پیش‌بینی بارش شدید باران‌های موسمی در حج تمتع امسال
به گزارش راهبرد معاصر؛ نتایج یک پژوهش علمی جدید از دانشگاهی در هند نشان می‌دهد که جریان‌های قدرتمند مونسون، به ویژه پدیده‌ای موسوم به «جت سومالی»، پتانسیل تاثیرگذاری قابل توجهی بر شرایط آب و هوای کشور‌های عربی، از جمله عربستان سعودی، در هفته‌های آتی و همزمان با موسم حج دارند.
این مطالعه با بهره‌گیری از داده‌های ماهواره‌ای دقیق و اطلاعات بازتحلیل‌شده مرکز معتبر پیش‌بینی میان‌مدت آب‌وهوای اروپا (ECMWF)، نقش کلیدی جریان مونسون «جت سومالی» (Findlater Jet) را در شکل‌گیری ابرها، انتقال رطوبت انبوه و احتمال وقوع بارش‌های سنگین و سیلاب در منطقه بررسی کرده است.
جریان جت سومالی یکی از اجزای اصلی سیستم مونسون تابستانی است. این جریان قوی باد در ارتفاع پایین (حدود ۱.۵ کیلومتر) از سواحل شرقی آفریقا شروع شده، از اقیانوس هند عبور کرده و به سمت شبه‌قاره هند و خلیج بنگال حرکت می‌کند. به گفته محققان، این جت با انتقال حجم عظیمی از رطوبت از دریا به خشکی، زمینه را برای تشکیل ابر‌های باران‌زا و وقوع بارش‌های شدید فراهم می‌کند.
تاثیرات بالقوه بر عربستان، خلیج فارس و ایران
بر اساس یافته‌های این تحقیق، شبه‌جزیره عربستان، از جمله عربستان سعودی، در مسیر تاثیر این جریان‌های مونسون قرار دارد و ممکن است شاهد افزایش بارش‌های تابستانی و حتی وقوع سیلاب‌های محلی باشد. این وضعیت، با توجه به خشکسالی‌های مزمن در عربستان سعودی، می‌تواند بر منابع آب، کشاورزی و برنامه‌ریزی‌های موسم حج امسال تاثیر بگذارد.
ابر‌های مونسون ناشی از جت سومالی، علاوه بر افزایش احتمال بارش و سیلاب، می‌توانند منجر به شکل‌گیری طوفان‌های تندری محلی در عربستان سعودی، سواحل خلیج فارس و حتی مناطق جنوبی ایران شوند. این تاثیرات به‌ویژه در استان‌هایی مانند هرمزگان، بوشهر و خوزستان در ایران که معمولاً تابستان‌های کم‌بارشی دارند، می‌تواند منجر به بارندگی‌های قابل توجه و غافلگیرکننده شود.
مناطق ساحلی خلیج فارس نیز به دلیل ویژگی‌های خاص جوی و نزدیکی به منبع رطوبت انتقالی توسط جت سومالی، در معرض افزایش رطوبت هوا، گرمای طاقت‌فرسا (شرجی) و خطر وقوع سیلاب‌های ناگهانی قرار دارند.
اهمیت پیش‌بینی و آمادگی
این مطالعه علمی با برجسته کردن نقش پدیده‌هایی مانند ابر‌های رول و جریان‌های جوی لایه پایین (تروپوسفر) در تعیین آب و هوای منطقه، بر لزوم بهبود دقت پیش‌بینی الگو‌های بارش تاکید می‌کند. نتایج این تحقیق می‌تواند به نهاد‌های مسئول در حوزه هواشناسی، کشاورزی و مدیریت بحران در کشور‌های عربی، ایران و منطقه خلیج فارس کمک کند تا با برنامه‌ریزی دقیق، آمادگی لازم برای مقابله با پیامد‌های احتمالی این پدیده مونسون را کسب کنند.
درک بهتر این الگو‌های جوی، به‌ویژه در زمان‌های حساسی مانند موسم حج، برای ارتقاء ایمنی زائران، کاهش خسارات ناشی از شرایط جوی نامساعد و بهره‌برداری بهینه از منابع آبی در مناطق خشک و نیمه‌خشک حیاتی است. /سازمان حج و زیارت