چرا چاقی شکمی به سراغتان می‌آید؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ فرزانه خداقلی‌زاده کارشناس ارشد تغذیه درباره شکمی اظهار کرد: امروزه چاقی به ویژه چاقی شکمی در بین ایرانیان افزایش پیدا کرده است. از دو طریق می‌توان چاقی شکمی را تشخیص داد؛ اگر در مردان بزرگسال اندازه نسبت دور کمر به دور باسن بر حسب سانتی‌متر بیشتر از یک و در زنان بالغ این نسبت بیشتر از ۹ دهم یا ۸۵ صدم باشد، در این صورت آن‌ها به چاقی شکمی دچار هستند.

او بیان کرد: در روش دوم ما اندازه دور کمر را نسبت به قد بر حسب سانتی‌متر محاسبه می‌کنیم، اگر حاصل این تقسیم بیشتر از پنج دهم باشد، در این صورت فرد به چاقی شکمی مبتلاست. بافت چربی به ویژه در نواحی دور شکم در ترشح هورمون‌هایی نقش دارد که این هورمون‌ها تحریک کننده رشد سلول‌های بافت بدن و اشتهای فرد هستند.

این کارشناس ارشد تغذیه افزود: بر اساس مطالعات انجام شده اگر اندازه دور شکم در زنان بیشتر از ۸۰ سانتی‌متر و در مردان این مقدار بیشتر از ۹۴ سانتی‌متر باشد، احتمال ابتلا به حمله قلبی و دیابت در فرد افزایش پیدا می‌کند.

خداقلی‌زاده تأکید کرد: افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) آن‌ها (نسبت وزن به کیلوگرم به مجذور قد بر حسب سانتی‌متر) در محدوده طبیعی است، اما اندازه دور کمر آن‌ها بزرگ است، در معرض ابتلا به بیماری تصلب شرایین (رسوب چربی در رگ‌ها) قرار می‌گیرند.

مهم‌ترین دلایل ایجاد چاقی شکمی

او تصریح کرد: از مهم‌ترین دلایل ایجاد چاقی شکمی می‌توان به ورزش نکردن و کم تحرکی اشاره کرد. افرادی که به علت شغل خود مجبور هستند ساعات طولانی پشت میز بنشینند باید هر چند ساعت یکبار از پشت میز خود بلند شده و حرکات کششی را انجام دهند، چند قدم راه بروند و کمی آب بنوشند. نشستن طولانی مدت در کاهش متابولیسم بدن و ابتلا به چاقی به ویژه چاقی شکمی مؤثر است.

این کارشناس ارشد تغذیه گفت: نداشتن رژیم غذایی سالم، افزایش مصرف فست فودها، غذا‌های سرخ کردنی و چرب و کاهش استفاده از میوه‌ها و سبزیجات از علل دیگر ایجاد چاقی شکمی هستند. استرس در برخی افراد هم می‌تواند پر خوری و در نهایت چاقی شکمی را موجب شود.

خداقلی‌زاده اظهار کرد: حذف وعده صبحانه و میان وعده‌ها در ایجاد چاقی شکمی تاثیر دارد، زیرا مصرف صبحانه و میان وعده‌ها موجب می‌شود که فرد در وعده‌های غذایی اصلی غذای کمتری مصرف کند، در نتیجه میزان کالری دریافتی روزانه شخص کاهش پیدا می‌کند. از علل دیگر چاقی شکمی می‌توان به مصرف نوشیدنی‌های پُر کالری مانند: نوشابه، دلستر و مشروبات الکلی اشاره کرد. این نوشیدنی‌ها به علت اینکه سرشار از شکر هستند، فرد را در معرض ابتلا به بیماری‌های گوناگون قرار می‌دهند. آب جایگزین مناسبی برای این قبیل نوشیدنی‌هاست.

او بیان کرد: مصرف مواد غذایی شیرین مانند انواع کیک‌ها، شکلات‌ها، سوهان و گز در افزایش وزن شخص و کاهش متابولیسم (سوخت‌وساز) بدن مؤثر است. ژنتیک یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده چاقی شکمی افراد است. ژن‌ها و عوامل محیطی هر دو می‌توانند بر سرعت متابولیسم بدن اثر بگذارند.

این کارشناس ارشد تغذیه افزود: دیر شام خوردن هم در ایجاد چاقی شکمی نقش دارد. خوابیدن با شکم پُر علاوه بر ایجاد چربی شکمی، احتمال برگشت اسید معده را هم افزایش می‌دهد، بنابراین پیشنهاد می‌شود که برای جلوگیری از بروز این مشکلات افراد حداقل سه ساعت قبل از خواب شام نخورند.

خداقلی‌زاده تاکید کرد: یکی دیگر از دلایل چاقی شکمی نبود تعادل هورمونی در مردان و زنان است. کاهش میزان هورمون استروژن در زنان پس از دوران قاعدگی در ایجاد ذخیره چربی و افزایش اندازه بافت‌های چربی موثر است. اغلب چربی‌های اضافی بدن در شکم ذخیره می‌شوند بنابراین زنان در دوران یائسگی با چاقی شکمی مواجه می‌شوند.

او تصریح کرد: با افزایش سن در مردان میزان هورمون تستوسترون کاهش پیدا می‌کند، بنابراین میزان متابولیسم بدن کم شده، ماهیچه‌ها از بین می‌روند و چاقی شکمی در مردان ایجاد می‌شود. غدد آدرنالین در مردان و زنان آندروژن‌ها را ترشح می‌کنند که ترشح این مواد در بروز چاقی شکمی افراد نقش دارد.

خداقلی‌زاده یادآوری کرد: یکی دیگر از هورمون‌هایی که غدد آدرنالین ترشح می‌کند، کورتیزول (هورمون استرس) است. وقتی فرد تحت فشار‌های روانی قرار می‌گیرد یا خواب شبانه با کیفیت ندارد، بدن هورمون کورتیزول را آزاد می‌کند تا از این طریق بتواند شرایط را به تعادل برساند. ترشح میزان بالای کورتیزول افزایش چربی شکمی و نیاز بیشتر به مصرف غذا را موجب می‌شود. در مردان هم با افزایش ترشح هورمون کورتیزول میزان تستوسترون بیشتر کاهش پیدا می‌کند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان