به گزارش راهبرد معاصر؛ داده های پزشکی به ما میگویند کرونا همچنان درمان پذیر نیست و دستکم تا سالها جوامع را درگیر خود خواهد کرد، باید یاد بگیریم در بحران چگونه زندگی کنیم، در این یادداشت به یک نگرانی بزرگ در رابطه با تولید محصولات کشاورزی در ماههای آینده میپردازیم و در ادامه به راهکارهایی میپردازیم که به روزگار کرونازده ما کمک میکند.
بر اساس گزارشها حدود 70 درصد میزان ترافیک خطوط متروی تهران در پی شیوع ویروس کرونا کاهش یافته است، بسیاری از ادارات و مشاغل به منظور پیشگیری از این ویروس به حالت دورکاری درآمده و کارکنان کارهای خود را از طریق کار در منزل انجام میدهند، گزارش معاون شرکت ارتباطات زیرساخت نیز میگوید حدود 40 درصد بر میزان استفاده از اینترنت ایران افزوده شده است.
اما در این میان اتفاقات دیگری به صورت آرام آرام در حال شکل گرفتن هستند، همانطور که در اقتصادهای جهانی شاهد بودیم اقتصاد داخلی کشورها با رکود عجیبی روبرو شده است، کرونا به هر جا که برسد اقتصاد آنجا را نیز به اغما میبرد، ادامه چنین وضعیتی برخی نگرانی ها را در میان اقتصاددانان و فعالان اقتصادی برانگیخته است، علی الخصوص در بحث کالاهای اساسی مانند اقلام کشاورزی این مورد جای نگرانی دارد.
کویت، امارات و ترکمنستان جلوی ورود مواد غذایی را از ایران به دلیل نگرانیهایی در رابطه با کرونا گرفتند، اما این تنها اتفاقی نیست که رخ داده، کرونا اقتصادهای تولیدکننده عمده محصولات کشاورزی در جنوب شرقی آسیا، اروپا به رکود خواهد کشاند، این رکود به همراه گرانی خواهد. بی شک محصولات کشاورزی در دنیا با قیمتهای بیشتر به بازار عرضه خواهد شد.
با ورود سرما طی ماههای آینده به نیمکره جنوبی زمین احتمال بروز این ویروس در این کشورها همچنان افزایش پیدا خواهد کرد، در میان این کشورها تولیدکنندگان بزرگی نظیر برزیل هستند. تصور کنید کشور خود ما که در این روزها با ورود ویروس تا حد زیادی راکد شده است، در کشورهای تامین کننده خوراک دام و طیور نیز اتفاق بیفتد؛ مطمئنا این کشورها نخواهند توانست اهداف صادراتی خود را برآورده کنند و در نتیجه طی فصول آتی اقلام کشاورزی با کمبود و گرانی روبرو خواهند شد.
جد بزرگ کرونا آنفولانزای اسپانیایی بود که در بحبوحه جنگ جهانی اول بروز کرده و تا دهه 30 میلادی همچنان کشته گرفت، داده هایی وجود دارد که نشان میدهد این ویروس تا سالهای سال میهمان جوامع ما خواهند بود، معاون وزیر بهداشت نیز گفته است «در خوشبینانه‌ترین حالت تا شب عید و در بدبینانه‌ترین حالت تا خرداد درگیر کرونا هستیم؛ هرچه مردم برنامه‌های غیرضروری را به تعویق بیاندازند، دوره این بیماری قطعا کوتاه‌تر خواهد بود»
باید تدابیری فراتر از خانه نشینی اتخاذ شود اینکه دولتها باید چه سیاستهایی را اخذ کنند بحث دیگریست که در مطالب پیشین بدان پرداختیم و در آینده به فراخور بدان خواهیم پرداخت، ولی در اینجا به برخی از مواردی میپردازیم که در روزگار خانه نشینی به مدد اقتصاد داخلی خواهد آمد، راهی نیست جز استفاده از تولیدات خانگی و مشاغل خانگی
به گزارش یک شهروند خبرنگار در ژاپن در برخی فروشگاههای زنجیره ای در ژاپن علاوه بر خالی شدن قسمت های بهداشتی یک سبد دیگر نیز در حال خالی شدن بود، این قسمت در واقع بخش بذرهای گیاهی و لوازم گلخانه داری در داخل خانه بود، ژاپنی ها از این فرصت در خانه مانی استفاده کرده و در خانه های خود برخی نیازهای زندگی را رفع کنند، اشتباه نکنید، این اتفاق در یک کشور به اصطلاح پیشرفته رخ داده است، پیش بردن چنین کارهایی اصلا عار و عقب ماندگی محسوب نمیشود.
در نمونه کار ژاپنی ها کشت خانگی برخی محصولات کشاورزی اگرچه نیازهای کلان این کشور را برطرف نمیکند ولی خود یک ایده اقتصادی بزرگ است، در واقع جمع تولید همه خانه ها یک رقم قابل توجه است این جدای از این است که چنین امری نشان دهنده فرهنگ تولیدگر در یک کشور است. ایده های خانگی برای تولید را پیش ببرید، از فرصت ایجاد شده در خانه برای تولید مواردی استفاده کنید که پیشتر از آن آنها را از بیرون تهیه میکردید، شاید مربا یا ترشی موارد اولیه باشند ولی میتوانید محصولات دیگری را نیز تولید کنید.
مشاغل خانگی را به اسامیای مانند کشت پشت بام و تولید گیاههای زینتی نیز میشناسیم، از فراغتی که برایتان به وجود آمده چرا برای یادگیری مهارت ها و هنرهای دستی استفاده نکنید؟ در ایران حدود 320 شغل خانگی احصا شده است، شاید فراغت حاصل شده برای شما فرصت خوبی برای شماست.
در محافل اقتصادی بحث بر سر این است که آیا میتوان «آیا از لحاظ اخلاقی اجازه داریم در زمان شیوع بیماری واگیردار تولیدکننده دستکش یکبار مصرف را مجبور کنیم محصولش را به جای صادرات، در بازار داخل و با قیمت پایین تر از بازار جهانی بفروشد؟» عده ای بر این اعتقادند که اقتصاد همیشه و همه جا از یک سری اصول مشخص تبعیت میکند فلذا در چنین شرایط حساسی نیز اقتصاد باید از اصول بازاری آنها تبعیت کند.
نتیجه گیری جالب از همین پرسش در یکی از کانالهای فضای مجازی
این در حالیست که بسته به شرایط اقتضای بازار یک چیز است، در سه گانه میان دولت، بازار و جامعه هر بار یکی از این سه گانه شکست میخورد و باید یک سیاست را وضع کرد، یک شکل از سیاست را وضع کرد.
در دوره فعلی و با توجه به رکود حاکم همیاری و همراهی مردم باید بیشتر شود، از منظر اقتصادی این بدین معناست که در زمان هایی مانند زمانی که کرونا به کشور ما آمده امیدبخش ترین و زندگی بخش ترین سازوکار، سازوکاریست که منافع عمومی را حداکثر کند نه منافع خصوصی، این هم در تجربه پیشینیان ما موجود است و هم لازمه زندگی این روزها که مواردی از آنها را دیدیم.
اشتباه نشود، این موارد از نظر اقتصادی اتفاقا یک سری سازوکار بازارساز هستند، بازارسازیهایی برای شرایط بحران و همساز با شرایط بحران هستند. از منظر تاریخی بازارسازی این اتفاقات اثبات شده است. به عنوان مثال در تجربه تاریخی ایرانیان تجربه ای به نام «واره» وجود دارد، واره در روزگاری بود که تولیدات دامی در مناطقی از کشور در سطح پایینی قرار داشت یا تعداد دام در دسترس برای رفع نیازها میان مردم کم بود، در چنین شرایطی در یک اقتصاد محلی همه کسانی که دام داشتند در یک روز همه تولید خود را به یک خانواده میدادند در چرخش میان خانواده ها همین باعث میشد تا تمامی نیازهای لبنی خانوار در یک محله تامین شود. در بسیاری از تجارب مانند قنات چنین امری قابل ردیابی است.