پشت پرده دلیل حضور طالبان در تهران

به گزارش راهبرد معاصر؛دکتر علی اصغر داوودی با اشاره به اینکه حضور داعش در افغانستان به عنوان گروه رقیب طالبان، برای منافع جمهوری اسلامی بسیار خطرناک‌تر است، اظهار کرد: ایران می‌تواند از طریق مدیریت و کنترل طالبان از این نیروی بالقوه و بالفعل علیه بسط و گسترش نفوذ داعش در منطقه استفاده کند.

وی خاطرنشان کرد: حضور نیروهای غربی به ویژه آمریکا در افغانستان نیز یقینا می‌تواند تهدید بالقوه‌ای برای جمهوری اسلامی باشد، با توجه به خصومتی که میان طالبان و ایالات متحده وجود دارد منطقی به نظر می‌رسد که ایران در راستای حفط منافع ملی و تامین امنیتش بتواند از این خصومت به نحو مطلوب و درست استفاده کند. به خصوص آن که آمریکا امروز شمشیر را از رو بسته و در حوزه‌های مختلف اقتصادی و بین‌المللی عرصه را بر ایران تنگ کرده است طبیعی است که ایران بخواهد از کارت طالبانیسم علیه آمریکایی‌ها استفاده کند.

رئیس دانشگاه آزاد تربت جام تصریح کرد: در عرصه بین‌المللی هیچ‌گاه دشمنان همیشگی و دوستان همیشگی وجود ندارند، معمولا کشورها در عرصه بین‌المللی روابط‌شان با یکدیگر را بر اساس منافع‌شان تنظیم می‌کنند، خصوصا اگر منافع مشترک داشته باشند. به همین جهت گاهی دیده می‌شود یک کشور پس از سال‌ها جنگ و منازعه با طرف مقابل بنا بر مصلحت و منافع ملی از در دوستی وارد می شود و همکاری‌های مشترک برقرار می‌کند.

وی با بیان اینکه ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، گفت: طالبان به عنوان یک گروه افراطی و در ستیز با تفکر شیعی و تفکر ایرانی در افغانستان ظهور پیدا کرد، سطح خصومتش با ایران تا جایی پیش رفت که تعدادی از دیپلمات های ایرانی را در مزار شریف به شهادت رساند، ایران در آن برهه زمانی اساس سیاست خارجی اش بر نفی طالبان و حتی جنگ با این گروه بود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اما از گذشته تاکنون اوضاع بین‌المللی و شرایط منطقه‌ای تغییر پیدا کرده است، درست است که طالبان از لحاظ تفکرات ایدئولوژیکی نسبت به گذشته تغییر موضع چندانی نداشته است، اما فضای افغانستان و فضای بین‌الملل به گونه‌ای تغییر پیدا کرده که منافع ایران دیگر در ضدیت و تقابل با طالبان نیست. هر چند که طبعا جمهوری اسلامی نوع نگاه طالبانیسم را نه در عرصه داخلی افغانستان و نه در عرصه بین المللی قبول ندارد ولی این عدم تفاهم مانع از این نمی‌شود که جمهوری اسلامی با این گروه که در حال حاضر یک گروه تاثیر گذار در افغانستان است وارد مذاکره و گفت‌وگو نشود.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد بیان کرد: طالبان قریب به 40 درصد از خاک افغانستان را در کنترل دارد . از سال 2001 تا کنون 18 سال است که آمریکا و ناتو در افغانستان تلاش دارند تا گروه طالبان را شکست دهند . اما اینکه 40 درصد خاک این کشور در دست طالبان است یعنی سیاست غرب در مقابل طالبانیسم شکست خورده است.

وی عنوان کرد: در گذشته نیز گفت‌وگوهای ایران با طالبان انکار نمی‌شد و بارها از زبان مقامات جمهوری اسلامی نیز شنیده می‌شد که ادعا می‌کردند با طالبان رابطه دارند اما با تاکید بر این نکته که یک سری مراودات اطلاعاتی با طالبان برقرار است، در واقع می‌گفتند طالبان را رصد می‌کنیم و از طرفی با مذاکره بهتر می‌توانیم آنها را کنترل کنیم، این گفت‌وگوها بدون در نظر گرفتن و یا دور زدن دولت رسمی افغانستان نبوده بلکه دولت این کشور در جریان این روند بوده است و در موارد متعددی جمهوری اسلامی از طریق همین گفت‌وگوها توانسته اطلاعات ذی قیمتی را به دولت افغانستان بدهد و آنها را در کشف بسیاری از اقدامات تروریستی علیه دولت کمک کند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی با در نظر گرفتن این نکته که مذاکرات با طالبان نباید هیچ لطمه‌ای به ملت و دولت افغانستان وارد کند این روند را دنبال کرده که در راستای تامین منافع ملی دو کشور بوده است.

داوودی اظهار کرد: طالبان متوجه شده است که نمی‌تواند مبارزات را تا ابد ادامه دهد و بالاخره این خشونت‌ها و ناامنی‎ها باید در جایی پایان یابد، تلاش‌های مختلف بین المللی نیز آغاز شده است، از طرفی روسیه طالبان را به مسکو دعوت کرده تا مذاکراتی با طرفین دیگر برقرار شود، آمریکایی‎ها نیز جلودار آشتی میان دولت افغانستان و طالبان شده و حتی خودشان وارد مذاکره مستقیم شدند.

استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی برگ‌های برنده زیادی دارد که می تواند از آنها برای کمک به صلح افغانستان استفاده کند، بیان کرد: ارتباط و مذاکره با طالبان با میان‌داری جمهوری اسلامی بهتر از دیگر کشورها می تواند مثمر ثمر باشد. به جهت اینکه در گذشته نیز گفت‌وگوهایی میان این دو وجود داشته و هم چنین منافع مشترکی وجود دارد، هم جمهوری اسلامی و هم طالبان با حضور آمریکایی‌ها در افغانستان به شدت مخالف هستند و این فصل مشترکی میان این دو گروه است، اما جمهوری اسلامی باید حتما در نظر داشته باشد که خدشه‌ای به منافع ملی افغانستان و منافع دولت کنونی افغانستان وارد نشود.

وی تصریح کرد: اگر دولت جمهوری اسلامی با طالبان همکاری نمی‌کرد کشورهای دیگری مثل پاکستان، عربستان و یا امارات دست به کار می‌شدند.