واکاوی ۲ آمار قابل‌تأمل از حوزه آموزش و پرورش

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ چند ماه قبل وزارت آموزش و پرورش در گزارشی از افت محسوس وضعیت تحصیلی دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی خبر داد. به تازگی این وزارتخانه در گزارشی جدید به ابعاد تازه ای از موضوع پرداخته است.

طبق گزارش جدید وزارت آموزش و پرورش، میانگین کشوری نمرات دانش آموزان در امتحانات نهایی خرداد ماه 1402 در رشته تجربی 11.23، ریاضی 10.79، ادبیات و علوم انسانی 8.75 و علوم و معارف اسلامی 10.56 اعلام شده و این در حالی است که میانگین یادشده در سال 1401 برای رشته علوم تجربی 13.02، ریاضی فیزیک 12.64، ادبیات و علوم انسانی 10.20 و علوم و معارف اسلامی 12.01 بود.

دوره شیوع کرونا، نظام آموزشی کشورمان با برخی چالش ها و آسیب های جدی مواجه شد

آماری قابل تأمل که از کاهش محسوس وضعیت کیفی تحصیلی دانش آموزان کشورمان در دوره قبل از ورود به دانشگاه خبر می دهد. حال این پرسش مطرح می شود به راستی محرک ها و علل اصلی افت تحصیلی دانش آموزان چیست؟ به نظر می آید در این زمینه به طور خاص می توان به دو مؤلفه پرداخت؛

نخست، اینکه شمار قابل توجهی از صاحب نظران و کارشناسان حوزه آموزشی کشور به این موضوع واقف اند در دوره شیوع کرونا، نظام آموزشی کشورمان با برخی چالش ها و آسیب های جدی مواجه شد. در این دوران، آموزش مجازی و به طور خاص فراهم نبودن زیرساخت ها سبب شد شاهد افت کیفی محسوس در زمینه وضعیت تحصیلی دانش آموزان باشیم.

حتی برخی تحلیلگران عنوان کردند، افت تحصیلی دانش آموزان دبستانی جدی‌تر است. از این منظر، شیوع کرونا و مقتضیات ایجاد شده ناشی از آن برای نظام آموزشی کشورمان، برخی خسارت ها را در این حوزه پدید آورده که یکی از برون دادهای جدی آن افت تحصیلی دانش آموزان است.

دوم، اینکه باید توجه داشت، اقتصاد ایران در سال های گذشته شرایط پرفراز و نشیبی پشت سر گذاشته و به طور خاص، افزایش و چند برابر شدن تحریم های ظالمانه غرب علیه کشورمان پس از سال 2018 میلادی (دوره خروج یکجانبه آمریکا از برجام)، سبب شده است زندگی توده های قابل ‌توجهی از مردم کشورمان از حیث اقتصادی سخت تر و البته که اولویت های تازه ای در این رابطه برایشان ایجاد شود.

از این منظر، این گونه به نظر می آید ورود هر چه سریعتر افراد به بازار کار به موضوعی بسیار جدی برای نوجوانان و جوانان کشورمان تبدیل شده است. کما اینکه از حیث ذهنی شمار قابل ملاحظه ای از آنها به این جمع بندی نادرست رسیده اند اگر چنین نکنند، می تواند به معنای عقب افتادن از پیشرفت در مسیر زندگیشان باشد. باید توجه کرد، این معادله در زمینه خانواده هایی که از حیث اقتصادی وضعیت سخت تر و ضعیف تری در کشورمان تجربه می کنند، ماهیت جدی تری به خود می گیرد.

در این شرایط اولویت طیف هایی از دانش آموزان و البته خانواده های آنها در نگاه به حوزه تحصیل و آموزش تغییر کرده است. بگذریم که باید توجه داشت، چالش وجود شمار قابل توجهی از افراد تحصیلکرده، اما بیکار یا افراد تحصیلکرده ای که در مشاغل غیرمرتبط با حوزه تحصیلی خود مشغول به کار هستند، سبب شده است دانش آموزان یا بعضاً خانواده هایشان در نوعِ نگاه خود به حوزه آموزشی و تحصیل، تغییراتی ایجاد و اولویت ها و ترجیحات تازه ای در این عرصه تعریف کنند.

بدون تردید مؤلفه های بسیار متنوع تری در زمینه افت محسوس تحصیلی دانش آموزان ایفای نقش می کنند که خوانش، رصد و تحلیل آنها اهمیت فراوانی دارد و تقلیل دادن آنها به صرفاً دو مؤلفه، منطقی و درست نیست. مؤلفه هایی که بیان شدند، نقشی قابل توجه در معادله مذکور دارند.