راه دشوار نتانیاهو برای تعامل با دولت جدید آمریکا

به گزارش راهبرد معاصر؛ طی دوران چهار ساله دولت ترامپ، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل  پیروزی های قابل توجهی را کسب کرد که می توان به شناسایی حاکمیت اسرائیل بر بلندهای جولان، انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس و امضای توافقات صلح و عادی سازی روابط با دو کشور همسایه اشاره کرد. اما در شرایط کنونی با قدرت یابی جو بایدن در کاخ سفید دوره ای نامشخص و مبهم از روابط آمریکا و اسرائیل شروع شده است. دوستی های نزدیک بین نتانیاهو و ترامپ، دموکرات ها را از خود بیگانه ساخته است. اکنون پرسش اصلی این است که آیا نتانیاهو می تواند منافع کشورش را بر منافع شخصی و حزبی خود اولویت دهد؟

سیاست های حزبی یک بازی خطرناکی می باشد که تاکنون نتانیاهو ماهرانه بازی کرده است. البته جنگ های حزبی نخست وزیر با چپ ها به دوران قبل از ریاست جمهوری دونالد ترامپ باز می گردد. برای نمونه می توان به اختلاف شدید وی با بیل کلینتون در مورد فرایند صلح یا اظهارات شدید وی در کنگره علیه باراک اوباما اشاره کرد. اگر چه نتانیاهو در طی دوران باراک اوباما توانست بزرگترین بسته کمک های امنیتی ایالات متحده را دریافت کند و از تنش ها برای دستیابی به منافع سیاسی شخصی خود در داخل اسرائیل بهره ببرد، اما رفتار وی در مسائل مهم مانند ایران پرهزینه بوده است.

ریاست جمهوری جو بایدن به نتانیاهو این فرصت را می دهد تا سیاست حزبی را دوباره تنظیم کند. جو بایدن یک نگاه نوستالژیک به اسرائیل دارد که به صورت فزاینده در حزب دموکرات نادر است. وی از زمانی که در کنگره فعالیت داشت یکی از حامیان اصلی روابط آمریکا و اسرائیل بوده است و حتی به عنوان دوستی که اسرائیلی ها در لحظات اوج تنش با رئیس جمهور اوباما می توانند به او روی بیاورند، مورد ستایش قرار گرفت. البته نتانیاهو نباید آسوده خاطر باشد زیرا اهداف سیاسی بایدن لزوما منعکس کننده اهداف واقعی او نیست. بایدن بر خلاف دونالد ترامپ خواهان احیای آرمان فلسطین می باشد و وی به احتمال زیاد برای نجات برجام، به برقراری روابط نزدیک با ایران اقدام کند.

اجماع سیاست خارجی در حال تغییر است و هر دو حزب آمریکا خواهان کاهش مداخلات آمریکا در منطقه هستند. دموکرات ها و از جمله دوستان نزدیک اسرائیل در این حزب، از خویشتن داری، دیپلماسی و چندجانبه گرایی حمایت می کنند؛ رویکردی که اسرائیل را نگران می کند. البته خسارت های اقتصادی اپیدمی کووید 19 باعث تشدید این روندها می شود و برای کاهش هزینه ها شاید در مسئله کمک های خارجی تغییرات صورت بگیرد. بنابراین کمک به اسرائیل می تواند با موشکافی جدید همراه شود.

از سوی دیگر شاید نتانیاهو مانند گذشته از حمایت و پشتیبانی کنگره برخوردار نباشد. چشم انداز در حال تغییر است و مقامات حامی اسرائیل یا به انتخاب یا به زور در حال بازنشسته شدن هستند. الیوت انگل و نیتا لوووی دو مدافع سرسخت اسرائیل  که در پیشبرد دستورکار حمایت از اسرائیل تلاش می کردند دیگر در سال 2021 حضور ندارند. همچنین غیرمحتمل است که جایگزین آن ها قوانینی حمایت از اسرائیل را در اولویت قرار دهند. در این مسیر شاهد حضور چهره های کمتر دوستانه با اسرائیل مانند بتی مک کلوم و باربارا لی که آشکار با جامعه طرفدار اسرائیل درگیر شده اند هستیم. بنابراین آن ها می توانند در تخصیص بودجه کمک به امنیت اسرائیل نقش تعیین کننده ایفا کنند.

بنابراین سیاست گذاران بین حمایت از اسرائیل و پشتیبانی از رهبری آن تفکیک قائل می شوند و  اقناع آن ها برای سازش بین دو مسئله کار ساده ای نیست. اگر بنیامین نتانیاهو خواهان پیشبرد منافع اسرائیل در واشنگتن جدید می باشد باید رفتار خود را تعدیل ببخشد. لحن آشتی جویانه از جمله آغوش گرم به سوی بایدن شروع خوبی است. اگر نتانیاهو امیدوار است تا پل هایی به دفاتر دموکرات ها بسازد، خویش تن داری در کرانه باختری از جمله متوقف سازی ساخت و ساز شهرک و اعطای امتیازات قابل توجه به فلسطینی ها به او کمک خواهد کرد. هر دو حزب آمریکا برای روابط ایالات متحده و اسرائیل ارزش قائل هستند، اما آن ها از درگیری های حزب راست نتانیاهو در بیت المقدس و واشنگتن خسته شده اند و وقت آن است که با یک چشم انداز جدید سازگار شویم. در غیر این صورت باید در طی چهارسال شاهد روابط سرد بین آمریکا و اسرائیل باشیم.