گره کور مذاکرات وین در کجاست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ آخرین دور مذاکرات وین در حالی به پایان رسید که نمایندگان گروه چهار به علاوه یک و طرف آمریکایی با آنکه مواضع نسبتاً قابل توجهی نسبت به این دور از مذاکرات در روزهای گذشته اتخاذ کرده ، ابراز امیدواری کردند که بتوانند درباره توافقات کلی و پیش‌نویس اصلی چگونگی توافق برجام با یکدیگر به تعامل برسند، لذا نمایندگان مذاکره کننده کشورها برای اتخاذ تصمیمات لازم به کشورهای خود بازگشتند.

برخی از گمانه زنی هایی که از طرف اروپایی ها صورت گرفته حاکی از این است که همچنان موضوعاتی بین طرف ایرانی و آمریکایی باقی مانده که جزء موارد و محورهای سخت در رسیدن به توافق نهایی به شمار می رود، موضوعاتی که احتمالات روند مذاکرات را همچنان سخت و لاینحل نگه می دارد، به هر حال به نظر می رسد تا حل اساسی این دسته از تحریم ها مذاکرات همچنان ادامه می یابد.

سختی های عنوان شده در رفع و لغو تحریم ها، گمانه‌زنی‌، شائبه ها و نگرانهایی را در خصوص چگونگی روند احیای برجام در هفته های آینده ایجاد کرده است، اما مواضعی که از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران و آقای عراقچی به عنوان رئیس هیئت مذاکره کننده اعلام شده به عنوان یکی از طرف‌های اصلی مذاکره، اگر مورد استناد قرار بگیرد، می توان به این موضوع امیدوار بود روند احیای مذاکرات برجام محتمل باشد.

به هر بازگشت تیم مذاکره کننده به پایتخت های خود نشان می دهد کشورها برای تصمیم گیری نهایی درباره موضوع برجام نیاز به تصمیم گیری‌های حتمی و قطعی دارند، لذا تیم مذاکره کننده ایرانی نیز با توجه به خطوط قرمز باید مواضع مورد نظر جمهوری اسلامی را مد نظر و به طرف غربی اعلام کند، از این نظر تیم مذاکره کننده ایرانی به تهران بازگشته تا در این مورد تصمیمات لازم را اتخاذ کند.

به هر حال وضعیت اینگونه عنوان مي شود که با وجود همه گمانه زنی های صورت گرفته احیای توافقنامه برجام خیلی دور از دسترس نیست، لذا امیدوار کننده تر از گمانه زنی ها در مورد باقی ماندن در روند قطعی تحریمی است.

با توجه به آنچه اروپایی ها در خصوص عدم لغو کلیه تحریم ها بیان می کنند به نظر می‌رسد تحقق خواسته حداکثری ایران یعنی لغو کلیه تحریم‌ها به صورت یکباره برای طرف آمریکایی سخت است، بنابراین تصمیم‌گیری در این اوضاع به مسئولان عالی رتبه سپرده شده است، لذا در موقعیت کنونی مسئولان جمهوری اسلامی ایران باید تصمیمات لازم برای این موضوع اتخاذ کنند مبنی بر اینکه آیا در برابر لغو برخی از تحریم ها از خود انعطاف به خرج می دهند یا اینکه در صورت عدم لغو کلیه تحریم ها از برجام خارج می شوند.

در این میان طرف اروپايي اعلام کرده است آمریکایی ها با لغو تحریم‌های بانکی بیمه، کشتیرانی و نفت موافق هستند، تحریم هایی که در دوره ریاست جمهوری آقای اوباما لغو شد، لذا به نظر می‌رسد لغو این دسته از تحریم ها چندان مشکل نباشد، بنابراین مشکل اصلی در لغو تحریم ها ناظر به تحریم نهادها و شخصیت هایی است که در دوره ترامپ ذیل بسته حقوق بشر و تروریسم قرار گرفته است. بنابراین آمریکایی ها یا نمی خواهند یا به لحاظ قانونی قادر به لغو این گروه از تحریم ها نیستند.

به هر حال جمهوری اسلامی ایران برای لغو تحریم ها در پیش چشم جهانیان با صداقت لازم تلاش کرده تا به برجام پایبند باشد و برای پیش بردن روند مطلوب مذاکرات و به نتیجه رسیدن این موضوع فعالیت های لازم را انجام داده است، لذا در حال حاضر این مسئولیت بر عهده آمریکایی‌هاست.

آنچه مذاکره کنندگان ایرانی عنوان می کنند ناظر بر این موضوع است که دو طرف آمریکا و جمهوری اسلامی ایران تا حدودی به نتیجه کلی برای تعدیل در رابطه خود رسیده اند.

مواضع آقای عراقچی طی چند روز گذشته نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران بیش از این برای ادامه مذاکرات وقت صرف نمی کند به هر حال اگر روند مذاکرات پیشرفت خوبی داشته باشد منطق سیاسی حکم نمی کند به خاطر مسائل حاشیه ای اصل لغو تحریم ها منتفی شود، یعنی با توجه به مهلت سه ماهه مصوبه مجلس اگر لغو تحریم ها حامی باشد، به نظر می رسد با توجه به نقش مذاکرات در رفع تحریم ها و خنثی سازی تحریم‌ها، شورای عالی امنیت ملی به عنوان عالیترین نهاد تصمیم‌گیرنده حتما در مورد روند مذاکرات و احیای برجام به یک جمع‌بندی درباره تمدید توافق نامه برجام دست پیدا کنند تا نظر قطعی جمهوری اسلامی ایران به منصه ظهور برسد.