به گزارش «راهبرد معاصر»؛ تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) نامهای به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال کردند و خواستار فعال شدن «مکانیسم ماشه» برای اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران به دلیل برنامه هستهایاش شدند. سه کشور با وجود این واقعیت که آمریکاییها و صهیونیستها از مذاکرات هسته ای برای فریب و جنگ علیه ایران و بمباران تأسیسات هستهای این کشور سوءاستفاده کردند، تصمیم گرفتند ایران را برای بازگشت به میز مذاکره زیر فشار قرار دهند.
افزایش فشارهای بینالمللی، ایران را مجبور به آمادهسازی پاسخ راهبردی چندوجهی میکند. به نظر نمی آید صرفاً پاسخ دیپلماتیک و تهدید به توقف مذاکرات با اروپاییها مؤثر باشد، به ویژه اینکه به نظر میآید تروئیکای اروپایی زیر فشار رژیم صهیونیستی و آمریکا تلاش میکند ایران را به سمت دادن امتیازات دردناکی سوق دهد که حاکمیت و جایگاه قانونی آن را تضعیف میکند.
سه کشور اروپایی، به نمایندگی از رژیم صهیونیستی و آمریکا تصمیم گرفتهاند بهطور مغرضانه فشار بر مردم ایران را دنبال کنند
کاملاً طبیعی است ایرانیها کارزار دیپلماتیک چندجانبه ای با هدف مقابله با دشمنان خود و جلب حمایت متحدان کلیدی شان آغاز کنند. وزارت امور خارجه ایران پیش تر ابتکار عمل را به دست گرفته بود و با توجه به شکستهای قبلی سه کشور اروپایی در پایبندی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ میلادی و نیز پس از خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ میلادی، توسل به «مکانیسم ماشه» را غیرقانونی و غیرقابل توجیه میداند.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران آمادگی کشورش را برای ازسرگیری مذاکرات دیپلماتیک اعلام، اما تصریح کرد، سایر طرفها جدیت و حسن نیت خود را نشان دهند. وی در سکوی X نوشت: سه کشور اروپایی، به نمایندگی از رژیم صهیونیستی و آمریکا تصمیم گرفتهاند بهطور مغرضانه فشار بر مردم ایران را دنبال کنند. این اقدام نسنجیده (که ایران بهشدت نسبت به آن هشدار داده) غیراخلاقی، غیرموجه و غیرقانونی است.
وی افزود: ایران به اروپا، که از سوی آمریکا در تمامی موضوعات جهانی (حتی در زمینه اوکراین در نزدیکی مرزهای خود) کنار گذاشته شده است، توجه میدهد نباید خود را با توهم استفاده از سازوکار اسنپبک بهعنوان اهرمی برای ایفای نقش در دست کم حوزه برنامه هستهای ایران فریب دهد. ایران بهصراحت اعلام کرده است، دنبال کردن این مسیر سه کشور اروپایی را (در رابطه با ایران) به نیرویی کاملاً بیاثر و تاریخگذشته تبدیل خواهد کرد.
بدون شک اروپاییها میخواهند از «مکانیسم ماشه» به عنوان ابزار فشار در مذاکرات استفاده کنند و سه شرط اساسی تعیین کردهاند:
1. از سرگیری مذاکرات مستقیم با آمریکا
2. پایبندی ایران به تعهداتش در قبال آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ازجمله اجازه بازدید بازرسان آژانس از تمام تأسیسات هستهای
3. افشای سرنوشت و مکانهای اورانیوم غنیشده با غنای بالا، بهویژه اورانیوم استخراجشده از سایتهای هستهای بمبارانشده به وسیله آمریکاییها
یکی از این سازوکارها، تغییر دکترین هستهای ایران است، بر مبنای این فرض که اگر ایران تواناییهای هستهای مشابه کره شمالی داشته باشد، دشمنانش جرئت نمیکنند جنگ راه بیندازند
ایران میتواند با تهدید به خروج از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) تنش دیپلماتیک را افزایش دهد، اما این اقدام خطرناک است که میتواند به افزایش تنشی منجر شود که امکان دارد ایرانیها خواهانش نباشند و صهیونیستها میتوانند از آن برای تحریک دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای آغاز جنگ جدیدی علیه ایران سوءاستفاده کنند.
با وجود تلاشهای چین و روسیه برای مقابله با فعال شدن مکانیسم تحریمهای سازمان ملل متحد، به نظر می آید گزینههای موجود در این زمینه محدود است. روسیه با حمایت چین پیشنویس قطعنامهای را به شورای امنیت ارائه کرد تا قطعنامه ۲۲۳۱ را به مدت 6 ماه تمدید و در عین حال مکانیسم ماشه را لغو کند، با این استدلال که تصمیم تروئیکای اروپایی «وضعیتی از درگیری با عواقب غیرقابل پیشبینی ایجاد میکند». با وجود این، بعید است قطعنامه روسیه به دلیل وتوی بسیار محتمل غرب تصویب شود.
از زمان جنگ رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران، بحثهای فزایندهای در داخل ایران در زمینه بهترین سازوکارها برای بازدارندگی دشمنان در جریان بوده است. یکی از این سازوکارها، تغییر دکترین هستهای ایران است، بر مبنای این فرض که اگر ایران تواناییهای هستهای مشابه کره شمالی داشته باشد، دشمنانش جرئت نمیکنند جنگ راه بیندازند.
گرچه بعید است تعهد جهانی گستردهای به تحریمها علیه ایران وجود داشته باشد، به ویژه پس از آنکه قدرتهای غربی (پس از جنگ اوکراین) ساختار تحریمها را تضعیف کردند، اما آنها دو انتخاب پیش روی کشورها قرار دادند؛ پایبندی به تحریمهای غرب علیه روسیه و تضعیف منافع ملی، یا انتخاب منافع خود و بیطرفی. این همان چیزی است که بیشتر کشورهای پیرامونی غرب انتخاب کردهاند.
از نظر اقتصادی، واکنش ایران احتمالاً بر تلاش برای دور زدن تحریمهای جدید و ادغام بیشتر اقتصاد خود با شرکای غیرغربیاش متمرکز خواهد بود. گرچه بازگشت تحریمها وضعیت اقتصادی نامناسب فعلی ایران را که با تورم بالا مشخص میشود، افزایش خواهد داد، اما ایران مانند روسها و دیگران به طور فزایندهای قادر به دور زدن تحریمها و فروش نفت و گاز در بازار جهانی است.