تعطیلات نوروزی و عواقب شیوع ویروس کرونا؛
خطر «تعمیق بحران کرونا» در سایه «تشدید تجمعات» به مناسبت عید نوروز
مختصات فرهنگی و بافت اجتماعی کشورمان نشان می‌دهد مسئله همه‌گیری بحران کرونا جدی است و عدم توجه به آن موجب بروز بحران‌هایی خواهد شد که در شرایط کنونی، امکان مقابله با آن وجود ندارد. رویکرد دوگانه، منفعلانه و تردید آمیز دولت در مقابله با کرونا و اتخاذ تصمیمات حیاتی، بیش از هر زمانی ضرورت ورود دستگاه امنیتی به ماجرا و اثرگذاری بر دستگاه‌های تصمیم‌گیر دولتی و غیردولتی را ایجاب می‌نماید.
به گزارش راهبرد معاصر، در حالی که در روزهای ابتدایی شیوع بحران کرونا، اپیدمیلوژیست‌ها از این همه‌گیری به عنوان «اپیدمی» نام می‌بردند، در روزهای گذشته سازمان بهداشت جهانی از این بحران تحت عنوان «پاندمی» یاد کرد. این مسئله در کنار مختصات فرهنگی و بافت اجتماعی کشورمان نشان می‌دهد مسئله همه‌گیری بحران کرونا جدی است و عدم توجه به آن موجب بروز بحران‌هایی خواهد شد که در شرایط کنونی، امکان مقابله با آن وجود ندارد. در روزهای آینده و با ورود به تعطیلات عید نوروز، علی‌رغم توصیه‌های اکید بهداشتی از سوی مسئولین امر و محتوای منتشره در شبکه‌های اجتماعی اما همچنان احتمال افزایش مراودات اجتماعی در این ایام وجود دارد. با دقت در این موضوع و توجه به عواقب خسارت‌بار تشدید بحران کرونا در کشور، به نظر می‌رسد با اتخاذ تدابیری باید قوانین منسجمی در ایجادِ محدودیتِ آمد و شد عمومی برقرار گردد.
در این میان، خاطرنشان می‌شود که از دست دادن فرصت مغتنم امروز، آن‌هم در صورتی که افکار عمومی تحت تاثیر فضاسازی رسانه‌های داخلی و خارجی به خطرات ویروس کرونا و همه‌گیری آن واقف است و یحتمل پذیرش هر گونه محدودیتی را برمی‌تابد، باعث آن خواهد شد که تشدید بحران شیوع بیماری ناشی از ویروس کرونا گریبان‌گیر کشور شده و در شرایط حساس کنونیِ جمهوری اسلامی در منطقه و جهان، یک معضل بهداشتی به بحرانی امنیتی تبدیل گردد. رویکرد دوگانه، منفعلانه و تردید آمیز دولت در مقابله با کرونا و اتخاذ تصمیمات حیاتی، بیش از هر زمانی ضرورت ورود دستگاه امنیتی به ماجرا و اثرگذاری بر دستگاه‌های تصمیم‌گیر دولتی و غیردولتی را ایجاب می‌نماید. با توجه به سرعت همه‌گیری ویروس کرونا و به استناد آمار منتشره توسط متخصصان امر مبنی بر ابتلای بخش عظیمی از جمعیت کشور به این بیماری در روزهای آینده، در صورت عدم توجه به این نکات ضربات حساسی به اعتماد عمومی وارد خواهد شد و آسیب‌هایی جدی به اقتصاد، فرهنگ، امنیت و سلامت جامعه وارد خواهد آمد و با در نظر گرفتن برخی احتمالات، مجموعه‌ی نظام تا لبه پرتگاه پیش خواهد رفت.
بسترها و راهکارها:
- با همه‌گیری کرونا در اکثر کشورهای جهان، هر ساختار حکومتی بنا به توانایی و مختصات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود دست به اتخاذ روش‌هایی برای کنترل ویروس کرونا و جلوگیری از شیوع بیشتر آن زده است. علی‌رغم تفاوت‌های موجود در راهکارها اما نکته مهم آن است که تنها روش‌هایی مثمرثمر بوده‌اند که طی آنها زنجیره انسانی ویروس قطع شده است. گاهی این اتفاق با قرنطینه کامل شهر مانند آنچه در چین و فرانسه اتفاق افتاده، بوده است و گاه با اتخاذ تدابیر دیگری که مبتنی بر جلوگیری از ایجاد تجمعات و تمرکز بر غربال‌گری عمومی مانند آنچه در کره جنوبی و ژاپن اتفاق افتاده است. با توجه به ورود به ایام عید نوروز و افزایش تجمعات انسانی در منازل مسکونی، پارک‌ها و پارک‌های جنگلی، رستوران‌ها و مراکز تفریحی و... بهتر است بنابر مجموعه‌ی تجربیات حاصل از بازخوانی نحوه‌ی مواجهه با کرونا در کشورهای مختلف، محدودیت‌هایی برای آمد و شد های عمومی در نظر گرفته شود. این قوانین شامل ادارات و فروشگاه‌های مواد غذایی و بهداشتی نشده و تنها مراکز تجاری و دیگر محلاتی که امکان تجمع انسانی در آن وجود دارد مشمول آن می‌شوند.
- در ابتدا به نظر می‌رسید که شیوع ویروس کرونا موج جدیدی از همکاری بین‌المللی برای مقابله با آن را به وجود آورد؛ اما شواهد نشان می‌دهد تشدید این ویروس نه‌تنها همه‌ی جهان را با چالش‌های فراوانی روبرو کرده است. بلکه کشورها را به سمت‌وسوی سیاست خودقرنطینگی و اتخاذ سیاست‌های انزواطلبانه کشانده است تا شاید بتوانند در مقابل این ویروس مقاومت داشته باشند؛ اما روند پزشکی/آزمایشگاهی در این شواهد نشان می‌دهد که احتمالاً در روزهای آینده با تشدید این بحران، کشورهای توسعه یافته با ساخت(رونمایی) داروی درمانی یا واکسن کرونا به بهره‌برداری اقتصادی از آن دست خواهند زد. شواهد نشان می‌دهد که کشورهای مختلف به ویژه ایالات متحده و رژیم صهیونیستی با سرمایه‌گذاری‌های کلان به‌شدت به دنبال این هستند تا واکسن این ویروس را کشف نموده و بتوانند روند نزولی اقتصاد جهانی را به نفع منافع خود، صعودی نمایند. این موضوع باعث افزایش فشارهای اقتصادی به کشور خواهد شد. درحالی که درآمدهای نفتی به شدت کاهش پیدا کرده است، بی‌پولی دولت می‌تواند زمینه‌ساز فروپاشی آن را فراهم سازد.
- «اندیشکده سوفان» که در زمینه تحلیل‌های امنیتی و ارائه مشاوره‌های اطلاعاتی و راهبردی به دولت‌ها و سازمان‌ها فعالیت می‌کند از استراتژی دولت ترامپ برای افزایش ناآرامی و التهابات در ایران پرده‌برداری کرد. دولت ترامپ، امیدوار است که با فراهم کردن استراتژي تفرقه و اعتمادزدایی مردم از مسئولین، زمینه‌ساز و شکل‌دهنده ناآرامی و التهابات در ج.ا.ا شود. التهاباتی که نتیجه آن می‌تواند فروپاشی از دورن در ایران باشد. به گفته این اندیشکده «استراتژی دولت ترامپ، بی‌ثبات‌سازی داخلي در ايران است. چرا که ایران هیچ کدام از شرایط خود برای ورود به مذاکره با دولت ترامپ را تعدیل نکرده است».
این گزارش نشان می‌دهد که استراتژی دولت ترامپ علاوه بر بی‌ثبات کردن ایران با ابزار اغتشاشات یا تحت‌فشار قرار دادن حوزه اقتصادی ج.ا.ا، این است که باسیاست فشار حداکثری بتواند به خواسته خود یعنی درون پاشی در ایران دست پیدا کند؛ زیرا از برپایی اغتشاشات آبان و دی‌ماه سال 98 گرفته تا گسترش شیوع ویروس کرونا به عنوان یک سلاح بیولوژیک، هدف مقامات آمریکا این بوده است تا مردم را در تقابل با مسئولین نظام قرار دهند؛ بنابراین در روزهای آینده ایالات متحده در تلاش خواهد بود تا با افزایش ناآرامی در ج.ا.ا شکاف‌هایی در وحدت مردم و مسئولین به وجود آورده تا بتوانند با افزایش هزینه‌های اقتصادی، مهاجرت نخبگان و سرمایه‌داران، کاهش مشارکت مردمی در انتخابات، افزایش فساد و... در جامعه، فشارها را به سمت تحقق حداکثری پیش‌برده و نتیجه نهایی تحریم و فشارهای اخیر که تغییر نظام در ایران است را دریافت نمایند.
- افزایش همه‌گیری کرونا، موجب تشدید فشار افکار عمومی بر حاکمیت خواهد گردید. با فرض پذیرش ساخت ویروس کووید-19 در ازمایشگاه‌ها به منظور حمله بیولوژیک به کشورها، واکسن و داروی درمانی آن نیز موجود است. با اعلام کشف/رونمایی واکسن یا داروی بیماری کرونا، نیاز به رایزنی در مورد تهیه آن وجود خواهد داشت. حتما شرط فروش آن به ایران، پذیرش تعهداتی خلاف مشی انقلاب خواهد بود و به این ترتیب می‌توان گفت ویروس کرونا به عنوان یکی از سلاح‌های استکبار در راهبرد فشار حداکثری عمل خواهد کرد و زمینه مذاکره مجدد ایران و کشورهای اروپایی+آمریکا را فراهم خواهد کرد. مذاکراتی که بی‌شک نتایجی ده‌ها بار زیان‌بارتر از برجام در پی خواهد داشت.