی به بحران لبنان باشد؛ مشروط به اینکه رئیس جمهور فرانسه در این زمینه با مقامات ایرانی ارتباط بگیرد، حتی اگر ایران جزء کمیته مذکور نباشد.

نماینده ویژه رئیس جمهوری فرانسه در لبنان در دیدار با همه مقامات و شخصیت‌های سیاسی لبنان اعلام کرد که مشکل در اصل مربوط به داخل لبنان و از خود لبنانی‌هاست؛ به این معنا که مشکلات داخلی لبنان مانع از آن می‌شود که بازیگران خارجی بتوانند لبنانی‌ها را برای حل و فصل اوضاع کشور خود متقاعد کنند. درواقع طرف‌ها و احزاب لبنانی اکنون در شرایطی هستند که هیچ یک نه می‌توانند پیروز شوند و نه اجازه پیروزی را به طرف مقابل می‌دهند.

بر همین اساس برخی منابع دیپلماتیک منطقه‌ای به مسئولان لبنانی توصیه کردند که نسبت به تاریخ‌هایی که برای حل بحران سیاسی لبنان تعیین می‌شود خوشبین و امیدوار نباشند؛ چرا که هیچ اطلاعات واقعی و جدی درباره حل این بحران در آینده نزدیک وجود ندارد./ تسنیم