اعتبارسازي شبکه های برون مرزی براي ايران

به گزارش راهبرد معاصر؛ در جهانی که رسانه های بسیاری در حال رقابت برای القای مفاهیم مورد نظر خود هستند هر رسانه ای به بررسی وضعیت موجود خود از نگاه کارشناسان این عرصه نياز دارد تا بتواند راهکارهای بهتری برای پیشرو بودن خود انتخاب کند. این خط مشی می تواند عملکرد آن رسانه را در بلند مدت تقویت کرده و به افزایش مخاطبان آن منجر شود. به همین خاطر براي کاوش در خصوص ظرفیت ها و تاثيرگذاري پرس تي وي با محمد پارسا نجفي تحلیلگر مسائل سیاسی و منتقد رسانه به گفتگو نشستیم که از نظرتان می گذرد.

برنامه های پرس تي وي را چطور ارزيابي مي كنيد؟

اول نقاط قوت پرس تي وي را بررسي كنيم؛ برنامه های مناظره (Dibate) و شكاف اقتصادي (Economic Divide) توانسته مخاطبان بسياري را جذب كند كه یکی از دلایل موفقيت این برنامه ها به مجریان آنها برمی گردد. مرضیه هاشمی كه امريكايي است به زبان مادری خود صحبت می کند و کاوه تقوایی هم سال ها در آمريكا زندگي كرده از اين رو مخاطب غربي به خوبي مي تواند با اين برنامه ها ارتباط برقرار كند. البته هماهنگ كردن كارشناساني كه قرار است در برنامه مناظره شركت كنند به تنهايي يك كار سخت و بزرگ است.

برنامه «از قلم افتاده» (Reported Under ) هم ارزشمند است چرا كه نمي گذارد جنايت هاي عربستان در نقض حقوق بشر در منطقه مسكوت بماند. برنامه، «ما مردم» (we, the people)، هم از آنجا كه زاويه نگاه خوبي به انواع بي عدالتي ها در جامعه آمريكا دارد برنامه اي متفاوت است. كمتر رسانه اي در جهان نگاه خود را بر مشكلات اجتماعي درون آمريكا متمركز كرده است.

هر چهار برنامه به موضوعات روز مي پردازند و تلاش مي كنند از حقايقي پرده بردارند كه كتمان شده يا كمتر به چشم آمده است. همچنين مستندهاي خوبي هم در اين شبكه توليد شده و اميدوارم بر تعداد و موضوعات اين مستندها افزوده شود. البته این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که می توان در طول یک روز به تكميل خبرهاي دنباله دار اهتمام ورزید يا خبرهاي هر ساعت را با اخبار تازه تر، لحظه به لحظه تعويض کرد.

چه بخش هایی را می توان به برنامه های پرس تی وی اضافه کرد که خلا آن احساس می شود؟
تلاش برای همکاری های اقتصادی و افزایش سطح تجارت خارجی به ویژه صادرات کالا و خدمات از ایران نكته مهمی است که می تواند هم به کشور کمک کند هم برای خود شبکه آورده مالی داشته باشد.

البته هرگز به معنای مطلوب بودن پخش پیام های بازرگانی در یک شبکه خبری نیست بلکه هدف از اين سخن، فعاليت شبكه براي آشنا کردن مردم سایر کشورها از توانمندی های تولیدی و خدماتی ایران با استفاده از تاکتیک های جدید رسانه ای است.

به عبارت بهتر باید نوعی هم افزایی میان وزراتخانه هاي اقتصادي، اتاق های بازرگانی، شرکت های توليدي و خدماتي و هر نهادی که می تواند در امر صادرات موثر باشد شکل گیرد و بخش رسانه ای آن هم با شبکه پرس تی وی باشد.

نبايد از اين نكته هم غافل شده كه اين شبكه مي تواند به حقوق بشر به ويژه در جهان اسلام كه مورد غفلت بيشتر رسانه هاست هم توجه خاص داشته باشد. به عبارتي درصدي از همه اين فعاليت ها را در راهبردهاي خود گنجانده باشد.

منظور شما این است که پرس تي وي، حقوق بشر را مورد بررسي قرار دهد؟
بله. كارهاي بي نظيري توسط این شبکه در خصوص افشای نقض حقوق بشر انجام شده كه صد البته بايد به شدت تقويت شود. براي نمونه وضعيت اسفناك مردم مظلوم بحرين و نيجريه كه در هيچ رسانه ديگري انعكاسی ندارد در پرس تي وي ديده مي شود. اين مساله با شعار اين شبكه یعنی «صداي آنان كه صدايي ندارند» بسيار همخواهي دارد.

این شعار هم خیلی جذاب و انسانی است. یعنی آنان که تحت ظلم یا فشار مشکلات قدرت اعتراض شان سلب شده و غیر از خدا هیچ یاوری برای خود نمی بینند می توانند امیدوار باشند که پرس تی وی به جای آنها فریاد می زند. شتافتن به یاری، از پا افتاده و ستمدیده، انگیزه خوبی به انسان می دهد تا این شبکه را دنبال کند.

همين عملكرد در مورد مظلوميت شديد مردم يمن هم وجود دارد؛ رسانه هاي ديگر به اخبار يمن توجه مي كنند اما به گونه اي اين اخبار را پوشش مي دهند كه گويي عربستان براي برقراري نظم و بازگشت دولت قانوني يمن را بمباران مي كند.

از این رو تنها در شبكه هاي ايراني مي توان حقيقت تجاوز سعودي به اين كشور و به حق بودن دفاع كميته هاي مردمي در برابر حملات يك ارتش متجاوز را دید. با دیدن این شبکه می توان دانست که عربستان و متحدانش عامل كشتار و نابودي يمن هستند نه مردم خود آن كشور.

اميدوارم مسيري كه پرس تي وي در دفاع از حقوق بشر در كشورهاي از ياد رفته، در پيش گرفته تقويت شود و نقض حقوق بشر در همه دنيا را به صورت پرونده اي دائمي بررسي كند.

به اين نكته هم بايد توجه داشت كه رسانه فقط خبر نيست چه بسا مردم دنيا به تحليل و پيش بيني تحولات بيشتر نياز دارند، والا خبر عنصري خام است كه اگر در كنار تحليل دقيق و بر اساس حق مطرح نشود ممكن است كاملا وارونه القا شود. از اين رو حضور در ميدان حوادث همان اندازه مهم است كه داشتن تصويري تحليلي از مسائل.

اتفاقا برخی منتقدان خواستار فعالیت میدانی بیشتر این شبکه مثلا جنگ سوریه هستند شما این نظر را قبول دارید؟
از ابتداي موج تروريسم در سوريه تنها شبكه هاي برون مرزي ايران بودند كه به انعكاس حقايق اين جنگ پرداختند و اتفاقا در ميدان هم كاملا حضور داشتند. به همين دليل هم خبرنگاران پرس تي وي و العالم در سوريه و تركيه كشته يا زخمي شدند. اين درست است كه در نبرد كوچكي كه در روستای «كفر نبوده» اتفاق افتاد، شبكه «آنا نيوز» آبخازیا حضور پررنگي داشته اما رسانه ای کردن جنگ سوریه که هشت سال ادامه داشته را نمی توان با درگيري در يك روستا، مساوي دانست.

همچنین پرس تی وی با بیان حقیقت یک طرف حوادث قرار داشت و رسانه های غربی و عربی که با کوهی از امکانات حمایت می شدند در طرف دیگر وارونه نگاری می کردند.

اگر به حقوق بشر نابود شده در بوسني در دهه 1990 نگاه كنيد خواهيم ديد هيچ شبکه ای برای انعکاس مظلومیت آن مردم در 30 سال قبل نبود. اكنون دست ايران با وجود پرس تي وي بسيار باز است. به راحتي مي تواند اتفاقات هر گوشه از دنيا را رسانه اي كند. در اصل پرس تی وی برای ایران اعتبار آورده است.

در خصوص نحوه ارائه مفاهيم و اجرا در پرس تي وي چه نظری دارید؟
دنياي امروز بيشتر از حرف و سخن به تصوير و گرافيك علاقه دارد. شبكه هاي خبري تا جايي كه مي توانند از جلوه هاي ويژه، نقشه هاي متحرك و اينفوگرافي براي ارائه مفاهيم خود استفاده مي كنند. پرس تي وي هم بايد طبق اين روش، مخاطبان بيشتري جذب كند كه البته هزينه بيشتري را مي طلبد. طبعا وقتی می توان توقع را افزایش داد که حمایت مالی هم ارتقا یابد. براي همين به فعاليت اقتصادي تاكيد دارم.

مزیت پرس تی وی مطرح کردن عدالت است که بسیار برای ملت ها جذاب است. اگر به مفهوم عدالت بيشتر توجه شود و اين خواسته ذاتي كه در نهاد هر انساني نهفته است در برنامه هاي این شبکه پر رنگ تر شود مي توان گفت اين شبكه به اهداف خود نزديك تر شده است.