رویکرد جدید ترکیه برای مقابله با پ.ک.ک

به گزارش راهبرد معاصر، تا همین چند سال پیش، تشییع جنازه نظامیان ترکیه که در جنگ با پ.ک.ک کشته می شدند، از تیترها و عکس های ثابت در صفحه نخست روزنامه ها و پایگاه های خبری اینترنتی این کشور بود. اما حالا به ندرت چنین اتفاقی می افتد و اتفاقاً یکی از تیترهای ثابت اغلب منابع رسانه ای ترکیه، کشته شدن یک یا چند نفر از فرماندهان پ.ک.ک بر اثر حملات پهپادی است. به عبارتی دیگر، ورق برگشته و حالا نظامیان ترکیه به ندرت دچار تلفات جانی می شوند.

قبلاً، نیروهای پ.ک.ک با استفاده از تاریکی شب، اصول جنگ چریکی و نامتقارن و حمله به پایگاه های مرزی، ضربه می زدند و به سرعت از صحنه می گریختند. اما حالا به خاطر برخورداری ترکیه از امکانات و ادوات دقیق رصد و هجوم هوایی، نه تنها توان آن را ندارند که از سوریه و عراق وارد ترکیه شوند، بلکه در صورت ورود، امکان خروج هم ندارند و مورد هجوم قرار می گیرند.

این سرنوشت یک گروه تروریستی است که از سال 1984 میلادی، جنگ در برابر ترکیه را آغاز کرده و هنوز هم با همان روش و تسلیحات چهل سال پیش حمله می کند، اما ترکیه در این چهار دهه، صاحب پیشرفته ترین تسلیحات و تجهیزات نظامی و اطلاعاتی شده و آسیب پذیری پایینی دارد.

تحلیل این وضعیت و اشاره به نقاط ضعف پ.ک.ک، یکی از دغدغه های مهم تحلیلگران نظامی و ناظران سیاسی ترکیه است و مراد یتکین، از روزنامه نگاران پیشکسوت این کشور، به تازگی پرده از یک تاکتیک اطلاعاتی - نظامی جدید برداشته و نشان داده که سرویس اطلاعاتی میت، برای مقابله با پ.ک.ک، تاکتیک خاصی پیدا کرده است.

چند عملیات مهم نظامیان ترکیه در دو ماه گذشته، نشان می دهد که مقامات امنیتی این کشور، حمله به سران و قرارگاه اصلی پ.ک.ک را کنار گذاشته و برای در هم کوبیدن این گروه تروریستی، راه دیگری را برگزیده است.

تاکتیکی به نام از بین بردن فرماندهان میانی

مراد یتکین، در تحلیل عملیات جدید ترکیه برای از بین بردن یکی از فرماندهان پ.ک.ک در مرز ترکیه و عراق نوشته است: «سرویس اطلاعاتی میت، توانست در یک عملیات پهپادی مرزی، فرمانده ای را از بین ببرد که نقشی کلیدی در روابط لجستیکی و تسلیحاتی پ.ک.ک دارد. این فرمانده به نام بایرام یلماز و با کد سازمانی آگیت گور، مسئول هماهنگی و هدایت کل پیک ها و رابطین بین واحدهای عراقی و سوری پ.ک.ک و همچنین بین عراق و ترکیه بود. او قلمرو وسیعی از حد فاصل قرارگاه سران پ.ک.ک در کوهستان قندیل تا مرز ترکیه را پوشش می داد و در ده ها ایستگاه، با استفاده از پیک های سیار، اطلاعات، مهمات و تسلیحات را جا به جا می کرد. اما میت توانست خودرو پیکاپ او را شناسایی کند و با شلیک راکت پهپادی، او و همراهانش را از بین ببرد».

بر اساس اطلاعاتی که میت در اختیار رسانه ها گذاشته، فرمانده ای که با استفاده از پهپاد کشته شده، از سال 2015 میلادی بدین سو، هماهنگی انتقال سلاح و مهمات بین عراق و سوریه را بر عهده داشته است. او درست در روزی که در حال تدارک انتقال یک محموله تسلیحاتی بود، مورد اصابت راکت پهپادی ترکیه قرار گرفت و یکی دیگر از زنجیره های مرزی پ.ک.ک قطع شد.

قبلاً و در 22 ژوئیه، سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، اعلام کرده بود که اوزگور آلپ ارسلان، از دیگر فرماندهان میانی پ.ک.ک که هماهنگی بین قرارگاه قندیل و ترکیه و سوریه را بر عهده داشت، با حمله پهپادی در کوهستان گارا در اقلیم کردستان عراق مورد هدف قرار گرفت و کشته شد. همچنین در 13 ژوئیه، ادیب تمیز، فرمانده نیروهای ویژه پ.ک.ک با شلیک پهپادی کشته شد. یک هفته قبل از آن نیز، جلال کایا از فرماندهان اطلاعاتی پ.ک.ک کشته شد. او طراح عملیات ترور عثمان کوسه مقام امنیتی رده بالای ترکیه در کنسولگری ترکیه در اربیل در 17 ژوئیه 2019 بود.

اینها فقط چند نمونه از شلیک های هدفمند پهپادهای ترکیه است و البته به موازات این اسامی، تعداد دیگری از فرماندهان نیز با استفاده از جاسوس محلی، دادن پول های کلان و سوءقصد مسلحانه کشته شده اند. ویژگی مشترک همه این افراد یک چیز است: آنان نه چریک عادی و نه مقام رده بالای پ.ک.ک، بلکه فرماندهان میانی هستند. یعنی همان افسرانی هستند که وظیفه انتقال و اجرای فرامین شورای رهبری پ.ک.ک را بر عهده دارند و به این ترتیب، با کشته شدن این افراد، شبکه انتقال فرمان و اجرای فرمان، عملاً قطع می شود.

بر اساس گزارش تحلیلی مراد یتکین، سرویس اطلاعاتی میت، چندین میلیون دلار از اعتبارات خود را صرف آن کرده بود که اعضای شورای رهبری پ.ک.ک را از بین برد. اما آنان در غارها و مواضع مستحکم خود در کوهستان قندیل، عملاً از دسترس دور هستند و لذا انتخاب این تاکتیک جدید، عملاً آسیب بیشتری به پ.ک.ک وارد کرده است.

افراد دارای ارتباطات بالا اما رده فرماندهی میانی، حداقل بین 10 تا 20 سال در پ.ک.ک آموزش دیده اند و جایگزین کردن آنان ناممکن است. چرا که نیروی تازه وارد و بدون تجربه، نمی تواند در مرز به درستی کار کند و زمین گیر می شود.

تحول ساختاری میت و فلج شدن پ.ک.ک

مراد یتکین در ادامه گزارش تحلیل خود به این موضوع اشاره کرده که قبلاً، امکان فعالیت برون مرزی میت برای مقابله با پ..ک.ک ضعیف بود و عملیات های نادر و کم شمار نیز، جنبه واکنشی یا عکس العملی داشت. اما 5 هفته پس از کودتای 15 جولای 2016 میلادی، نیروی هوایی ارتش ترکیه، اولین عملیات خود را در خاک سوریه آغاز کرد و مسیر جدیدی را آغاز کرد که هدف آن چنین بود: «پیشگیری به جای واکنش».

یعنی قبلاً، میت به حمله پ.ک.ک واکنش نشان می داد. اما بعد از کودتا، تمام نیروهای میت و ارتش، تحت فرمان رئیس جمهور، وارد فاز جدیدی شدند که بنای کار آن چنین است: رصد و پایش دقیق، تشخیص اهداف عملیاتی پ.ک.ک و اجرای عملیات، قبل از پ.ک.ک. این اقدام، هدف پیشگیرانه دارد و کاری می کند که ابتکار عمل از دست پ.ک.ک خارج شود. شبکه ای از جاسوسان محلی در شمال عراق و شمال سوریه، با هماهنگی و هدایت افسران مخفی میت، اهداف را شناسایی کرده و عکس و مشخصات آنها را ارسال می کنند. سپس میت، با رصد دقیق، عامل مورد نظر پ.ک.ک، محل تردد و اختفا و خودروی فرماندهان را علامتگذاری می کند و سپس، شلیک پهپادی به عنوان آخرین مرحله عملیات انجام می شود.

نکته مهم اینجاست که مقامات سیاسی و امنیتی ترکیه، بخش فراوانی از این عملیات ها را رسانه ای نمی کنند و فقط اسامی و مشخصات کشته شدگان رده میانی و رده بالا را اعلام می کنند.

در پایان باید گفت، پیروزی های مداوم و شایان توجه نیروهای نظامی و امنیتی ترکیه در مصاف با پ.ک.ک، از بسیاری جهات نیاز به واکاوی دارد. اگر چه ترکیه توانسته با استفاده از پهپاد، پ.ک.ک را زمین گیر کرده و مانع از هرگونه تحرک تروریستی این گروه شود، اما واقعیت است که در به کارگیری این سلاح، بارها غیرنظامیان عراقی نیز قربانی شده اند و علاوه بر این، در موارد بسیاری، روستاییان مناطق مرزی، علاوه بر تلفات جانی، امکان حرکت آزادانه به منظور فعالیت های کشاورزی و دامپروری خود را از دست داده اند و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی عراق و سوریه از سوی دولت آنکارا نقض شده است.

با این وجود، مقامات ترکیه، هیچگاه به خاطر ارتکاب این جرایم ضد حقوق بشری، از مردم و دولت عراق و سوریه عذرخواهی نکرده و حاضر به پرداخت دیه و خسارت نشده اند./ تسنیم