عبور از پیک ششم کرونا قبل از سال نو امکانپذیر است؟

به گزارش راهبرد معاصر کارشناسان و متخصصان بهداشت و درمان معتقدند سطح بالای واکسیناسیون بحران امیکرون را مدیریت کرده است. این در حالی است که سرعت سرایت بالای ویروس امیکرون می‌تواند این روند را در سایه عادی‌انگاری با چالش روبه‌رو کند.

درحال‌حاضر ظهور سویه جدید کووید ۱۹ موسوم به امیکرون به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های بهداشتی جهان تبدیل شده است. متخصصان تاکید دارند ازآنجاکه شواهد اولیه حاکی از مقاومت سویه جدید نسبت به واکسن‌های موجود است، در مقابله با همه‌گیری به نقطه آغازین بازگشته‌ایم و مردم باید از دستورالعمل‌های بهداشتی به طور جدی تبعیت کنند.

استفاده از ماسک، حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی و شستن مرتب دست‌ها از اصلی‌ترین شیوه‌نامه‌های بهداشتی محسوب می‌شود. همچنین برای قطع زنجیره بیماری، شناسایی افراد مبتلا و قرنطینه آن‌ها ضروری است. نشانه‌های عادی‌انگاری در کاهش سطح رعایت پروتکل‌های بهداشتی نمایان شده و رسیدن رعایت پروتکل‌های بهداشتی به زیر ۵۵ درصد زنگ هشداری برای بهبود نیافتن شرایط در ماه‌های آتی است و نوسان‌های نرخ ابتلای روزانه و موارد بستری در سایه عادی‌انگاری امیکرون توانایی غافلگیر کردن همه را دارد.

علائم منحصربه‌فرد سویه امیکرون

مرکز سرویس سلامت همگانی بریتانیا تاکید دارد افرادی که سه علامت رایج تب بالا، سرفه مداوم و از دست دادن حس بویایی و چشایی را دارند باید در اسرع وقت تست کرونا بدهند. در کنار علائمی که پیش‌تر برای ابتلاء به کووید ۱۹ مطرح می‌شد، به تازگی دانشمندان کشف کردند که سویه امیکرون باعث بروز علائم منحصر به فرد دیگری در افراد شده است که شامل خارش گلو، سرفه خشک، خستگی شدید، درد عضلانی ملایم و تعریق شبانه می‌شود.

دکتر «آنجلیک کوتز» یکی از مدیران مرکز پزشکی آفریقای جنوبی که برای نخستین بار سویه جدید را کشف و اظهار کرد: در مطب خود شاهد مراجعه افراد بیماری بودم که علائم متفاوتی نسبت به سویه دلتا داشتند. علائم آن‌ها بیشتر شبیه به یک عفونت ویروسی طبیعی بود اما آزمایش‌های تکمیلی از ابتلای آن‌ها به سویه جهش یافته جدید کرونا حکایت داشت.

برخلاف سویه‌های پیشین کووید ۱۹ که باعث از بین رفتن حس بویایی و چشایی در بیماران می‌شود، امیکرون باعث این علائم نمی‌شود اما بسیاری از این بیماران از تعریق شبانه رنج می‌برند. مقامات انگلیسی می‌گویند در صورتی که این سویه مهار نشود می‌تواند روزانه ۲۰۰ هزار نفر را در این کشور مبتلا کند.

تاکنون مشخص شده کووید به سلامت دهان مبتلایان نیز آسیب می‌رساند. بسیاری از بیماران از برجستگی‌ها و تورم‌های روی زبان شکایت می‌کنند و بسیاری نیز زخم‌های دهانی را گزارش کرده‌اند. چنین علائمی می‌تواند باعث ناراحتی هنگام غذا خوردن شود.

مواردی از علائم زبانی کووید در طول موج امیکرون گزارش شده است. تیم اسپکتور از محققان بیماری کووید و اپلیکیشن زویی کووید (ZOE COVID)، اظهار کرد: شاهد افزایش روزانه تعداد زبان کوویدی و زخم‌های عجیب دهان بوده‌ایم؛ بنابراین اگر علائم عجیب یا حتی سردرد و خستگی دارید، در خانه بمانید.

اپلیکیشن زویی، ردیاب ویروس کرونا مستقر در بریتانیا، مشخص کرده کسانی که از سویه امیکرون کووید رنج می‌برند، از آب‌ریزش بینی، سردرد، خستگی (خفیف یا شدید) و عطسه نیز شکایت دارند. درد می‌تواند مداوم باشد و شما را تا زمان بهبودی کامل آزار دهد. بیماران از بی‌حسی و ضعف در پاها رنج می‌برند و بسیاری نیز از سفتی و بی‌حسی شانه شکایت دارند.

دل‌درد و دردهای عضلانی ناشی از ابتلاء به کرونا

دل‌درد ناشی از بیماری کووید ۱۹ معمولاً در قسمت مرکزی شکم احساس می‌شود. این درد چند روز اول بیماری پدیدار می‌شود و در بیشتر افراد نیز با سرعت زیادی طی یک یا دو روز از بین می‌رود. درصورتی‌که افراد دل‌درد را همراه با علائم دیگر نظیر اسهال یا تنگی نفس تجربه کنند، باید آزمایش کرونا انجام دهند. در موارد خفیف‌تر، دل‌درد معمولاً همراه با سردرد، خستگی، از دست دادن حس بویایی یا چشایی و دردهای عضلانی ظاهر می‌شود. متخصصان معتقدند که ممکن است افراد مبتلا به بیماری کووید ۱۹ دل‌درد را به همراه علائم دیگر مانند تب، گلودرد و بی‌اشتهایی تجربه کنند.

درد عضلانی یکی از علائم رایج کرونا امیکرون در نظر گرفته شده است؛ به طوری که افراد زیادی پس از آلوده شدن به سویه امیکرون درگیر این نوع درد می‌شوند. گزارش‌های ارائه شده در آفریقای‌جنوبی، کشوری که نخستین موارد ابتلاء به سویه امیکرون در آن گزارش شد، نشان می‌دهد که در ابتدا بیشتر افراد با درد عضلانی به پزشک‌ها مراجعه می‌کردند.

شواهد پزشکی ارائه شده طی دو سال گذشته نشان می‌دهد که ویروس کرونا می‌تواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند. با این وجود، پاها و شانه‌ها نواحی هستند که بیشتر از قسمت‌های دیگر بدن تحت تأثیر دردهای عضلانی قرار می‌گیرند. بیشتر افرادی که در زمان ابتلاء به سویه امیکرون دچار دردهای عضلانی می‌شوند، این درد را در ناحیه پاها و شانه‌ها تجربه می‌کنند.

نتایج یک مطالعه مقدماتی نیز نشان می‌دهد امیکرون موجب آسیب‌های طولانی‌مدت بر قلب، کلیه‌ها، کبد و دستگاه گوارش شده و باعث بروز سپسیس (گندیدگی خون) نیز می‌شود.

با توجه به قدرت سرایت بیشتر امیکرون، با بالا رفتن تعداد موارد ابتلاء، تعداد موارد بستری نیز افزایش می‌یابد و تخت‌های بیمارستانی اشغال می‌شود؛ در نهایت نبود دسترسی به خدمات، منجر به افزایش موارد مرگ‌ومیر خواهد بود. همچنین با افزایش قدرت سرایت، افراد در معرض خطر (دارای بیماری زمینه‌ای و سالمندان) بیشتر مبتلا شده و بیماری در این افراد شدیدتر است.

مؤثر بودن واکسن‌های موجود در برابر امیکرون

مطالعات نشان می‌دهند واکسن‌های موجود علیه امیکرون هم مؤثر هستند و با دریافت دوز یادآور ایمنی بدن قوی‌تر می‌شود. سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت تاکید کرد: تزریق دوز سوم واکسن کرونا تأثیر ۸۰ درصدی بر پیشگیری از ابتلاء به امیکرون خواهد داشت. بهترین و ساده‌ترین کار برای پیشگیری از ابتلاء به امیکرون حفظ تهویه مناسب و استفاده از ماسک است.

چند روز پس از تزریق دوز دوم واکسن کرونا سطح ایمنی جمعی کاهش می‌یابد؛ بنابراین حتماً باید دوز سوم واکسن کرونا تزریق شود. تجربه در کشورهای دیگر نشان داده است که با وجود روند خوب واکسیناسیون در کشورهای اروپایی و آمریکا همچنان آن‌ها درگیر موج ششم کرونا شده‌اند و از همین رو افراد بالای ۱۸ سال و کسانی که سه ماه از تزریق دوز دوم واکسن کرونای آن‌ها گذشته باید برای دریافت دوز سوم واکسن کرونا به مراکز درمانی وزارت بهداشت مراجعه کنند.

رئیس سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد سویه امیکرون باعث ابتلای افرادی شده است که پیش‌تر واکسن تزریق کرده یا پس از ابتلاء به کرونا بهبود یافته‌اند. همچنین سویه امیکرون ویروس کرونا سریع‌تر از سویه دلتا در حال گسترش است و باعث ابتلای افرادی شده است که پیش‌تر واکسن تزریق کرده یا پس از ابتلاء به بیماری کووید -۱۹ بهبود یافته‌اند و محتمل‌تر است که افراد واکسینه شده یا بهبود یافته از کووید -۱۹ مبتلا یا مجدداً مبتلا شوند.

آغاز پیک ششم کرونا در ایران

بابک عشرتی اپیدمیولوژیست، بیست‌وچهارم بهمن‌ماه با اشاره به اینکه اکنون در بازوی صعودی موج ششم کرونا هستیم، اظهار کرد: این صعود سرعت بالایی دارد و فکر می‌کنم حدود سه تا چهار هفته آینده به همین شکل درگیری با بیماری وجود داشته باشد و تصورات این است که حدود یک ماه و نیم در قله پیک بمانیم. البته این موضوع در کشورهای مختلف متفاوت است، برخی مدت طولانی‌تری در قله ماندند و برخی سریع‌تر به روند نزولی رسیده‌اند.

وی با تاکید بر لزوم تسریع واکسیناسیون و رعایت دستورالعمل‌ها، افزود: ۴۰ روز قبل پیش‌بینی افزایش موارد را داشتیم و ممکن است از اواسط اسفندماه به قله پیک برسیم. الزاماً نیاز نیست همه به این سویه از کرونا بیمار شوند، تا ایمنی جمعی حاصل شود. ایمنی جمعی یعنی کسانی که واکسن زدند و کسانی که بیمار شدند و اگر این شاخص به درصد قابل توجهی برسد، روند پیک کاهشی می‌شود.

این اپیدمیولوژیست ادامه داد: تزریق واکسن موضوع بسیار پراهمیتی است. در این بین رعایت دستورالعمل‌ها زمان می‌خرد تا پوشش واکسیناسیون به ویژه دوز سوم را افزایش دهیم و کادر درمان هم فرصت ارائه خدمات کافی به بیماران را داشته باشند تا به این ترتیب مرگ‌ومیر ناشی از بیماری کاهش یابد.

وی با اشاره به اینکه افزایش ابتلای سنین زیر ۱۸ سال به کرونا از آبان‌ماه آغاز شده است، تصریح کرد: نسبت ابتلاء در این گروه سنی افزایش یافته است اما خوشبختانه مرگ در این گروه سنی زیاد نیست. این نشان می‌دهد کودکان بیشتر ولی سبک‌تر به بیماری مبتلا می‌شوند. عمده نگرانی ما این است که کودکان می‌توانند انتقال دهنده بیماری باشند چون بی علامتی در آنها بیشتر است.

تهران در پیک موج ششم کرونا

نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران، پنجم اسفندماه اظهار کرد: در تهران به نزدیکی قله یا پیک کرونا رسیده‌ایم و شیب صعودی موج ششم را تجربه کردیم.

وی افزود: تجربیات قبلی نشان می‌دهد چند روز حالت سینوسی را طی می‌کنیم تا سپس به شیب نزولی برسیم. آنچه مسلم است این است که در هفته اول اسفندماه موج سینوسی داریم که همان قله یا پیک از موج ششم است. اینکه چه مدت در قله بمانیم خیلی قابل پیش‌بینی نیست، ولی به نظر می‌رسد اگر اتفاق خاصی نیفتد در نیمه دوم اسفندماه وارد شیب نزولی شویم. افزایش سفرهای درون‌شهری، خریدهای شب عید و چهارشنبه‌سوری در نیمه دوم اسفند یک عامل تهدید است که می‌تواند بر پیش‌بینی اثرگذار باشد.

معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران ادامه داد: تعداد بستری‌ها بالا است و درحال‌حاضر چهار هزار و ۱۰۰ بیمار بستری داریم و روزانه نیز حدود ۷۰۰ بیمار بستری می‌شوند. تعداد موارد مراجعه سرپایی به مراکز درمانی حدود ۹ هزار نفر است؛ البته طی روزهای گذشته این روند سینوسی بوده است.

وی تصریح کرد: همچنان موارد ابتلاء به سویه دلتا در پایتخت به شکل واضح وجود دارد و تخمین ما این است که هنوز بین ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد ابتلاء از سویه دلتا است. خوشبختانه موارد بستری کودکان کمتر شده است. سهم بستری کودکان زیر ۱۰ سال که در نیمه بهمن ماه به ۲۰ درصد رسیده بود اکنون به ۱۲ درصد رسیده است. البته حجم مراجعات سرپایی کودکان همچنان بالا است.

توان عالی کشور در کنترل پیک ششم کرونا

بهرام دارایی معاون وزیر بهداشت، پنجم اسفند توان کشور را در کنترل پیک ششم کرونا عالی توصیف و اظهار کرد: احتمالاً از قله پیک ششم کرونا عبور کرده‌ایم و امیدواریم روند کاهشی مبتلایان همچنان استمرار پیدا کند. آن‌طور که آمارها نشان می‌دهد، در این پیک نسبت به سایر مناطق دنیا وضعیت بهتری داشتیم که این مسئله به دلیل اقداماتی همچون واکسیناسیون گسترده و دیگر تمهیدات اندیشه شده است.

رئیس سازمان غذا و داوری کشور از تأمین ۲۱۰ میلیون دوز واکسن کرونا داخلی و خارجی توسط وزارت بهداشت خبر داد و تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۸۵ درصد از جمعیت کشور علیه این بیماری واکسیناسیون شده‌اند. تزریق دوز سوم واکسن کرونا در کشور در حال انجام است و برای افراد در معرض خطر برنامه‌ریزی شده که سال آینده دوز چهارم را هم تزریق کنند.

وی از موفقیت دو شرکت ایرانی در تولید واکسن سویه امیکرون کرونا خبر داد و گفت: اولین کشور در دنیا هستیم که واکسن سویه امیکرون را تولید کرده‌ایم.

دارایی با بیان اینکه در حال حاضر ۲۱ شرکت ایرانی وارد فاز تولید واکسن کرونا با پلتفرم‌های مختلف شده‌اند، ادامه داد: واکسن برکت در لیست واکسن‌های کرونا جهانی قرار گرفته و مراحل نهایی تاییدیه جهانی را می‌گذراند و سایر واکسن‌های ایرانی هم در مرحله ارزیابی قرار دارند.

عبور از پیک ششم قبل از سال نو

سیدعلی دهقان‌منشادی رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، ششم اسفندماه اظهار کرد: با توجه به مشاهدات اخیر به نظر می‌رسد به قله پیک امیکرون رسیده‌ایم و به تدریج باید شاهد سیر نزولی مراجعات امیکرون باشیم.

وی افزود: اگر شرایط کرونایی کشور به همین روال پیش رود، تا پیش از شروع سال جدید پیک ششم را نیز پشت سر می‌گذاریم.

امیکرون در کشور رو به افول است

مسعود مردانی عضو کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا، دهم اسفندماه درباره وضعیت کووید ۱۹ با سویه امیکرون در کشور، اظهار کرد: خوشبختانه موارد امیکرون در کشور رو به افول است و مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد که موارد سرپایی بیماری از نصف هم کمتر شده و موارد بستری هم رو به کاهش است.

وی با بیان اینکه متأسفانه همچنان در آی‌سی‌یو بیمارستان‌ها بیماران بدحال بستری هستند، افزود: به همین دلیل که همچنان مرگ‌ومیر در حد بالایی است و به نظر می‌آید تا دو هفته دیگر احتمالاً این میزان مرگ‌ومیر ادامه یابد. بعد از آنکه موارد ابتلاء و بستری کاهش یابد، میزان مرگ‌های کرونایی نیز کاهش پیدا می‌کند.

عضو کمیته علمی کشوری با بیان اینکه تعداد شهرهای قرمز کرونایی نیز در کشور به شدت رو به کاهش است، ادامه داد: مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که گذر از قله پیک ششم کرونا در کشور دارد اتفاق می‌افتد.

شروع شیب نزولی پیک ششم در اصفهان

پژمان عقدک سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، نهم اسفندماه اظهار کرد: طبق اصول اولیه پاندمی‌ها، برای رسیدن به پیک بیماری، ابتدا تعداد بیماران سرپایی افزایش پیدا می‌کند و بعد از آن تعداد بیماران بستری و بعد مرگ‌ومیر افزایش می‌یابد و در روند نزولی پیک نیز همین ترتیب اتفاق می‌افتد.

وی با بیان اینکه تعداد بیماران سرپایی کرونا در اصفهان نسبت به یکی دو هفته گذشته کاهش پیدا کرده است، افزود: تعداد بیماران سرپایی به حدود چهار هزار بیمار در روز رسید اما اکنون به طور میانگین به دو هزار بیمار در روز رسیده و تعداد بیماران کاهش پیدا کرده است؛ اما آمار بستری و آی‌سی یو کاهش پیدا نکرده و ثابت مانده است. همچنین آمار مرگ‌ومیر رو به افزایش است.

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: می‌توان گفت شیب نزولی پیک ششم در اصفهان شروع شده و در مرحله‌ای هستیم که تعداد بیماران سرپایی کاهش پیدا کرده و به تدریج به سمت کاهش بستری‌ها می‌رویم. اگر این اتفاق بیفتد میزان مرگ‌ومیر هم کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه با وضعیت موجود به نظر می‌رسد نوروز امسال هم درگیر پیک ششم هستیم، تصریح کرد: با توجه به تعداد بیماران بستری در بخش‌های آی سی‌یو بیمارستان‌ها باید احتمال مرگ‌ومیر را در نظر بگیریم. گرچه تعداد بیماران سرپایی نسبت به هفته‌های گذشته کاهش پیدا کرده است، اما هنوز نمی‌توانیم کاهش مرگ‌ومیر بیماران را پیش‌بینی کنیم. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم شب عید پاکی داریم.

عقدک به نقش مؤثر واکسیناسیون در پیک ششم اشاره و تصریح کرد: از ابتدا بر تزریق دوز سوم تأکید شد چون حتی افرادی که یک یا دو دوز واکسن تزریق کرده‌اند حداقل ۲۵ درصد ایمنی در برابر امیکرون دارند، اما تزریق دوز سوم تا ۸۰ درصد ایمنی در افراد ایجاد می‌کرد.

وی با بیان اینکه متأسفانه میزان مراجعه برای دوز سوم واکسن کرونا قابل قبول نیست، گفت: از نظر تأمین واکسن هیچ مشکلی نداریم، اما حدود ۱۰ روز یا بیشتر است که آمار دوز سوم در اصفهان روی ۳۰ درصد مانده و تقریباً یک سوم افراد واجد شرایط دوز سوم را زده‌اند؛ درحالی که ۸۵ درصدی که دوز اول و ۷۵ درصدی که دوز دوم واکسن کرونا را زده‌اند، می‌توانند دوز سوم را تزریق کنند، اما مراجعه نکرده‌اند.

احتمال درگیری با ویروس جدید

شروین شکوهی رئیس بخش عفونی بیمارستان لقمان، درخصوص علت برگشت علائم کرونا در برخی افراد مدتی بعد از بهبود بیمار، اظهار کرد: اگر برگشت علائم در طول ۱۴ روز به صورت متناوب باشد، نگرانی چندانی وجود ندارد. درصورتی که ۱۰ تا ۱۴ روز بگذرد و علائم دوباره عود کند، به احتمال بسیار زیاد به عوارض کرونا برمی‌گردد مانند درگیری سینوس‌ها که برای افراد دارای آلرژی پیش می‌آید یا افرادی که سابقه حساسیت دارند، ممکن است سرفه‌های آن‌ها باقی بماند.

وی افزود: اگر تب افراد برگردد وضعیت کاملاً متفاوت خواهد بود و ممکن است نشانه التهاب تیروئید باشد؛ اما اینکه دوباره تمام علائم فرد عود کند، به احتمال بسیار زیاد با یک ویروس دیگر در گردش مواجه هستیم. افراد حتماً در اطرافیان پرس‌وجو کنند که آیا اطرافیان با برگشت علائم مواجه شده‌اند یا خیر و در صورتی که اطرافیان مبتلا شوند، احتمال درگیری با ویروس جدید وجود دارد./ایمنا