واکاوی دلایل تشدید شکاف میان ترامپ و بولتون

به گزارش راهبرد معاصر؛ یکی از ویژگی‌های کابینه دونالد ترامپ، طی چند سال گذشته، ناهمسازی و آشفتگی و بروز شکاف‌های متعدد بوده است. به طوری که طی این سال‌ها بسیاری از مقامات و وزرای کابینه ترامپ یا خود استعفا داده و یا ترامپ حکم عزل آنها را صادر کرده است. از جمله این افراد می‌توان به هوپ هیکس، گری کوهن، رکس تیلرسون، اچ آرمک مستر، دیوید شولکین، نیکی هیلی، جان کلی و جیمز ماتیس اشاره کرد. در حقیقت دولت دونالد ترامپ، متزلزل‌ترین و رکورددار بیشترین تعداد استعفاها در داخل یک دولت در تاریخ آمریکا بوده است.

جدیدترین مورد از تشدید شکاف در کابینه ترامپ به اختلاف گسترده بین جان بولتون، مشاور امنیت ملی با شخص دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا باز می‌گردد. در همین راستا نشریه نشنال اینترست اخیرا در گزارشی پیرامون اختلاف نظر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، نوشته است که «این سیاستمدار جنگ‌طلب در آستانه ترک دولت ترامپ قرار گرفته است.» این نشریه به نقل از یک مقام ارشد سابق دولت آمریکا نوشته است که جان بولتون در تلاش برای تغییر حکومت در ایران، ونزوئلا و کره شمالی افراط و زیاده‌روی کرده و به همین دلیل «شنیده‌ام که ترامپ می‌خواهد او برود.»

داگلاس مک‌گرگور که از او با عنوان یکی از گزینه‌های جایگزینی بولتون یاد شده نیز در نشریه اسپکتیتور نوشته است: «مسئله، جان بولتون است... مشاور امنیت ملی ترامپ دارد خطرناک می‌شود... به خصوص از منظر دیدگاه‌های رئیس‌جمهور»

البته این اختلاف تنها به ترامپ و بولتون محدود نیست و جان بولتون و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هم با یکدیگر اختلاف دارند. در واقع اگرچه پمپئو از جناح محافظه‌کار و به منزوی کردن ایران تمایل دارد، اما او نیز همانند ترامپ از بروز درگیری نظامی که ممکن است کل منطقه غرب آسیا را درگیر کند، به شدت نگران است.

واقعیت آن است که دولت آمریکا هرگونه تصمیم برای جنگ با ایران یا اعزام نیروهای بیشتر از این کشور به منطقه غرب آسیا را رد می‌کند. از این‌رو ترامپ به وزیر دفاع آمریکا اعلام کرده است که خواستار جنگ با ایران نیست و در جلسه روز چهارشنبه گذشته به معاون خود اعلام کرد که وی نمی خواهد که فشارها بر ایران به درگیری‌های نظامی مستقیم ختم شود.

به هر روی تشدید اختلافات بین جان بولتون از یک طرف و دونالد ترامپ و مایک پمپئو از طرف دیگر موجب شده است که تحلیلگران و روزنامه نگاران به تبیین و بررسی این اختلافات بپردازند. در پاسخ به روزنامه‌ها ترامپ در توئیتی نوشت هیچ «کشمکش درونی» درباره سیاست آمریکا در قبال ایران وجود ندارد. اما توئیت ترامپ برای عادی جلوه دادن اوضاع در کاخ سفید کارساز نبود.

زیرا به دنبال اظهارات ترامپ، نیویورک تایمز نوشت اختلاف‌ها در میان اطرافیان ترامپ بر سر ایران افزایش یافته است و طیف مخالف بولتون در کاخ سفید خواستار محدود شدن آرایش نظامی آمریکا هستند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ به عنوان فردی افراطی در دولت آمریکا توصیف می‌شود. او هفته گذشته پرسنل خود را مأمور کرد تا پیام او در مورد تهدید دائمی هسته‌ای ایران را منتقل کنند. اما دونالد ترامپ دیدگاه نرم تری را اتخاذ کرده و از مقامات ایران دعوت کرد که با او تماس بگیرند.

پیرامون دلایل تشدید شکاف بین ترامپ و بولتون می‌توان به چند مورد اشاره کرد که از جمله آنها می‌توان به پرونده‌هایی نظیر: ایران، کره شمالی و ونزوئلا اشاره کرد. اوج تشدید اختلافات ترامپ و بولتون آنجا برجسته شد که نشست شورای مشاوران عالی امنیت ملی کاخ سفید به ریاست جان بولتون، اعزام 120 هزار نیروی نظامی به خلیج فارس را مورد تائید قرار داد، اما یک روز بعد ترامپ تائید این خبر را رد کرد و حتی اصل خبر را جعلی خواند. در واقع در حالی که ترامپ خواهان اجتناب از درگیری نظامی با ایران است، جان بولتون از رویکرد رئیس جمهوری ایالات متحده در این موضوع ناخرسند است و این امر یکی از دلایل اختلافات اخیر آنها بوده است.

دیدگاه افراطی و جنگ‌طلبانه بولتون نسبت به کره شمالی، به عنوان کشوری که دونالد ترامپ درصدد تقویت روابط دیپلماتیک با آن به دلایل منافع اقتصادی می‌باشد نیز از دیگر موارد مورد اختلاف رئیس جمهور آمریکا و مشاور امنیت ملی کاخ سفید است. بولتون سال گذشته در فضای مثبت پس از اولین دیدار اون و ترامپ در سنگاپور از مدل لیبی برای خلع سلاح کره شمالی نام برد که با واکنش بسیار منفی پیونگ یانگ مواجه گردید. 

پیرامون موضوع ونزوئلا نیز وضعیت یکسان و مشابهی برقرار است. در حالی که واشنگتن از کودتا در ونزوئلا حمایت کرده اما نمی‌خواهد متعهد به مداخله نظامی در آن شود، اما جان بولتون آشکارا با اعزام نیروهای نیابتی پشت مرزهای ونزوئلا و از طریق کلمبیا و همچنین اعزام بالگرد‌هایی در اطراف ونزوئلا، زنگ آغاز جنگ را در آمریکایی جنوبی به صدا در می‌آورد و حتی دو هفته گذشته از اعلام آمادگی برای ورود نظامیان آمریکایی به ونزوئلا خبر داد.

به طور کلی می‌توان گفت که دونالد ترامپ تفکر و رویکرد اقتصاد محور دارد و به دنبال محاسبات سود و زیان و منافع مادی است و جنگ را به دلیل تحمیل هزینه‌های هنگفت بر آمریکا نمی‌پسندد، همان گونه که از جنگ افغانستان و عراق انقاد کرده و بارها به دنبال خروج و یا حداقل کاهش تعداد نظامیان آمریکایی در این دو کشور به دلیل هزینه‌های اقتصادی بوده است و همین موضوع مهمترین زمینه آغاز اختلافات رئیس جمهور آمریکا با مشاور امنیت ملی کاخ سفید شده است.

در پایان می‌توان گفت که ادامه حضور جان بولتون در کابینه دونالد ترامپ و امکان تشدید درگیری‌های واشنگتن، امتیازی منفی برای ترامپ در جریان انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو است و ترامپ نیز با توجه به همین موضوع و امکان ریزش آرای خود، برخلاف بولتون، علاقه‌ای به ورود به جنگ نظامی جدید ندارد. از همین‌رو نیز این احتمال وجود دارد که ترامپ در فرصتی مناسب به دنبال به حاشیه راندن و حتی جدا کردن مشاور امنیت ملی افراطی و جنگ‌طلب خود است تا شانس پیروزی‌اش را در انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا افزایش دهد.