ارتباط معنادار مواضع آژانس با سیاست‌های تل‌آویو

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در روزهای اخیر مواضع قابل تأملی در زمینه ماهیت فعالیت های هسته ای کشورمان بیان کرد و مدعی شد، کشورهای جهان که تمام توجهشان را به موضوع غزه معطوف کرده‌اند، خطرات برنامه هسته‌ای ایران را نادیده نگیرند. باید به دنبال چارچوب جدیدی غیر از برجام در حل و فصل پرونده هسته ای ایران بود، زیرا معادله قبلی دیگر پاسخگو نیست.

درباره مواضع اخیر گروسی سه نکته اساسی وجود دارد که نمی توان به سادگی از کنار آنها گذشت؛

مواضع گروسی در قبال جنگ غزه ریشه در تازه ترین خواسته پشت پرده رژیم اشغالگر قدس از آژانس بین المللی انرژی اتمی دارد

نخست، اینکه گروسی به لحاظ حقوقی در جایگاهی قرار ندارد بخواهد در زمینه مذاکرات رفع تحریم ها اظهار نظر کند. برجام قالب سیاسی-مذاکراتی است و ارتباطی با مأموریت و کارویژه های فنی  آژانس بین المللی انرژی اتمی ندارد. وی صرفاً مأمور است گزارش های نهاد متبوع خود را (با استناد به واقعیت و نه شانتاژهای همیشگی) تنظیم و ارائه کند.

موضع گیری گروسی درباره چارچوب و مدل مذاکرات، بار دیگر انحراف عمیق آژانس را از مسئولیت هایش در نظام بین الملل نشان می دهد. در مدت برگزاری سلسله مذاکرات رفع تحریم ها از سال 1400 تا 1402 نیز آژانس بارها در کسوت بازیگر سیاسی وارد عرصه شد و با مواضع سلبی و بازدارنده، نقش مهمی در جلوگیری از ازسرگیری توافق هسته ای ایفا کرد. اکنون گروسی بار دیگر مشغول بازآفرینی همان نقشه قبلی است.

دوم، اینکه مواضع گروسی در قبال جنگ غزه ریشه در تازه ترین خواسته پشت پرده رژیم اشغالگر قدس از آژانس بین المللی انرژی اتمی دارد. تل آویو از سویی تاکتیک تمرکززدایی افکار عمومی دنیا را نسبت به جنایت هایش در نوار غزه دنبال می کند و از سوی دیگر، این گونه می پندارد تشدید فشارهای آژانس بر ایران به افزایش ضریب احتیاط تهران در قبال حوادث جاری در منطقه و نظام بین الملل منجر خواهد شد.

با وجود این، گروسی بار دیگر بدترین نوع بازی در زمین بدترین بازیگران ممکن (تل آویو و واشنگتن) را بر درک حقایق جاری در جهان ارجحیت داده است؛ چه اینکه اصل حضور مشکوک و غیر متعارف وی در مسند مدیر کلی آژانس پس از مرگ مشکوک یوکیو آمانو، مدیرکل سابق آژانس معلول لابی گری های خاص آمریکا و انگلیس با اعضای شورای حکام بوده است. در چنین شرایطی گروسی خود را بدهکار مطلق غرب تلقی می کند.

سوم، اینکه گروسی در ترسیم نقشه راه مناسبات خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی نباید دچار خطای محاسباتی و شناختی شود. بخش مهمی  از این نقشه راه معطوف به ماهیت غیر حقوقی و غیر مستقل آژانس است. در چنین چارچوبی (که کاملاً واقع بیانانه است)، نباید این نهاد ظاهراً بین المللی را بازیگری مستقل از واشنگتن، اتحادیه اروپا و حتی تل آویو قلمداد کرد.

مدنظر قرار دادن این پیش فرض واقعی منجر خواهد شد حتی در تعاملات خود با آژانس، مشت خود را در هیچ شرایطی باز نکنیم  و کاملاً محاسبه گرایانه و دقیق در مراودات و توافقات خود با این سازمان غیرحقوقی وارد عمل شویم.