به گزارش راهبرد معاصر قیمت مسکن در تهران همچنان برای موارد مصرفی همچنان بالا است و این سوداگران هستند که به دنبالبه دنبال فرصتی مناسب برای یافتن ملکی باب میل خود برای خرید هستند. در این میان نرخ اجاره نیز افزایش یافته و به همین دلیل مستاجران به دنبال رهن و اجاره آپارتمان های کوچک یا نقلی هستند. البته رشد شاخص بازار بورس باعث شده است که موجران به دنبال رهن کامل باشند تا پول آن را در بازار بورس سرمایه گذاری کنند.
بر اساس اعلام بانک مرکزی بررسی شاخص کرایه مسکن اجاری در شهر تهران و در کل مناطق شهری در تیر ماه ۱۳۹۹ نشان‌دهنده رشد به ترتیب ۲۷.۶ و ۳۱ درصدی نسبت به ماه مشابه سال قبل است.
بازار مسکن شهر تهران در تیرماه ۱۳۹۹ تغییر معاملات و نرخ را نسبت به خرداد امسال و تیر ماه پارسال تجربه کرد. متوسط نرخ حدوداً ۲۱ میلیون تومانی شد که رشد ۵۷ درصد نسبت به سال قبل و افزایش ۱۰ درصد را نشان داد. معاملات نیز با ۱۴ هزار و ۴۷ فقره به حالت نرمال برگشت و از جهش ۱۹۳ درصد نسبت به تیرماه پارسال و افزایش ۳۰ درصد نسبت به خرداد امسال حکایت داشت.
از نمایه‌های معنی دار معاملات در تیر ماه می‌توان به رشد سالیانه بالای ۲۰۰ درصدی خرید و فروش در مناطق ۳، ۵، ۶، ۷، ۱۰، ۱۱، ۱۳ و ۲۲ اشاره کرد. در منطقه ۱۳ معاملات رشد سالیانه ۳۱۴ درصد داشت در حالی که در این لیست مناطق ۶، ۱۱، ۱۳ و ۲۲ جزو ۱۰ منطقه پر تقاضای تهران محسوب نمی‌شوند.
در مجموع تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در چهار ماهه نخست سال ۱۳۹۹ به حدود ۳۷.۴ هزار واحد مسکونی بالغ گردیده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۴۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. در این مدت متوسط نرخ یک متر مربع بنای واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران ۱۸ میلیون و ۳۰ هزار تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۴۲.۳ ۶ درصد افزایش یافته است.
توزیع فراوانی تعداد واحدهای معامله شده بر حسب زیربنا در تیرماه ۱۳۹۹ نشان می‌دهد رتبه اول معاملات به واحدهای ۵۰ تا ۶۰ متر مربع با سهم ۱۴.۵ درصد اختصاص داشته است. واحدهای دارای زیربنای ۶۰ تا ۷۰ و ۷۰ تا ۸۰ متر مربع به ترتیب با سهم‌های ۱۴ و ۱۱.۶ درصدی در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در مجموع در این ماه واحدهای مسکونی با سطح زیربنای کمتر از ۸۰ متر مربع ۵۲.۲ درصد معاملات انجام شده را به خود اختصاص دادند.
مقصود سوداگران از حضور در بازار مسکن فعلی این است که فروشنده‌های مستاصل که به دلیل انجام معامله ثانویه از جنس تبدیل به احسن یا سرمایه‌گذاری در بازار دیگری یا به هر علتی به جز این، ناگزیر به فروش فوری آپارتمان خود هستند، یافته و آپارتمان آنها را به بهای نقد اما زیر قیمت خریداری کنند.
اگرچه قیمت‌های بازار مسکن این روزها بالاتر از سطح انتظار خریداران بوده و در قله است، اما باز هم سوداگران امید به افزایش التهاب قیمتی در بازار مسکن ماه‌های آتی دارند و در شرایطی که به دلیل رکود، تقاضای مصرفی مسکن به‌شدت کاهش یافته، فرصت را برای جست و جوی بازار و خرید آپارتمان‌های زیر قیمت از افراد مستاصل مناسب دیده‌اند.
در این بین فروشنده‌ها باید آگاهی کافی از سطح قیمت معقول و متناسب با شرایط ملک خود داشته باشند تا از معامله با سوداگران زیان نبینند.
در حال حاضر با وجود قیمت‌های تند فایل‌های فروش آپارتمان‌های زیر ۱۰ سال ساخت، در گروه آپارتمان‌های ۱۰ سال ساخت به بالا تعداد آپارتمان‌های قیمت‌مناسب و فایل‌های فروش فوری در نسبت با کل فایل‌ها کم نیست و این یعنی فروشند‌ه‌هایی از طبقه مصرفی در بازار حضور دارند که باید مراقب معاملات سوداگرانه باشند.
برخی از سوداگران حتی در همین شرایط رکودی به محض خرید آپارتمان و در حالی که هنوز نقل و انتقال سند به‌طور کامل انجام نشده، معامله دیگری را رقم می‌زنند و ملک را به فرد متقاضی دیگری می‌فروشند.
هر چند این رفتار در دوره رکود کمتر رواج دارد، اما تحقیقات میدانی از بازار مسکن نشان می‌دهد در تیرماه معاملاتی از این جنس در محله‌های مصرفی به ویژه در محدوده غربی تهران (منطقه پنج) انجام شده است.
ضریب بالای رشد اجاره‌بها در دو تابستان متوالی طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ موجب شد بسیاری از مستاجران که استطاعت پرداخت اجاره‌بهای پیشنهادی جدید موجران را نداشتند، نسبت به جابه‌جایی در فصل طلایی نقل و انتقالات ملکی اقدام کنند.
آنها طی این جابه‌جایی یکی از دو انتخاب پیش روی خود یعنی سکونت در یک واحد کوچک‌تر از خانه اجاری قبلی یا سکونت در یک واحد به لحاظ متراژ مشابه خانه قبلی اما در یک محله ارزان‌تر را انتخاب کردند و به این ترتیب توانستند از عهده هزینه‌های اجاره‌بهای سکونت در شهر تهران در سال‌های پرتلاطم بازار اجاره بر بیایند.
امسال اگرچه تب قیمتی در بازار اجاره‌بها به درجه دو سال اخیر نرسیده است، اما رکود ناشی از شیوع کرونا سبب شده همین درجه نسبتا پایین تب نیز برای شماری از مستاجران قابل تحمل نباشد.
مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا درخصوص تعیین سقف برای افزایش اجاره‌بها سبب شده برخی از موجران در حالی که پیش‌تر قصد افزایش اجاره‌بها به میزان کمتری داشتند، اکنون به این سقف که در تهران ۲۵ درصد اعلام شده اصرار کنند و از مستاجر بخواهند با توجه به مجوز دولت، نهایت افزایش اجاره‌بهای ممکن را پذیرا باشد یا نسبت به تخلیه و جابه‌جایی اقدام کند.
البته این رویه در میان همه موجران وجود ندارد و همچنان گزارش‌هایی از عدم افزایش اجاره‌بها یا افزایش حداکثر ۱۰ تا ۱۵ درصدی نرخ اجاره به ویژه در محله‌های مصرفی وجود دارد.
با این وجود امسال هم مثل سال گذشته به دو علت، یکی استطاعت محدود پرداخت اجاره‌بها توسط مستاجر و دیگری پرتعداد بودن فایل واحدهای اجاری نقلی در بازار مسکن نسبت به دیگر گروه‌های متراژی در برخی از محله‌های مصرفی همچون مناطق ۷، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۴ و ۱۵ بازار رهن و اجاره آپارتمان‌های نقلی نسبتا گرم‌تر از گروه‌های متراژی دیگر است.
البته واقعیت دیگری نیز در این رابطه وجود دارد و آن قیمت‌های پیشنهادی منصفانه‌تر واحدهای نقلی نسبت به واحدهای میان و بزرگ‌متراژ است.
به نظر می‌رسد موجران با علم به قدرت خرید متقاضیان اجاره این املاک، قیمت‌های پیشنهادی خود را اعلام کرده‌اند که در نتیجه دوره انتظار آنها برای انعقاد قرارداد اجاره کاهش یافته است.
بررسی‌ها از وضعیت بازار اجاره مسکن نشان می‌دهد تعداد فایل‌هایی که این روزها با شرایط رهن کامل به مستاجران به‌عنوان طرف تقاضای بازار اجاره معرفی می‌شود چند برابر تابستان سال‌های قبل است.
علت این موضوع هم در وهله اول به افزایش تمایل موجران به سرمایه‌گذاری در بازار سهام به دلیل بازدهی بسیار بالای این بازار در ماه‌های اخیر مربوط می‌شود.
مستاجران در بازار مسکن پایتخت که هر سال با معضل کمبود فایل‌های رهن کامل مواجه و ناچار بودند درصد قابل توجهی از بهای اجاره را به‌صورت اجاره ماهانه به موجر پرداخت کنند هم اکنون با انبوهی از فایل‌های رهن کامل در مناطق مختلف شهر تهران روبه‌رو شده‌اند و از این بابت مشکل و معضل همیشگی آنها در بازار اجاره- کمبود فایل رهن کامل-تا حد زیادی برطرف شده است.
از سوی دیگر تحقیقات میدانی نشان می‌دهد اگر چه تعداد فایل‌های رهن کامل عرضه شده به بازار اجاره مسکن تحت تاثیر تمایل موجران به سرمایه‌گذاری در بازار سهام افزایش یافته است، اما همین عطش سرمایه‌گذاری و کسب سود بالاتر موجب شده است بخش قابل توجهی از این موجران اقدام به تعیین پول پیش به مبالغی فراتر از ارزش واقعی رهن واحد مسکونی خود کنند.
همین موضوع گرانی در بازار اجاره به خصوص در زمان حاضر که فصل طلایی و اوج جابه جایی‌ها در بازار اجاره مسکن است را دامن زده است.