هشدار درباره موج جدید بیماری‌ های قابل‌ پیشگیری

به گزارش راهبرد معاصر؛ کاهش سطح واکسیناسیون برای بیماری‌های، نه فقط یک آمار نگران‌کننده بلکه تهدیدی جدی برای سلامت عمومی است که ممکن است ما را به روزهای تلخ گذشته بازگرداند. یکی از این بیماری‌ها هم سرخک است.

این بیماری به طور معمول با تب، آبریزش بینی، سرفه و پاتگنومونیک آنانتم (نقاط کوپلیک) شروع می‌شود و به دنبال آن یک بثورات اریتماتو و ماکولوپاپولار مشخص می‌شود و باتوجه‌به اینکه یم بیماری مسری است برای پیشگیری از آن حتماً باید به واکسیناسیون به‌موقع آن توجه داشت.

زنگ خطر دوباره

در دنیایی که علم پزشکی موفق شده بود بسیاری از بیماری‌های خطرناک مانند سرخک را مهار و حذف کند، اکنون زنگ خطری دوباره به صدا درآمده است. طبق گزارش تازه‌ای از وزارت بهداشت آمریکا، پوشش واکسیناسیون به طرز نگران‌کننده‌ای کاهش‌یافته و اگر این روند ادامه یابد، ممکن است طی سال‌های آینده شاهد بومی‌شدن دوباره سرخک باشیم؛ بیماری که تصور می‌کردیم دیگر به تاریخ پیوسته است. ایران نیز از این روند بی‌نصیب نمانده و در سال‌های اخیر با کاهش پوشش واکسن MMR، خطر بازگشت سرخک بیش‌ازپیش احساس می‌شود.

بیماری‌ که قرار بود فراموش شود

در سال ۲۰۱۹ ایران موفق شد گواهی حذف سرخک را از سازمان جهانی بهداشت دریافت کند. این دستاورد بزرگ حاصل سال‌ها تلاش در زمینه واکسیناسیون عمومی بود. اما امروز، تنها چند سال بعد، شواهدی از بازگشت این بیماری دیده می‌شود. علت اصلی؟ کاهش قابل‌توجه میزان واکسیناسیون در بعضی مناطق، به‌ویژه پس از همه‌گیری کووید-۱۹ است.

آمارها چه می‌گویند؟

دکتر مصطفی نوری‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، درباره اهمیت واکسیناسیون و تهدیدهای پیش‌رو می گوید مطالعه‌ای در ژورنال معتبر The Lancet Global Health هشدار می‌دهد که اگر میزان واکسیناسیون به همین شکل پایین بماند، طی پنج سال آینده سرخک ممکن است دوباره به‌صورت بومی در جوامع شیوع پیدا کند. در آمریکا، برآورد شده که بیش از ۸۵۰ هزار نفر ممکن است طی ۲۵ سال آینده به این بیماری مبتلا شوند.

کاهش پوشش واکسیناسیون؛ زنگ خطر برای سلامت عمومی

واکسیناسیون یک اقدام فردی نیست، بلکه یک وظیفه‌ اجتماعی است. کاهش سطح ایمنی جمعی نه تنها فرد واکسینه‌نشده را در معرض خطر قرار می‌دهد، بلکه کل جامعه را به خطر می‌اندازد. اگر سطح واکسیناسیون MMR به زیر ۹۵ در صد برسد، خطر شیوع گسترده بیماری افزایش می‌یابد.

بازگشت بیماری‌ها، حاصل فراموشی ماست

با کاهش پوشش واکسیناسیون، بیماری‌هایی مانند سرخک نه‌تنها بازمی‌گردند، بلکه ممکن است با شدت بیشتری ظاهر شوند. عوارضی مانند التهاب مغز، ذات‌الریه و حتی مرگ، از جمله خطراتی است که نباید آن را دست‌کم گرفت.

راهکارهای فوری برای جلوگیری از بحران

به گفته‌ نوری‌زاده، برای جلوگیری از تبدیل این تهدید به یک بحران واقعی، باید مجموعه‌ای از اقدامات فوری و هدفمند در دستور کار وزارت بهداشت قرار گیرد. پیشنهادهای کلیدی عبارتند از:

۱. راه‌اندازی کمپین‌های گسترده آگاه‌سازی درباره اهمیت واکسیناسیون؛ به‌ویژه از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی.

۲. شناسایی مناطق با پوشش پایین واکسن و اجرای برنامه‌های خاص برای افزایش ایمنی جمعی.

۳. تضمین دسترسی رایگان و آسان به واکسن‌ها در مناطق محروم.

۴. مقابله با جریان‌های ضدواکسن از طریق آموزش عمومی، همکاری با پزشکان، معلمان و فعالان فضای مجازی.

والدین؛ نخستین سنگر حفظ سلامت کودکان

به عقیده این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، خانواده‌ها نقش کلیدی در پیشگیری از شیوع بیماری‌ها دارند. اطمینان از دریافت واکسن MMR طبق تقویم واکسیناسیون، مسئولیتی است که هر پدر و مادری باید با جدیت دنبال کند. غفلت در این زمینه می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای کودک و جامعه داشته باشد.

زمان زیادی نداریم

نوری‌زاده می‌گوید: بازگشت بیماری‌های قابل‌پیشگیری با واکسن، زنگ هشدار جدی برای همه کشورها و به‌ویژه برای ایران است. هنوز برای اصلاح این روند دیر نشده، اما باید سریع و قاطع عمل کرد. اگر اکنون دست‌به‌کار نشویم، ممکن است خیلی زود دوباره بیمارستان‌ها پر از کودکانی شود که می‌شد به‌سادگی با یک واکسن، از ابتلا به بیماری‌های سخت نجاتشان داد.