جزییات و مبلغ جریمه طرح آلودگی هوا

به گزارش راهبرد معاصر؛ طرح آلودگی هوا یا طرح کنترل آلودگی هوا تهران که پیش‌تر با عنوان «طرح زوج و فرد» شناخته می‌شد، از تابستان ۱۳۹۸ به‌عنوان راهکاری برای کاهش آلودگی هوای پایتخت و مدیریت ترافیک اجرایی شده است. هدف اصلی این طرح، محدود کردن تردد خودرو‌های شخصی در محدوده‌های شهری برای کاهش انتشار آلاینده‌ها است. در این گزارش، به تمامی ابعاد این طرح از جمله مبلغ جریمه طرح آلودگی هوا، محدوده‌ها، شرایط تردد و روش‌های ثبت‌نام پرداخته شده است.

طرح کنترل آلودگی هوا تهران چیست؟

طرح آلودگی هوا با نام رسمی «طرح کنترل آلودگی هوا تهران» یا طرح LEZ (مخفف Low Emission Zone) جایگزین طرح زوج و فرد سنتی شده است. در این طرح، معیار تردد بر اساس زوج یا فرد بودن پلاک خودرو نیست، بلکه بر اساس ثبت‌نام در سامانه «تهران من» و استفاده از سهمیه تردد رایگان یا پرداخت عوارض است.

محدوده طرح کنترل آلودگی هوا

محدوده طرح آلودگی هوا از سال ۱۳۹۸ همان محدوده سابق طرح زوج و فرد است و شامل بخش‌های اصلی مرکزی تهران می‌شود:

- شمال: از چمران به همت تا زین‌الدین به امام علی

- شرق: از زین‌الدین به امام علی تا امام علی به بعثت

- جنوب: از امام علی به بعثت تا بعثت به نواب

- غرب: از بعثت به نواب تا چمران به همت

شهروندان می‌توانند از طریق نقشه‌های آنلاین مانند گوگل مپ، محدوده دقیق را مشاهده کنند.

ساعت اجرای طرح کنترل آلودگی هوا

ساعت اجرای طرح آلودگی هوا به‌صورت زیر است:

- شنبه تا چهارشنبه: ۶:۳۰ صبح تا ۱۷ عصر

- پنج‌شنبه‌ها: ۶:۳۰ صبح تا ۱۳ ظهر

- روز‌های تعطیل رسمی: طرح اجرا نمی‌شود.

لازم به ذکر است با تشخیص مسئولان ممکن است ساعت اجرای طرح ترافیک یا طرح آلودگی هوا در برخی روزها تغییر کند که اطلاع رسانی در این خصوص از طریق مراجع ذیربط انجام می‌شود.

ثبت‌نام و تردد در طرح آلودگی هوا 

برای تردد در محدوده طرح آلودگی هوا، ثبت‌نام در سامانه «تهران من» (my.tehran.ir) الزامی است. این ثبت‌نام برای تمامی خودرو‌های پلاک تهران و شهرستان لازم است. پس از ثبت‌نام، سهمیه تردد رایگان فصلی به شرح زیر اعطا می‌شود:

- خودرو‌های پلاک تهران: ۲۰ روز در هر فصل

- خودرو‌های پلاک شهرستان: ۱۵ روز در هر فصل

پس از اتمام سهمیه رایگان، عوارض تردد به‌صورت نیم‌بها (نصف تعرفه طرح ترافیک) محاسبه می‌شود.

مبلغ جریمه طرح آلودگی هوا و عوارض

جریمه طرح آلودگی هوا برای تردد غیرمجاز در محدوده طرح، ۲۰۰ هزار تومان است. این مبلغ جریمه طرح آلودگی هوا در صورت عدم ثبت‌نام در سامانه یا عدم پرداخت عوارض پس از اتمام سهمیه رایگان اعمال می‌شود. همچنین، در روز‌های آلوده، جریمه‌های دیگری نیز وجود دارد:

- رانندگی با خودروی دودزا: ۲۰۰ هزار تومان

- نداشتن گواهی معاینه فنی معتبر: ۱۰۰ هزار تومان

شهرداری تهران برای پرداخت عوارض، یک فرصت ۳۰ روزه پس از تردد در نظر گرفته است. در این مدت، شهروندان می‌توانند حساب کاربری خود را در سامانه تهران من شارژ کنند تا از جریمه طرح آلودگی هوا معاف شوند.

شرایط ویژه در روز‌های آلودگی هوا

در زمان تشدید آلودگی هوا، مقررات سخت‌گیرانه‌تری اجرا می‌شود:

- تردد کامیون‌ها و وسایل نقلیه سنگین در تمام ساعات (حتی شب) ممنون است، مگر برای حاملین مواد سوختنی، غذایی و دارویی.

- فروش مجوز طرح ترافیک ممنوع می‌شود.

- فعالیت مدارس و دانشگاه‌ها به صورت مجازی ادامه می‌یابد.

انتقادات و جایگزین‌های پیشنهادی برای طرح آلودگی هوا 

برخی کارشناسان معتقدند طرح آلودگی هوا به‌تنهایی نمی‌تواند مشکل آلودگی را حل کند و تنها یک مسکن مقطعی است. آنها راه‌حل‌های بلندمدت مانند توسعه حمل‌ونقل عمومی، ترویج ساخت‌وساز پایدار، افزایش فضای سبز شهری و برنامه‌ریزی شهری مناسب را مؤثرتر می‌دانند.

جمع‌بندی

طرح آلودگی هوا با هدف کاهش آلودگی و ترافیک در پایتخت اجرا می‌شود و آگاهی از جزییات و مبلغ جریمه طرح آلودگی هوا برای همه رانندگان ضروری است. ثبت‌نام در سامانه تهران من، استفاده از سهمیه رایگان فصلی و پرداخت به‌موقع عوارض، راه‌هایی برای جلوگیری از جریمه طرح آلودگی هوا هستند. در عین حال، برای کاهش پایدار آلودگی هوا، همکاری شهروندان و اجرای راه‌حل‌های جامع‌تر ضروری به نظر می‌رسد.

راه‌های ارتباطی در خصوص طرح آلودگی هوا

برای کسب اطلاعات بیشتر یا رفع مشکلات مربوط به طرح آلودگی هوا، می‌توانید با شماره ۱۳۷ (واحد ارتباطات مردمی مدیریت شهری تهران) یا شماره ۰۲۱۸۴۱۶۱۲۰۷ (برای تماس از شهرستان) تماس بگیرید.