پذیرش FATF شرط لازم برای حل مشکلات اقتصادی یا مانع صادرات نفت ایران؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی(ره) در روزهای پایانی اسفندماه، مناظره ای با موضوع مقاوم‌سازی اقتصاد ایران و با حضور ابراهیم رزاقی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مهدی پازوکی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار کرد که گزارش آن در ادامه آمده است:

ابراهیم رزاقی در پاسخ به این سوال که چه عوامل و تفکری مقصر به‌وجود آمدن وضع موجود هستند، گفت: عوامل خیلی متعدد هستند. بعد از تجربۀ دفاع مقدس، آقای هاشمی که رئیس‌جمهور شدند، سیاست‌های سرمایه‌داری لیبرال را تحت عنوان «سیاست‌های تعدیل اقتصادی» پیاده کردند. مبانی نظام سرمایه‌داری، حداکثر سود و لذت است. دین در آن دخالتی ندارد، ولی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران این‌طور نیست و مبانی اش خدایی‌ است.

وی افزود: مکتب سرمایه‌داری می‌گوید دولت در اقتصاد دخالت نکند و این باعث رشد بازار می‌شود. درست هم است، مدتی رشد به‌وجود آمد ولی بعد از آن برخی‌ها انحصارگر شدند. بعد از آن تقریباً تمام نظریه‌پردازان گفتند دولت حتماً باید در اقتصاد دخالت کند.

* اقتصاد ما حتی مانند اقتصاد سرمایه‌داری هم نیست

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با طرح این سوال که چرا در کشور ما این همه به‌سمت دلالی احتکار و فساد می‌روند، اظهار داشت: مردم در این شرایط اگر پولی هم داشته‌ باشند، آن را به طرف فعالیت‌های غیر‌تولیدی می‌برند. با وجود اینکه می‌توانستیم 75 تا 150 میلیون شغل ایجاد کنیم، اما 10 تا 12 میلیون شغل ایجاد کردیم. ما با شرایطی مواجه هستیم که اقتصاد ما حتی مانند اقتصاد سرمایه‌داری هم نیست. فقط به درد آن می‌خورد که یک عده از فرصت استفاده کرده و پولدار شوند.

*فرهنگ ایجاد شده حتی از فرهنگ آمریکایی هم بدتر است

رزاقی اضافه کرد: با وجود آنکه قانون اساسی ما، مبانی اش خدایی ا‌ست و ما با آن می‌توانستیم نه‌تنها اقتصاد خودمان را قوی‌تر کرده، بلکه به کشور‌های دیگر هم کمک کنیم، اما فرهنگی را بوجود آوردیم که از فرهنگ آمریکایی هم بدتر است. مسئولین یک ‌سری بهانه هم دارند. مثلاً می‌گویند تحریم است. تحریم یعنی اینکه شما این نقطه‌ ضعف را دارید که نفت را خام می‌فروشید. نباید نفت خام را بفروشید، بلکه باید آن را پالایش کنید و به کالای نهایی تبدیل کنید. در این صورت تحریم معنی ندارد.

وی با اشاره به اینکه در شرایط حاضر عده‌ای کرونا را بهانه می‌‌کنند، ادامه داد: شما باید در مقابل آن به‌گونه‌ای عمل کنید که کمترین تلفات انسانی را داشته ‌باشیم و ساختار کارخانه‌ها را تغییر هم دهید. استفاده از تعاونی‌ها هم که در قانون اساسی تأکید شده، باید مورد توجه قرار می‌گرفت. با وجود آن که 18 میلیون عضو تعاونی‌ها هستند، اما سودآوری ندارند. این‌ها باعث نا‌امیدی ا‌ست. البته از ابتدای انقلاب ما را تحریم کردند. در آن زمان به ما اسلحه نمی‌دادند ولی ما اسلحه‌ساز شدیم. صنایع دفاعی، ماهواره‌ها، نیروی فضایی و موشک‌ها هم همین است.

* اقتصاد ایران به‌شدت بسته شده است

مهدی پازوکی در پاسخ به همین سوال یعنی چه عوامل و تفکری مقصر به‌وجود آمدن وضع موجود هستند، گفت: جهل و ناآگاهی سبب شده است تا اقتصاد ایران به‌شدت بسته شود. در ابتدای انقلاب ما خواهان کمال مطلوب بودیم، وضع موجود را نفی می کردیم و خواهان این بودیم که فقر و تبعیض از بین برود. اساسا انقلاب برای همین به‌وقوع پیوست ولی طرز تفکری که در زمان اخیر قدرت گرفته به شدت به دنبال محدودیت کشور بوده و باعث بسته‌شدن کشور ما شده است.

*مشکل اینجاست که قصد داریم همه را راضی نگه داریم

وی اضافه کرد: اگر با مشکلات اقتصادی برخورد علمی و کارشناسی نکنیم، مشکلات از بین نخواهند رفت. برای مثال، در کجای دنیا به 96 درصد مردم کشور یارانه می‌دهند؟ مردمانی چون مردمان حاشیه‌ی سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان حقشان است و حتی باید به مبلغ یارانه اضافه‌‌تر کرد ولی استاد دانشگاه و پزشک و... نیازی ندارند. دلیل اینکه برخورد علمی نمی‌کنیم این است که قصد داریم همه را راضی نگه داریم. اگر مدیریت کشور را علمی کنیم قطعا موفق خواهیم بود. ما باید برگردیم به ساختن اقتصاد و ایجاد اشتغال و این بمبی علیه دشمنان این مملکت است.

*راه وصول به منافع جمعی، تحقق اصول اقتصاد مقاومتی است

 ابراهیم رزاقی در پاسخ به این سوال که قانون اساسی برای رشد کشور چه تدابیری اندیشیده است و آیا قوانین موجود در قانون اساسی جوابگوی عبور از بحران موجود هست یا خیر؟، گفت:  یکی از اصول اساسی در قانون اساسی اصل تعاون می‌باشد که دولت وظیفه کمک به رشد این تعاونی‌ها و همچنین جلوگیری از فساد آنها را از طریق قانون‌گذاری در مجلس بر عهده دارد. انسان ذاتاً تمایل به کمک به سایر انسان‌ها دارد که این میل ذاتی مخالف اندیشه‌های سودجویی نظام سرمایه‌داری می‌باشد. پس می‌توان نتیجه گرفت قانون اساسی ما منافع جمعی را اولویت قرار می‌دهد و در مقابل سرمایه‌داری منافع فردی را. نکته‌ای که در این بحث حائز اهمیت است، راه وصول به تعاون و منافع جمعی چه توسط دولت و چه توسط مردم، در صورتی می‌باشد که اصول اقتصاد مقاومتی تحقق یابد چرا که فقط در این صورت رقابت به صورت عادلانه انجام می‌گیرد.

وی تاکید کرد: اصل تعاون به‌تنهایی جوابگوی عبور از بحران موجود نمی‌باشد، زیرا در کنار آن دولت بایستی مولفه‌های دیگری همچون حمایت از تولیدکننده، جلوگیری از فساد و تبعیض و مقاومت در برابر تهاجم خارجی‌ها را نیز لحاظ کند. ایران ظرفیت تحقق این اهداف را دارد، چون که این اهداف جزء قانون اساسی کشور ذکر گردیده و مقدس انگاشته می‎شوند در حالی که، در کشورهای سرمایه‌داری این اهداف مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

*براساس قانون اساسی در بخش اقتصادی اصل بر بخش خصوصی است

مهدی پازوکی هم در پاسخ به همین سوال اظهار داشت: اگر قانون اساسی ظهور عملی پیدا کند، تا حد زیادی جوابگوی مشکلات موجود در کشور خواهد‌ بود. در مباحث قانون اساسی، به ویژه بخش اقتصادی، اصل بر بخش خصوصی است اما در ایران که اقتصادش بر مبنای بخش دولتی می‌باشد، نمی‌توان انتظار اجرایی‌شدن در سطح قانون اساسی را داشت. نظام اقتصاد اسلامی داریم ولی علم اقتصاد اسلامی نداریم، بنابراین بحث‌های ارزشی را که جنبه شخصی نیز دارند نباید مبنای علمی چون اقتصاد قرار داد.

وی افزود: برای عبور از مشکلاتی که گفته شد، باید سیستمی طراحی کنیم که امکان عملی‌کردن قانون اساسی را در زمینه‌های مختلف چون مبارزه با فساد و فقر و ... داشته‌باشد که برای تحقق آن ابتدا باید با پدیده‌ها و مشکلات برخورد علمی و کارشناسی داشته باشیم. برای مثال، تفکر داشتن سرمایه نباید عیب پنداشته ‌شود، چون فرد با کار و تلاش خود به آن رسیده است؛ فلذا برای حمایت از این تفکر و افزایش سرمایه‌گذاری در جامعه باید سیستمی را ایجاد کنیم که امنیت اقتصادی را تحقق بخشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سوال که چه میزان از مشکلات اقتصادی کشور، به مسائل بین‌المللی مثل لوایح پالرمو، FATF، برجام و امثالهم وابسته است، گفت: اقتصاد ایران، یک اقتصاد بسته‌ است، در یک اقتصاد بسته اگر بهترین اقتصاددانان را به عنوان مشاورین اقتصادی دعوت کنیم، کاری از پیش نخواهند برد. یکی از مشکلات فعلی ایران بسته بودن اقتصاد هست. بنابراین ما باید سعی کنیم با ارتباط‌گیری با دنیا باعث انتقال تکنولوژی به درون کشور گردیم.

* پذیرش FATF شرط لازم و نه کافی برای حل مشکلات اقتصادی کشور است

پازوکی ادامه داد: مشکلات اقتصادی کشور با پذیرش FATF حل نمی‌‌شود ولی FATF یکی از شروط لازم برای حل مشکلات می‌باشد. اگر FATF  را نپذیریم، امکان اینکه سیستم بانکی ما با جامعه جهانی کار کند، پایین است. سیستم بانکی ما از دنیا عقب افتاده است و از سوی دیگر، سیستم بانکی ما اسلامی هم نشده است. FATF  یک پیمان‌دولتی است که می‌‌تواند تا حدی سیستم بانکی را درست کند.

وی تاکید کرد: FATF مشکل اقتصاد ایران را حل نمی‌کند، مشکل اقتصاد ایران با آدم‌های قوی و با مدیران کارآمد حل می‌گردد. به دولت‌های آقای روحانی و دولت‌های قبلی باید ایراد بگیریم که چرا از آدم‌های تحصیل‌کرده و مدیران دارای تجربه استفاده نکرده‌اند.

*غرب به دنبال تصویب FATF است تا جلوی صادرات نفت ایران را بگیرد

ابراهیم رزاقی هم در پاسخ به همین سوال گفت: این موضوع بستگی به دید انسان دارد. آن‌ها می‌گویند، اطلاعات بدهید تا به‌واسطه آن از صادرات نفت ایران جلوگیری کنند و همچنین، زمانی که آمریکا ما را تحریم می‌کند و کشورهای دیگر اجازه این رفتار را به آن نمی‌دهد، متوجه بشوند که واسطه‌ها چه کسانی هستند و صرافان مالی چه افرادی هستند.

وی افزود: آقای رفسنجانی بزرگ‌ترین صدمه را به ایران زد و پس از آن سه رئیس‌جمهور بعدی آن را دنبال کردند. بزرگ‌ترین صدمه آن بود که ما الگویی برای اقتصاد نداریم و فقط سرمایه‌داری باید برقرار باشد، آن هم بدترین نوع سرمایه‌داری که هیچ نتیجه‌ای برای کشورهایی که صنعتی نیستند، ندارد و فقط می‌توانند مصرف‌کننده باشند و باید کالای خام را صادر کنند و کالاهای کشورهای دیگر را بخرند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد:  ما به دنبال استقلال هستیم، هویت خودمان را می‌خواهیم، خدایی فکر می‌کنیم، به همه مردم مظلوم دنیا توجه می‌کنیم و آن‌ چیزی که حداکثر سود و لذت است را دنبال نمی‌کنیم و آن‌ها نیز به این مطالب آگاه هستند؛ اما عده‌ای هستند که این تفکر را ندارند و بقیه را نیز بیمار می‌کنند، اما این ذهنیت کل مردم ایران نیست و علت پیروزی ما در بخش‌های غیراقتصادی، همین مسئله است. ما بزرگ‌ترین حرکت انسانی خدایی را در دنیا انجام دادیم و با فداکاری‌های بسیار پیروز شدیم؛ در حالی که دربرابر تمام قدرتمندان دنیا قرار داشتیم و هشتاد کشور در جنگ تحمیلی به صدام کمک کردند، اما ما موفق شدیم و در هر زمینه‎‌ای هم می‌توانیم موفق باشیم اما با وجود مدیران جهادی، ایثارگر و خداجو و نه افراد فاسد، خودخواه و عملا امریکایی.

*سه اولویت اصلی رئیس جمهور آینده برای اصلاح کشور

مهدی پازوکی در پاسخ به این سوال که سه اولویت اصلی که رئیس جمهور آینده باید در نظر بگیرد، چه مواردی است، گفت: 1.باید ثبات‌سازی اقتصادی کند که خود چند بخش دارد: الف) انضباط پولی در ایران را حاکم کند و پول ارزش خود را حفظ کند، ب) انضباط مالی برقرار کند در بودجه یعنی مالیات منبع اصلی درآمد باشد. هزینه‌های غیرضرور حذف شوند و همچنین تمام معافیت‌های مالیاتی را حذف کنند و ج)انضباط اداری را حاکم کنند.

وی ادامه داد: حاکمیت قانون و همچنین استقرار دانش‌آموختگان رشته حقوق در قوه‌قضائیه و عملکرد صحیح آن، دو اولویت اصلی دیگر رئیس جمهور آینده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان تاکید کرد: من اعتقاد دارم می‌شود کشور را درست کرد و بهتر از این اداره کرد؛ به شرطی که با معضلات اقتصادی اجتماعی برخورد علمی و کارشناسی داشته ‌باشیم. همچنین ما نباید فرار به جلو داشته باشیم. باید واقع‌بین باشیم و با مشکلات برخورد علمی کنیم و از دستاوردها بشری استفاده کنیم.

* از هر فعالیتی که سودش بیشتر از تولید است باید به صورت تصاعدی مالیات گرفته شود

ابراهیم رزاقی در پاسخ به همین سوال اظهار داشت: باید فرض کنیم یک رئیس‌جمهور انقلابی سر کار بیاید، در آن صورت، امید داریم که با ارائه راهکارهایی به استقلال اقتصادی نزدیک شویم. اولین نکته این است که چه تعداد بیکار داریم که باید شناسایی شوند. 18 میلیون تعاونی در حال اغما هستند و باید این تعاونی‌ها را با دادن آگاهی‌ها و بردنشان در صحنه‌های تولید، فعال کند و موضوع مالیات گرفتن باید به‌طوری باشد که برای واسطه‌ها، واسطه‌گری صرف نکند، هر فعالیتی که سودش بیشتر از تولید است باید به صورت تصاعدی مالیات گرفته شود، از واردکننده برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی مالیات هنگفت بگیرد.

*بانک ها نباید حق چاپ پول داشته باشند

وی در پایان تاکید کرد: تعاونی‌ها و چه غیرتعاونی‌ها، باید به‌گونه‌ای فکر کنند که مردم با هم دوست هستند و فقیری دیگر نباشد. بانک‌ها حق چاپ اسکناس نداشته باشند و دولت نباید بدون گرفتن مالیات، با چاپ اسکناس شرایط را بگذراند. رئیس‌جمهور باید واردات را سامان بدهد، واردات را برای موارد ضروری قرار دهد و در داخل به تولیدکننده‌ها کمک کند که نیازهای کشور را برطرف کنند. به تشکل‌هایی که از نظام آسیب دیده‌اند، آگاهی بدهد؛ زیرا مردمی که دارند زجر می‌کشند و در تنگنا هستند توانایی تشخیص ندارند و از رسانه‌های بیگانه ممکن است پیروی کنند./فارس