ایران به دنبال روان‌سازی تجارت منطقه‌ای از بستر «اکو»
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ سازمان همکاری اقتصادی «اکو» در سال۱۳۴۱ و به وسیله جمهوری اسلامی ایران، پاکستان و ترکیه با عنوان سازمان همکاری عمران منطقه ای پایه گذاری شد. در سال ۱۳۷۲ و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کشورهای قزاقستان، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان، قرقیزستان، تاجیکستان و افغانستان نیز به این سازمان پیوستند.
اهداف این سازمان به شرح زیر است:
- ارتقای شرایط برای توسعه اقتصادی پایدار و افزایش میزان رفاه مردم
- گسترش تجارت درون منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و حذف موانع تجاری
- تلاش برای ادغام تجارت کشورهای منطقه با تجارت جهانی و نقش بیشتر منطقه اکو در رشد تجارت
- توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و ارتباطات
- ترویج و گسترش خصوصی‌سازی و اقتصاد آزاد
- استفاده مؤثر از ظرفیت‌های کشاورزی و صنعتی منطقه اکو
- همکاری منطقه ای برای کنترل تهیه و توزیع مواد مخدر، حفاظت از محیط زیست و تقویت پیوندهای تاریخی و فرهنگی میان مردمان منطقه اکو
- همکاری متقابل سودمند با سازمان‌های منطقه ای و بین‌المللی
- تحقق همکاری‌های اقتصادی و تبادل در زمینه‌های آموزشی، علمی، فنی و فرهنگی
- استفاده مؤثر از مؤسسات اکو، موافقت نامه‌ها و ترتیبات همکاری با سایر سازمان‌های منطقه ای و بین‌المللی ازجمله مؤسسات مالی چندجانبه
- پیوند برنامه‌های اقتصادی و توسعه ملی با اهداف آنی و بلندمدت اکو
- تلاش‌های مشترک برای دستیابی به دسترسی آزادتر به بازارهای خارج از منطقه اکو
10 کشور عضو اکو با ۸ میلیون کیلومتر مربع مساحت و بیش از نیم میلیارد جمعیت تعاملات خوبی مابین خود شکل داده‌اند
طبق آخرین آمار و اطلاعات موجود در هفت ماهه منتهی به اول آبان‌ماه سال جاری ۱۴ میلیون و ۹۳۹ هزار و ۴۸۳ تن کالا به ارزش ۱۰ میلیارد و ۱۸۹ میلیون و ۹۲۳ هزار و ۱۳ دلار میان ایران و ۹ عضو سازمان اکو تبادل شد که این میزان با رشد ۱۸ درصدی در وزن و ۴.۵ درصدی در ارزش نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده است.
صادرات ایران به اعضای اکو در این مدت ۱۲ میلیون و ۳۴۵ هزار و ۷۴۳ تن به ارزش 5 میلیارد و ۸۸۶ میلیون و ۳۴۰ هزار و ۳۴۴ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۳ درصد در وزن و ۲.۵ درصد در ارزش افزایش داشته است. واردات کشورمان نیز با ۲ میلیون و ۵۹۳ هزار و ۷۴۱ تن به ارزش 4 میلیارد و ۳۰۳ میلیون و ۵۸۲ هزار و ۶۶۹ دلار رشد ۱.۲ درصدی در وزن و ۷.۳ درصدی در ارزش داشته است. تراز تجاری کشورمان با ۹ کشور عضو اکو با پیشی گرفتن صادرات به مثبت ۱.۶ میلیارد دلار رسید.
ایران به عنوان یکی از کشورهای بنیانگذار این سازمان اهتمام جدی به تقویت همکاری‌های درون منطقه‌ای و نیز ارتقای جایگاه اکو به عنوان سازوکار مؤثر منطقه‌ای برای همکاری اقتصادی دارد.
10 کشور عضو اکو با ۸ میلیون کیلومتر مربع مساحت و بیش از نیم میلیارد جمعیت تعاملات خوبی مابین خود شکل داده‌اند. همچنین حوزه‌های حمل و نقل و ترانزیت، تجارت و انرژی سه اولویت اعضا برای همکاری هستند و ساختارهای خوبی برای همکاری در سایر حوزه‌های اقتصادی نیز شکل گرفته است.
ارتقای تجارت درون منطقه‌ای از اولویت‌های سازمان اکوست و جمهوری اسلامی ایران نیز با جدیت به دنبال روان‌سازی تجارت در منطقه و ارتقای سهم تجارت درون منطقه‌ای از هفت درصد فعلی به 20 درصد است، همچنین ایران یکی از صادرکنندگان اصلی اکوست، لذا هرگونه روان‌سازی تجارت در اکو، دسترسی صادرکنندگان ایرانی را به بازارهای منطقه آسان تر و ارزان تر خواهد کرد، البته در مقابل نیز ایران باید آمادگی داشته باشد بازارهای خود را بر روی کالاهای کشورهای عضو باز کند.
می توان از این فرصت برای افزایش تعاملات تجاری با کشورهای مختلف بهره جست؛ زیرا طبق آمار موجود، 15 کشور همسایه ایران که 6 کشور از میان آنها عضو اکو هستند در مجموع 1ملیارد و 200 میلیون دلار واردات دارند
موقعیت ارزشمند جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا و قرار داشتن در مسیر کریدورهای مهم تجاری از سویی و همسایگی با ۱۵ کشور از سوی دیگر در کنار سیاست های دولت سیزدهم در راستای گسترش روابط تجاری با کشورهای همسایه به صورت مستقیم و همچنین به وسیله پیمان ها و سازمان های منطقه ای ازجمله پیمان شانگهای، اتحادیه اوراسیا و سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو موقعیت منحصر به فردی برای جمهوری اسلامی ایران فراهم کرده است.
می توان از این فرصت برای افزایش تعاملات تجاری با کشورهای مختلف بهره جست؛ زیرا طبق آمار موجود، 15 کشور همسایه ایران که 6 کشور از میان آنها عضو اکو هستند در مجموع 1ملیارد و 200 میلیون دلار واردات دارند که فقط حدود ۲۵میلیارد دلار از این میزان به وسیله ایران تأمین می‌شود، در حالی که در صورت استفاده از ظرفیت‌های موجود می توان 100 میلیارد دلار از نیازمندی های این کشورها، یعنی حدود هشت درصد نیازهای کشورهای همسایه را تأمین کرد.
این در حالی است که صادرات ایران به کشورهای عضو اکو 3 میلیارد و 12 میلیون دلار بوده که در مقایسه با کل صادرات ۳میلیارد و 28 میلیون دلاری هفت ماهه سال جاری ۲۸ درصد صادرات کشور را به خود اختصاص داده است.
با برنامه ریزی های لازم و همچنین تدوین نقشه راه بر مبنای ظرفیت های بالقوه و بالفعل موجود و همچنین توسعه زیرساخت های تجاری می توان این نسبت را به دست کم ۳۵ درصد در میان مدت رساند.