پیامدهای مخالفت اعراب با توطئه عادی‌سازی روابط صهیونیست‌ها

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ به نظر می آید توافق نامه های همکاری متعدد و پروژه های مشترک امضا شده میان دو کشور بحرین و امارات با تل آویو که زمان امضای این توافقنامه ها سپتامبر 2020 است، نتوانسته مانع از کاهش حمایت های اعراب حوزه خلیج فارس از روند عادی سازی روابط با اسرائیل شود.

این موضوع را نظرسنجی جدید مؤسسه واشنگتن (اندیشکده مستقر در ایالات متحده) تأیید می کند و در گزارشی که به تازگی منتشر شده، روند کاهشی حمایت مردم کشورهای حاشیه خلیج فارس از توافقات عادی سازی روابط مشهود است. طبق این نظرسنجی، تنها 27 درصد پاسخ دهندگان در امارات متحده عربی و 20 درصد در بحرین، این توافقنامه ها را دارای تأثیر مثبت در منطقه می دانند.

کاهش حمایت اعراب حوزه خلیج فارس از عادی سازی روابط نشان دهنده ایمان و باور این مردم به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس به غیرقانونی بودن این توافقنامه هاست

در این گزارش میزان 47 درصدی مشارکت پاسخ دهندگان با مشارکت 45 درصدی سال 2020 مقایسه شده است، زمانی که توافقنامه ها به عنوان بخشی از فرآیند عادی سازی روابط شکل گرفت و این گونه بیان می شد که ممکن است مشوق اسرائیل برای حل و فصل مناقشه با فلسطینیان باشد. علاوه بر این، در عربستان سعودی که روابطش را با وجود فشار واشنگتن برای پیروی از همسایگانش با اسرائیل عادی نکرد، روند حمایت از پیوستن به توافقات عادی سازی روابط به نصف کاهش یافته و به 20 درصد رسیده است.

چالش قانونی بودن قراردادها

تجدیدنظر در حمایت از عادی سازی روابط در حوزه خلیج فارس موضوع جدیدی نیست، بلکه موضوعی قدیمی است که بار دیگر عیان شد. شرحبیل الغریب، رئیس مجمع روابط بین الملل برای گفت و گو و سیاست در این باره گفت، هر از چند گاهی توافق نامه های عادی سازی روابط امضا می شود و در ادامه، نظرسنجی ها احساسات واقعی مردم را نسبت به آن نشان می دهند.

وی افزود: کاهش حمایت اعراب حوزه خلیج فارس از عادی سازی روابط نشان دهنده ایمان و باور این مردم به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس به غیرقانونی بودن این توافقنامه هاست، به ویژه اینکه معتقدند به رسمیت شناختن این توافقنامه ها نوعی مشروعیت بخشی به اشغالگری اسرائیل و به مثابه زیر پا گذاشتن آرمان فلسطین است.

چندین حادثه وجود دارد که نشان می دهد اعراب و مردمان حوزه خلیج فارس مخالف عادی سازی روابط با اسرائیل هستند، ازجمله رفتارهایی که سال گذشته از اعراب در حاشیه جام جهانی فوتبال قطر شاهد بودیم؛ جایی که گروه های اجتماعی عربی از برافراشتن پرچم های عبری خودداری کردند، پرچم فلسطین را برافراشتند و به نام فلسطین شعار سر دادند.

کشورهای عربی و حوزه خلیج فارس از اهداف و اغراض اسرائیل برای عادی سازی روابط آگاهی دارند و همین موضوع باعث می شود از برقراری روابط کشورهایشان با تل آویو خودداری کنند.

 
واکنش جالب مقام عرب حوزه خلیج فارس

شاید این نظرسنجی موضوع جدیدی را طرح نکرده باشد، اما رویکرد کلی اعراب حوزه خلیج فارس در مخالفت با عادی سازی روابط واضح است و شاید برجسته ترین شاهد مثال آن همبستگی گسترده توده های مردمی با موضوع فلسطین باشد؛ ازجمله اینکه 16 ژوئن 2022 رئیس اداره فرهنگ و آثار باستانی بحرین که در مراسم تشییع جنازه ای در خانه سفیر آمریکا در منامه شرکت کرده بود، هنگامی که با حاضران دست می داد، از حضور سفیر اسرائیل غافلگیر شد، از دست دادن با وی خودداری و محل را ترک کرد. علاوه بر این، وی از سفارت آمریکا خواست هیچ عکسی از وی در این مراسم منتشر نشود.

این موضع گیری تا پس از تصمیم حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین در 21 ژوئیه 2022 مبنی بر عزل رئیس اداره فرهنگ و آثار باستانی این کشور از سمت خود فاش نشد، هرچند دلیل برکناری وی نیز به طور رسمی اعلام نشده است.

الغریب در این باره گفت: اسرائیل نتوانست اعراب را نسبت به پذیرش و همزیستی با خود در قبال رفتارهایش در بیت المقدس، کرانه باختری رود اردن و کشتار و سرکوب فلسطینیان تحریک کند. در عین حال اعراب در حال بیداری و درک این هستند که «اسرائیل غده سرطانی است» که نمی‌توان آن را پذیرفت یا با آن همزیستی داشت.

بی تأثیر بودن جاذبه های گردشگری

جنبه دیگری که کاهش حمایت اعراب حوزه خلیج فارس از روند عادی سازی روابط با اسرائیل را نشان می دهد و در اینجا شامل شهروندان امارات و بحرین می شود، این است که تل آویو انتظار داشت توافق عادی سازی روابط به گردشگری دو طرف جان تازه ای بدهد و مردم سرزمین های اشغالی با بحرینی ها و اماراتی ها تعامل داشته باشند.

اعراب در حال بیداری و درک این هستند که «اسرائیل غده سرطانی است» که نمی‌توان آن را پذیرفت یا با آن همزیستی داشت

با وجود انعقاد قراردادهای متعدد اسرائیل با امارات و بحرین برای تشویق صنعت گردشگری و تقویت همکاری‌های دوجانبه در این عرصه، به نظر می‌آید کمپین‌های اسرائیل برای ترویج گردشگری در سرزمین‌های اشغالی نتوانسته است گردشگران دو کشور عربی حوزه خلیج فارس را جذب کند.

وزارت امور خارجه اسرائیل اوایل ژانویه در بیانیه‌ای اعلام کرد: با وجود گذشت دو سال از امضای توافق‌نامه ابراهیم، ​​سطح مورد انتظار بازدید گردشگران کشورهای حاشیه خلیج فارس از اسرائیل به سطح مطلوب نرسیده است. گرچه بیش از نیم میلیون اسرائیلی از امارات متحده عربی به ویژه ابوظبی و دبی بازدید کرده‌اند، اما از زمان لغو محدودیت‌های سفر به دلیل شیوع کرونا در سال گذشته، تنها یک هزار و 600 شهروند اماراتی از اسرائیل دیدن کرده‌اند. این وزارتخانه آماری از تعداد گردشگران بحرینی که از اسرائیل دیدن کردند، ندارد، و اگر آماری باشد، بسیار اندک است.

پیامدهای عادی سازی روابط

الغریب با بیان برخی پیامدهای عادی سازی روابط گفت: تجدیدنظر مردم عرب حوزه خلیج فارس از عادی سازی روابط نشان دهنده تقویت توجه و پایبندی آنها به آرمان فلسطین، موضوع بیت المقدس و حمایت از فلسطینیان است. علاوه بر این، نشان می دهد سیاست اسرائیل با شکست مواجه شده؛ سیاست عادی سازی روابط که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل به خود می بالید برای گسترش آن تلاش کرده است.

وی بر لزوم بهره‌برداری از پیامدهای این موضوع برای حمایت از آرمان فلسطین و مقابله با جعل و نفوذ روایت های اسرائیلی در میان اعراب تأکید و عنوان کرد: اسرائیل انتظار داشت عربستان به تل آویو نزدیک شود، اما منطقه را غافلگیر کرد، به ایران نزدیک شد و با تهران قرارداد دیپلماتیک امضا کرد. ازسرگیری روابط ریاض و تهران شوک بزرگی به محافل اسرائیلی وارد کرد که شرط بندی می کردند عربستان سعودی در مسیر عادی سازی روابط قرار خواهد گرفت.

اسرائیل در حال تجربه بحران سیاسی، داخلی و خارجی است و تلاش می‌کند هر دستاورد سیاسی هرچند اندک در مسیر عادی‌سازی روابط را مصادره به مطلوب کند.