کردهای سوریه نگران تکرار خیانت ترامپ

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ شبه‌نظامیان سوری که حدود یک هفته پیش به سرنگونی دولت بشار اسد کمک کردند، به حمله پنهان خود علیه نیروهای کُرد سوریه که مورد حمایت ایالات متحده هستند، ادامه می‌دهند، در حالی که آنکارا آنها را تهدیدی جدی می‌داند و از عناصر مسلح موسوم به «ارتش آزاد سوریه» حمایت می‌کند.

در سال‌های جنگ سوریه، کردهای سوریه که حدود 10 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند، توانستند مناطق خود را کنترل کنند، اما اکنون می‌ترسند در شرایطی بدتر از گذشته، تحت حکومتی به رهبری شورشیان مورد حمایت دشمن خود، ترکیه قرار بگیرند که به نوبه خود آنها را در امتداد حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) قلمداد می کند؛ گروه مسلحی که آنکارا برای چهار دهه با آنها درحال جنگ است.

در دوران جنگ سوریه که سال 2011 آغاز شد، شبه نظامیان کرد کنترل مناطق خود را بر جنگ با دولت دمشق اولویت دادند

در گذشته، ایالات متحده نیروهای کرد دموکراتیک سوریه را برای مبارزه با داعش مسلح کرد، اما بازگشت دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا این سؤال را به وجود آورده است، حمایت واشنگتن از آنها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. ایالات متحده برای دهه ها از گروه های کرد به عنوان نیروهایش در عراق و سوریه استفاده و پس از حفظ منافعش و پایان یافتن کار، حمایتش را متوقف کرد.

کارشناسان مسائل خاورمیانه معتقدند، کردهای سوریه اکنون در وضعیت بسیار بحرانی ای قرار دارند. آنها با حزب کارگران کردستان مرتبط هستند که به درگیری آنها با ترکیه منجر می شود. آنها به هر جا نگاه کنند متحد واقعی ندارند و به روابط خود با ایالات متحده وابسته هستند که در صورت صلاحدید به آنها به عنوان کالا نگاه می کند و این موضوع نگرانی آنها را از قربانی شدن افزایش می دهد.

تعداد کردها در سراسر منطقه حدود 40 میلیون نفر است و در عراق، ایران، سوریه و ترکیه پراکنده اند. در دوران جنگ سوریه که سال 2011 آغاز شد، شبه نظامیان کرد کنترل مناطق خود را بر جنگ با دولت دمشق اولویت دادند. ایالات متحده آنها را متحدان طبیعی در جنگ علیه داعش می دانست که سال 2014 کنترل مناطق وسیعی از سوریه و عراق را به دست گرفت. همچنین احزاب کرد عراق تمایل خود را برای ایجاد کشور مستقل ابراز می کنند، گرچه اقلیم نیمه خودمختار اربیل ارتباط نزدیکی با دولت مرکزی بغداد دارد.

«نیروهای دموکراتیک سوریه» از گروه‌هایی که به وسیله واشنگتن با عنوان «یگان‌های مدافع خلق» آموزش دیدند و مسلح شدند و از دیگر گروه‌های کردی تشکیل شده‌اند که در عملیات ائتلاف بین المللی به سرکردگی آمریکا علیه داعش به عنوان پیاده نظام واشنگتن عمل کردند و تعداد جنگجویانشان در حال حاضر حدود 100 هزار نفر است؛ حدود 25 تا 30 درصد آنها خاک سوریه و بیشتر منطقه شمال شرق رود فرات را در کنترل دارند.

اما روی کار آمدن ترامپ در ماه آینده، ادامه حمایت آمریکا را زیر سؤال می برد. ترامپ در نخستین دوره ریاست جمهوری اش به نیروهای آمریکایی دستور خروج از شمال سوریه داد که نیروهای دموکراتیک سوریه را در برابر تهاجم ترکیه آسیب پذیر کرد و در دهه گذشته چندین حمله را علیه کردها انجام دادند. تصمیم ترامپ برای خروج از سوریه تعدادی از مقام های ارشد آمریکایی ازجمله جیم متیس، وزیر دفاع وقت آمریکا را بر آن داشت استعفای خود را ارائه کنند. با وجود این، ایالات متحده اکنون حدود 900 سرباز نیروی ویژه اش را در منطقه نگه داشته است و پوشش هوایی و اطلاعاتی را در اختیار «نیروهای دموکراتیک سوریه» قرار می دهد.

ترامپ به تازگی بار دیگر نارضایتی خود را از ادامه حضور سربازان آمریکایی در سوریه نشان داد و در حساب کاربری خود در X  (توئیترسابق) با حروف بزرگ نوشت: ایالات متحده نباید با این موضوع رابطه داشته باشد، دخالت نکنید.

سخنگوی نیروهای دموکراتیک سوریه گفت: برخی احتمال تکرار الگوی قدیمی را می بینند و صادقانه بگویم، می ترسیم دوباره همان اتفاق تکرار شود و از خروج آمریکا نگرانیم.

ایالات متحده اکنون در حال بررسی همکاری با گروه های شورشی پیروز به سرکردگی «تحریر الشام» است که با نیروهای موسوم به «ارتش آزاد سوریه» مخالف اسد متحد شده و دولت موقت در دمشق تشکیل داده اند. همه این موارد در حالی است که ترامپ ترجیحات خود را به صراحت اعلام کرده و چند هفته دیگر مأموریتش را در داخل کاخ سفید ازسر می گیرد. او مانند گذشته مشتاق خروج از سوریه خواهد بود و آماده است کارهای زیادی انجام و به رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه آزادی عمل دهد.

در حالی که کردهای سوریه آرزوی خودگردانی در چارچوب ساختار فدرال دارند، نگرانی عمیق آنها همراه با بقیه اجزای سوریه در زمینه چگونگی سازوکار حکومت آینده با محوریت تحریرالشام افزایش می یابد

آنچه این بار تفاوت دارد، طبق اظهارات جان آلترمن از مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی واشنگتن، این است: ایالات متحده سعی کرد آنکارا را از حمله به نیروهای دموکراتیک سوریه منصرف کند، اما ترکیه از هدف قرار دادن آنچه که در نظر دارد منحرف نمی شود. هفته گذشته «ارتش آزاد» به شهر منبج حمله کرد تا آن را از کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه خارج کند، اما نبردها ادامه دارد. به دنبال آتش بسی که با میانجی گری ایالات متحده با «ارتش آزاد» انجام شد، جنگجویان کرد عقب نشینی کردند، اما نبردهای خشونت آمیز در نزدیکی سد تشرین ادامه یافت و نیروهای کرد در شهر کوبانی هد گلوله باران توپخانه و پهپادهای تهاجمی قرار گرفتند.

آنچه در سوریه در معرض خطر قرار دارد، تصویر مبهم آینده است؛ در حالی که کردهای سوریه آرزوی خودگردانی در چارچوب ساختار فدرال دارند، نگرانی عمیق آنها همراه با بقیه اجزای سوریه در زمینه چگونگی سازوکار حکومت آینده با محوریت تحریرالشام افزایش می یابد. تحریر الشام در حالی سودای حکومت دارد، که ریشه هایش به سازمان «القاعده» مرتبط است. بحث بر سر «سوریه جدید» ممکن است به بحران اجتماعی داخلی و نیز اختلافات میان ایالات متحده و متحدش ترکیه بدل شود.

ترکیه نگران است خودمختاری کردها در سوریه به تمایلات جدایی طلبانه میان جمعیت کرد دامن بزند، جمعیتی که در ترکیه بیش از سوریه است. در واقع، روابط نزدیک میان نیروهای دموکراتیک سوریه و حزب کارگران کردستان که تشکیلات مسلحانه برای خودمختاری در داخل ترکیه به راه انداختند، آن را برعکس واقعیت جهان بینی سلطه دولت ترکیه نشان می دهد. ترکیه نمی تواند شاخه ای از گروهی را که چهار دهه با آن می جنگد، تحمل کند؛ هرچند نیروهای دموکراتیک سوریه تهدیدی نظامی برای ترکیه نیستند، اما موفقیتشان به معنای شکست ترکیه است.

ترکیه که پس از سقوط نظام اسد احتمالاً به تأثیرگذارترین بازیگر خارجی سوریه تبدیل خواهد شد، اصرار دارد مبارزان کرد در شرق رود فرات باقی بمانند؛ جایی که نیروهای ویژه آمریکا در آن پایگاه نظامی دارند.