حذف ۴ صفر از پول ملی گره گشاست؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ طرح حذف چهار صفر از پول ملی که نخستین‌بار در مجلس دهم و خرداد ۱۳۹۹ به جریان افتاده بود، پس از سال‌ها رفت‌و‌برگشت میان دولت و مجلس شورای اسلامی، اکنون دوباره به صدر اخبار اقتصادی کشور بازگشته است. در حالی که دولت و کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم تابستان نسخه جدید طرح را تصویب کردند، تغییر واحد پولی کشور و بازگشت نام تاریخی «قران» پرسش‌ها و انتقادهای تازه‌ای را در جامعه کارشناسی و افکار عمومی برانگیخته است.

کوچک شدن اعداد حس ارزان بودن به مردم القا می کند و در کوتاه مدت حذف چهار صفر می تواند حائز اهمیت باشد

کارشناسان اقتصادی معتقدند، حذف صفر از پول ملی گرچه می‌تواند در کوتاه‌مدت آثار روانی مثبتی بر بازار و سهولت مبادلات داشته باشد، اما در صورت نبود سیاست‌های پولی و مالی منسجم، نمی‌تواند به تنهایی به بهبود قدرت خرید یا مهار تورم منجر شود. برخی تحلیل‌گران نیز می‌گویند، بازگشت «قران» و حفظ «ریال» به جای انتخاب «تومان» (که سال‌هاست واحد غیررسمی و پرکاربرد مردم است) امکان دارد باعث ابهام در تعاملات روزمره و افزایش هزینه‌های تطبیق اقتصادی شود.

آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی درباره حذف چهار صفر از پول ملی به «راهبرد معاصر» گفت: همان گونه که رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی عنوان کرد، تجربه حذف صفر از واحد پولی در بسیاری از کشورها موفقیت آمیز بوده و اهدافی مانند تسهیل زندگی مردم و بهبود ساختار پولی را دنبال کرده است. در وهله نخست شاید تنها اثر حذف چهار صفر از پول ملی را بتوان تسهیل تبادلات مالی عنوان کرد، ولی به دلیل اینکه دنیای امروز دنیای محاسبات با استفاده از فناوری رایانه ای به روز و قدرتمند است، این موضوع نیز با استفاده از فناوری های روز حل می شود.

وی درباره تأثیرگذاری حذف چهار صفر از پول ملی را روی کاهش قیمت ها و رویه های معمول اقتصادی بعید دانست و افزود: این روند به کاهش یا افزایش نرخ تورم منجر نمی شود و قیمت ها را در بازارهای مختلف متأثر نمی کند. تنها اثر مثبت حذف چهار صفر از پول ملی تسهیل محاسبات و اثر روانی است که بر قیمت ها به واسطه کوچک شدن آنها می گذارد.

کارشناس مسائل اقتصادی یادآور شد: در وهله نخست کوچک شدن اعداد حس ارزان بودن به مردم القا می کند و در کوتاه مدت حذف چهار صفر می تواند حائز اهمیت باشد. به هر حال حذف صفرها از پول ملی موجب کاهش اشتباهات در حسابداری می شود، ضمن اینکه بانک مرکزی می تواند اسکناس های درشت تری به لحاظ عدد و رقم نسبت به امروز چاپ کند.

بغزیان گفت: طبق آنچه مسئولان بیان کرده اند، تا تحقق حذف چهار صفر از پول ملی پنج سال زمان هست، لذا فرصت خوبی برای آگاهی و آشنا کردن مردم با پول ها و اعداد جدید است تا اشتباهاتی که در نقل و انتقالات مالی می تواند رخ دهد، کاهش یابد.

حذف چهار صفر از پول ملی زمانی اثرگذار است که اصلاحات ساختاری در اقتصاد انجام شده باشد

کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: حذف چهار صفر از پول ملی در شرایطی که اصلاحات اقتصادی انجام شده باشد، می تواند به کاهش هزینه های چاپ و نگهداری پول، تسهیل تجارت بین الملل و کاهش هزینه های اجرایی کمک کند، اما کارکرد اصلی این حرکت بیشتر تزئینی است، زیرا حذف چند صفر از پول ملی آخرین کاری است که کشورها در راستای اصلاحات اقتصادی انجام می دهند.

وی درباره حذف 6 صفر از پول آرژانتین توضیح داد: بعد از تورم کوتاه مدتی که مردم آرژانتین با آن دست و پنجه نرم کردند، 6 صفر از پول ملی این کشور حذف شد. حذف زمانی انجام شد که اعداد بالا رفت و ماندگار شد؛ لذا مسئولان اقتصادی این کشور بعد از پایان دورم تورمی کوتاه مدت و اجرای اصلاحات اقتصادی حذف چند صفر را از پول ملی کلید زدند.

بغزیان تأکید کرد: حذف چند صفر از پول ملی زمانی اثرگذار است که سیاست های ضد تورمی اجرا شده باشد. به نظر نمی آید این سیاست در اقتصاد تحریمی ایران در حالی که اصلاحات اساسی ساختاری درآن انجام نشده است، موفق شود. حذف چهار صفر از پول ملی بدون اصلاحات ساختاری شبیه به آن است خانه ای بسازی و درون خانه را آماده نکرده باشی، اما دم در را سرامیک کنی درحالی که باید کلی ماسه و سیمان و گچ برای ساخت منزل وارد کنی.

وی عنوان کرد: حذف چهار صفر از پول ملی زمانی اثرگذار است که اصلاحات ساختاری در اقتصاد انجام شده باشد. در صورتی مسئولان می توانند چند صفر از پول ملی حذف کنند که سال بعد یک صفر به قیمت ها اضافه نشود و تورم روندی افزایشی نداشته باشد. بنابراین نمایندگان مجلس با تصویب حذف چهار صفر از پول ملی بیشتر به دنبال آثار روانی انجام این کار بوده اند تا تحقق رویداد و سیاستی موفقیت آمیز در اقتصاد.