به گزارش راهبرد معاصر؛ این روزها سپهر سیاسی کشور حال و هوای عجیبی دارد؛ سوای از آلودگیهای سایه افکنده بر آسمان کلانشهرها جنب و جوش های سیاسی فضای ایران اسلامی را به شکلی دیگر رقم زده و احزاب و گروههای سیاسی در حال رونمایی از نمایندگان خود جهت ثبت نام در انتخابات مجلس 98 هستند. انتخاباتی که قرار است در دوم اسفندماه سال جاری مردم را پای صندوقهای رای بیاورد تا برای یازدهمین بار از ابتدای انقلاب تاکنون وکلای خود را برای حضور در خانه ملت انتخاب کنند تا مگر صدای رسا و گوش شنوای آنها در مجلس بوده و دادشان را به گوش مسئولان رسانده و حقشان را بستانند.
در کشور ما احزاب و گروههای سیاسی با گرایشهای تند و کند و راست و چپ و متمایل به دولت و مقابل دولت و غیره و غیره به وفور وجود دارد احزابی که اگر بخواهی به سراغشان بروی هر کدام در مسیر خود گام برداشته و براساس مرامنامه خود براصول خاصی پایبند هستند؛ می توان گفت برگزیدن هر کاندیدای متمایل به هر گروه و حزبی شاید نه جزء به جزء ولی در اصلی کلی یعنی سایه گستردن اصول معتقده آن حزب برفضای قانونگذاری کشور برای چهار سال متمادی! هر چند برخی حزبی رای آوردن را برنامهای بلندمدت برای آینده کشور تلقی میکنند.
با این حال این روزها سرتیمهای هر حزبی که عنوان مصلحان و برگزیدگان آن حزب را یدک میکشند بیش از سایرین در معرض دید و زیر ذره بین هستند تا حرکت بعدیشان برای حضور یا عدم حضور در انتخابات پیش رو و بعد هم انتخابات 1400 بر همگان مسجل شود.
برنامههای ناگفته لاریجانی؛ از مجلس تا ریاست جمهوری 1400
شاید یکی از مورد توجه ترین این افراد علی لاریجانی باشد وی که رئیس ادوار مختلف مجلس از مجلس هشتم تاکنون و نماینده مجلس از حوزه انتخابیه قم بوده است سیاستمداری اصولگراست که پیش از این در سمت های مختلفی از رئیس سازمان صدا و سیما گرفته تا وزارت فرهنگ وارشاد دولت پنجم و رئیس شورای امنیت ملی، عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی و ... ایفای نقش کرده است.
شاید باید اعتراف کرد که علی لاریجانی یکی از سیاستمداران برجسته و شناخته شده کشور در سالهای اخیر بوده و دوران موفقی را در فعالیتهای سیاسی خود به ثبت رسانده است اما توجه به این نکته که لاریجانی یکی از اصولگرایانی است که در مجلس دهم با حمایت اصلاح طلبان و برخی اصولگرایان میانه رو رای آورد و باری دیگر بر صندلی ریاست این مجلس تکیه زد، خالی از لطف نباشد.
گمانه زنیهای بسیاری برای حضور یا عدم حضور لاریجانی در انتخابات مجلس یازدهم وجود دارد اما آنچه مسلم است بیش از مجلس گویا لاریجانی برای 1400 برنامه دارد چنانچه اظهار نظرات مختلفی در این زمینه عنوان شده است هر چند لاریجانی از عدم حضورش در انتخابات مجلس پیش رو می گوید و ابراز می کند برای ریاست جمهوری 1400 هم برنامهای ندارد اما واقعیت سیاسی کشور چیز دیگری از این گمانه زنیها برداشت میکند و آن اینکه لاریجانی که یک بار درانتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری شرکت کرد هر چند موفق نشد اما برای 1400 بار دیگر به میدان خواهد آمد.
نقوی حسینی گفته است "اینکه آقای لاریجانی در انتخابات 1400 کاندید ریاست جمهوری شود قطعی است؛ از اقدامات، فعالیت ها و رفت و آمدهایشان مشخص است." غلامرضا مصباحی مقدم هم ابراز کرده که "آقای لاریجانی قطعاً در آینده سرنوشت سیاسی کشور، نقش تعیین کنندهای ایفا خواهد کرد. البته سخن بنده به معنای آن نیست که ایشان قصد دارند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند یا خیر. احتمال دارد ایشان پس از پایان دوران ریاست مجلس دوباره بهعنوان نماینده در انتخابات مجلس حضور داشته باشند و ریاست مجلس آینده را نیز در اختیار بگیرند." علی مطهری هم گفته " لاریجانی صراحتاً نمیگوید که کاندیدای ریاستجمهوری در سال ۱۴۰۰ است، اما این احتمال را رد نمیکند."
نمیتوان کتمان کرد که لاریجانی جایگاه اجتماعی بالایی در میان مردم دارد اما در سالهای اخیر و همراهی و حمایتهای وی از دولت به ویژه برسر برجام قدری از این جایگاه کاسته است اما به نظر میرسد وی هنوز بر سر همراهی تمام و کمال و حمایت از دولت دچار نوعی دوگانگی ایدئولوژی باشد دوگانگی که شاید تنها شامل لاریجانی نبوده و سیاسیون دیگری را هم در سودای موفقیت یا عدم آن دچار تردید کرده باشد.
با اصولگرایان یا مقابل آنها؟
شاید یکی دیگر از تردیدهای وی برای حضور در کنار اصولگرایان یا اصلاح طلبان باشد چنانچه لاریجانی در انتخابات گذشته مجلس در لیست امید اصلاح طلبان وارد مجلس شد اما حالا اعلام می کند از حمایت آنها بی نیاز است و از طرفی با پایداری چی ها یا همان اصولگرایان تند رو میانه ای ندارد، برای شورای وحدت دعوت نشده و از همه مهمتر لیست اصولگرایان قم هم با افراد دیگری پر شده است!
مجتبی شاکری دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی گفته است:" حرکت زیگزاگی نهتنها سودی برای لاریجانی ندارد بلکه شرایط سیاسی کشور را گنگ و مبهم میکند." و این اظهار نظر شاکری در شرایطی است که ناصرایمانی، فعال سیاسی اصولگرا میگوید:"سالهاست که آقای لاریجانی با جریان اصولگرایی ارتباط سیستماتیک کاری نداشتند، بلکه بعضاً با جریان مقابل ارتباط داشتند." یدالله طاهرنژاد، نماینده حزب کارگزاران در شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان نیز معتقد است لاریجانی برای کاندیداتوری منتظر دعوت یک جریان سیاسی است، ولی هیچ جریانی حاضر به دعوت و حمایت از او نیست."
با این حال لاریجانی در نشست با مدیران اقتصادی قم آب پاکی روی گمانه زنیها میریزید و میگوید:" خوشوقتم از اینکه سه دوره چهار ساله وکیل مردم شریف قم بودهام و برای من افتخار بود که به این مردم خدمت کنم." وی اعلام میکند برای انتخابات پیش روی مجلس برنامهای ندارد و به عبارتی این اعلام موضع در برابر حضوری دوباره در مجلس به تحلیل کارشناسان نوعی اعلام حضور برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 است.
بازگشت ناطق نوری؟!
بعد از لاریجانی باید به سراغ ناطق نوری برویم سیاستمداری اصولگرا که چند سالی میشود که از عرصه سیاسی کشور کناره گیری کرده است وی در سال 92 به صراحت عنوان میکند: «عمر سیاسی من تمام شده است.» و در سال 96 وقتی به صورت فردی برای پیروزی حسن روحانی فعالیت میکند از دفتر بازرسی رهبری که نزدیک به سه دهه مسئولیت آن را به عهده داشت به روایتی استعفا میکند تا به فعالیتهای سیاسی فردی خود بپردازد.
علی اکبری ناطق نوری در دورههای اول، سوم، چهارم و پنجم نماینده و دورههای چهارم و پنجم رئیس مجلس شورای اسلامی بودهاست. ناطق نوری در انتخابات دوره هفتم ریاست جمهوری کاندیدای جناح محافظهکارکه شامل جامعه روحانیت مبارز، تشکلهای همسو و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود، شد. اما با به دست آوردن حدود ۷ میلیون رأی یعنی 24 درصد کل آرا در برابر ۶۹ درصد کل آرای محمد خاتمی در این انتخابات شکست خورد. ناطق نوری بعد از این انتخابات، با پیشنهاد اصولگرایان ریاست شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی را بر عهده گرفت اما از سال ۱۳۷۶ و بنا به دلائلی چون دلخوری های پیش آمده منتقد جدی جناح اصولگرا به خصوص تندروها شد.
ناطق و جامعه روحانیت و بازهم لابی گریهای گذشته
ناطق نوری که روزی از اعضای کلیدی و تصمیم ساز جامعه روحانیت محسوب میشد بعد از یک دهه دوری به دعوت موحدی کرمانی در مهرماه سال جاری در جلسات این مجمع البته به گفته رضا اکرمی با عنوان «میهمان» حضور یافت. هر چند احمد توکلی پیش از این گفته بود:" به ناطق نوری توصیه کردم که فرصت خدمت را بیش از این از دست ندهید و به ناملایمات احتمالی هم توجه نکنید که ایشان مثبت برخورد کردند." اما به نظر می رسد حضور سیاستمدار کارکشته قدیمی که قبل تر ها عنوان اصولگرا را یدک می کشید اما بعدها به منتقد جدی این جناح مبدل شده و حتی برای پیروزی حسن روحانی تلاش میکند، پشت پرده های دیگر و مهمتری از یک دعوت و میهمانی ساده داشته باشد. حضوری که برخی آن را به فرصتی دوباره برای تکیه بر صندلی ریاست مجلس یا شاید هم انتخابات 1400 تعبیر میکنند. چنانچه احمد توکلی هم گفته است:" به نظر میرسد که آقای ناطق نوری تصمیم گرفته که دوباره به صحنه سیاسی بازگردد." هر چند غلامرضا مصباحی مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز، بازگشت ناطق نوری را اتفاقی موقتی توصیف کرده اما گمانه های بسیاری وجود دارد که این حضور تازه، آغاز ماجرای جار و جنجال های سیاسی آِینده است و ناطق نوری قرار است بماند تا این بازگشت جامعه را برای حضوری پر سروصدا در انتخابات مجلس یا شاید هم ریاست جمهوری آماده کند.
باید اذعان داشت طیف ناطق و جامعه روحانیت پیش از این و در دورههای دوم،سوم، چهارم و پنجم به لابیگری مشهور بودهاند و احتمال این میرود ماجرای لابی گری جامعه روحانیت بار دیگر در انتخابات مجلس 98 با بازگشت این عضو پنهان شده، تکرار شود و اعمال نفوذ برای پیشبرد اهداف بر چهرههای سیاسی شاخص افزایش یابد. چنانچه پیش از این هم شاهد چنین لابیهایی در مجالس گذشته از سوی طیف جامعه روحانیت مبارز و ناطق نوری بودهایم.
با این حال این حضور شاید به تعبیری به دلیل سوختن مهرههای سیاسی قبلی و نیاز به امیدهای جدید برای آیندهای بهتر در کشور باشد اما اینکه ناطق نوری دقیقا چه برنامهای برای حضور مجدد در عرصه سیاست کشور دارد؟ چرا کناره گیری کرد؟ و حالا چرا در دمادم انتخابات مجلس یازدهم از پرده بیرون می آید اما و اگر هایی دارد که تحلیل درستی پیرامونشان نشده است. باید گفت هنوز خیلی مشخص نیست اینکه ناطق با این بازگشت، حضور در انتخابات ریاست جمهوری را در سرمیپروراند یا برای مجلس یازدهم برنامه دارد اما آنچه مسلم است ناطق نوری هم در زمره سیاستمدارانی است که برای ریاست جمهوری حسن روحانی تلاش کرده و به عبارتی در کنار دولت محسوب می شود.
حکم پدری باهنر برای وحدت
بعد از ناطق نوبت به محمدرضا باهنر می رسد، باهنر به نسبت لاریجانی و ناطق کم حاشیه تر بوده و بیش از آنکه به جار و جنجالهای سیاسی، حرکات زیگزاگی مابین جناحها یا دوگانگیهای ایدئولوژیکی برای دفاع یا مقابل دولت قرار گرفتن دچار شود رویای وحدت اصولگرایان را در سر میپروراند. وی سیاستمداری اصولگرا بوده که هم اکنون دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین و عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام است. باهنر در دورههای دوم، سوم، چهارم، پنجم، هفتم و هشتم و نهم نماینده مردم تهران بودهاست و ریاست فراکسیون اکثریت مجلس پنجم و عضو هیئت رئیسه مجلس چهارم، پنجم، هفتم، هشتم و نهم و نیابت رئیس مجلس هفتم و هشتم و نهم را بر عهده داشته است.
به نظر می رسد بنا بر اظهارات خودش، باهنر در دوره یازدهم انتخابات مجلس 98 هم همانند دوره دهم شرکت نکند اما باز هم به گفته خودش به عنوان یک فعال سیاسی اصولگرا و به عنوان یک سیاست راهبردی تلاش خود را برای وحدت حداکثری نیروهای اصولگرا در این دور نیز خرج خواهد کرد.
باهنراردیبهشت ماه سال جاری گفته بود:" مجلسی هستم اما خودم امسال نامزد نمی شوم." باهنر با تاکید بر وحدت اصولگرایی حرف های نه چندان تازه اما راهبردی از برنامه های بلندمدت برای آینده مردم می زند و می گوید: "یک رئیس جمهور یا یک نماینده برای چهار سال وعده میدهد اما یک حزب میخواهد 50 سال در قدرت بماند؛ حزبی نگاه کردن میتواند برنامههای دراز مدت، مانیفستها و سیاستها را ابلاغ کند، این ها میتواند هم منافع ملی و منافع مردم را در بر داشته باشد. بعضی وقتها رضایتمندیهای کوتاه مدت مردم باعث فدا شدن منافع بلندمدت شان میشود."
با این حال جامعه اسلامی مهندسین برای دعوت از برخی افراد جهت کاندیداتوری در انتخابات مجلس یازدهم بیانیهای را صادر کرده و از کاندیداهای مورد حمایت طیف باهنر رونمایی می کند تا همان رویای وحدت را برای مجلس یازدهم به منصه ظهور برساند. در میان چهره های مورد حمایت طیف باهنر می توان به محمدباقر قالیباف، محسن پیرهادی، لاله افتخاری و محمد مهدی زاهدی اشاره کرد.
بهره سخن
انتخابات مجلس 98 در اسفندماه برگزار میشود و اکنون نیمه آذرماه است و کمتراز 2 ماه و نیم تا این اتفاق بزرگ باقی مانده است. اما طیفها و جناحهای مختلف از چندی پیش در تکاپو بوده اند تا خود را برای این حضور محیا کنند حضوری که آینده ملت را برای چهار سال آتی رقم خواهد زد و این بستگی به شناختها، برنامهها و راهبردهای هر طیف و جناحی دارد که کشور را چگونه از بحرانهای فعلی چه در عرصه سیاسی و اجتماعی و چه اقتصادی که مهمترین آنهاست برهاند...