آینده دموکراسی آمریکا؛ نابرابری، قطبیت و خشونت

به گزارش راهبرد معاصر؛ در ژانویه 2017م بر اساس شاخص دموکراسی واحد اطلاعات اقتصادی اکونومیست، وضعیت دموکراسی در ایالات متحده آمریکا از «کامل» به «ناقص» تنزل یافته است. تنزل شاخص های دموکراسی در کشوری که ضمن وجود نظام سیاسی دموکراتیک، به پیروی از دموکراسی در سرتاسر جهان افتخار می کند، بسیاری را غافلگیر نمود. در این راستا کارشناسان آمریکایی یافته های گزارش فوق را به چالش کشیدند. با این حال با توجه به وقایع رخ داده، صحت شاخص همچنان خود را در واقیعت روزمره سیاست های آمریکا، یعنی دو قطبی شدید سیاسی و فرهنگی، افزایش نفوذ شبه نظامیان مسلح، خشونت فزاینده پلیس، بدرفتاری با مهاجران بدون پاسپورت از جمله کودکان و حاشیه نشینی اقلیت کشور در مقابل جریان اصلی  نشان می دهد.

سرانجام این شاخص نمایانگر وضعیت وخیم دموکراسی در آمریکا می باشد، زیرا این آمار بر اساس 60 شاخص از مقوله های سنتی مانند عملکرد دولت تا برابری جنسیتی، آزادی های مدنی و فرهنگ سیاسی و ... تشکیل شده است. با ارزیابی بر اساس تعداد، تنوع و عمق این شاخص ها، به راحتی می توان به این نتیجه رسید که جامعه آمریکا از هم گسیخته شده و نهادهای دولتی کشور از جمله دادگاه عالی به میدان نبرد برای اتحادهای سیاسی و ایدئولوژیک تبدیل شده است. در حالی که سر و صدای کل کمپین انتخاباتی «حفظ دموکراسی آمریکا» بوده، اما احتمالا در آینده قابل پیش بینی وضعیت کنونی بدتر خواهد شد. به این دلیل است که نخبگان حاکم آمریکا، خواه جمهوری خواه و خواه دموکرات، از تصدیق بیماری های واقعی که سال ها فرهنگ سیاسی این کشور را آزار می دهد، امتناع می ورزند. متأسفانه هنگامی که کمپین انتخاباتی سناتور برنی سندرز  نامزد پیشین حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری اصرار داشت که اصلاحات ساختاری عظیم در هر سطح از دولت ضروری است، وی توسط حزب دموکرات کنار گذاشته شد. البته اظهارات سندرز درست بود زیرا بحران دموکراسی آمریکا با انتخاب دونالد ترامپ در سال 2016م شروع نشده بلکه این نشانه ای از یک مشکل بزرگتر و طولانی مدت بود.

غیرمحتمل به نظر می رسد که با نتیجه انتخابات این چالش ها بدون مشکل حل شود و بنابراین روند نزولی وضعیت دموکراسی در ایالات متحده آمریکا ادامه خواهد داشت. شکاف نابرابری یک نمونه است. نابرابری درامد که منشأ اختلافات سیاسی- اجتماعی است، یکی از مهم ترین چالش های آمریکا است و بیش از 50 سال است که نابرابری وجود دارد. هم اکنون با شیوع کووید 19 این نابرابری در حال افزایش است و گروه های نژادی خاص به ویژه آفریقا- آمریکایی و زنان را بیش از دیگران تحت تاثیر قرار می دهد. بر اساس پژوهشی که از سوی مرکز تحقیقات پیو در فوریه 2020 انجام شد: «نابرابری درامد در ایالات متحده بالاترین میزان میان کشورهای عضو جی 7 می باشد» این نگرانی عمده 78 درصد دموکرات و 41 درصد جمهوری خواهان می  باشد.

قطب بندی سیاسی مسئله دیگری است که باید مورد توجه قرار بگیرد. جمهوری خواهان و دموکرات ها موفق شده اند حمایت برخی از اقشار جامعه آمریکا را جلب کنند؛ این در حالی است که آن ها در جریان کمپین انتخاباتی در تحقق وعده های خود با موفقیت همراه نبوده اند. برای نمونه، جمهوری خواهان برای برقراری ارتباط با سفیدپوستان طبقه کارگر، از یک گفتمان سیاسی پوپولیستی استفاده می کنند و به آنها قول سعادت اقتصادی می دهند، اما هنوز هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد وضعیت بسیاری از خانواده های طبقه کارگر آمریکایی در دولت ترامپ بهبود یافته است. همین امر در مورد دموکرات ها صادق است که به دروغ، مدتهاست خود را به عنوان قهرمان عدالت نژادی و رفتار منصفانه تر با مهاجران فاقد پاسپورت معرفی کرده اند.

نظامی گری جامعه به دلیل نابرابری اقتصادی – اجتماعی و قطب بندی سیاسی منجر به کاهش اعتماد به دموکراسی و نقش دولت در اصلاح یک سیستم کاملا ناقص می شود. این بی اعتمادی به دولت مرکزی به اولین روزهای ایالات متحده آمریکا برمی گردد، یعنی تاکید مداوم بر اصلاح ماده دو قانون اساسی در مورد حق مردم برای نگه داشتن و حمل سلاح. این یک واقعیت است که جامعه آمریکایی یکی از نظامی ترین جوامع در جهان است. طبق گزارش اف.بی.آی، دو سوم اقدامات تروریستی داخلی در امریکا توسط شبه نظامیان راست انجام می شود که امروزه میزان جسارت و خشونت آن ها افزایش یافته است. بنابراین جای تعجب نیست که یاد بگیریم، برای اولین بار در سال های طولانی، بحث در مورد «جنگ داخلی آمریکا» دیگر به ویژگی روزمره رسانه های جریان اصلی تبدیل شده است. تصور اینکه دموکراسی در ایالات متحده در نتیجه هر انتخابات احیا شود کاملا غیر واقعی خواهد بود. بدون تغییر اساسی در سیاست ایالات متحده که با مشکلات اساسی مانند نابرابری اقتصادی و اجتماعی و قطبیت سیاسی روبرو می باشد، امکان خشونت در آینده بیشتر خواهد بود. هفته ها و ماه های آینده در تعیین مسیر آینده جامعه آمریکا و فرایندهای دموکراتیک بسیار مهم است، افسوس که شاخص های فعلی امیدوار کننده نیستند.