8 اقدام روسیه برای مقابله با تحریم ها و حرکت در مسیر پیشرفت اقتصادی
طی سال های اخیر، تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه تشدید شده است، اما این کشور علی رغم همه فشارها توانسته مسیر رشد اقتصادی را با ثبات دنبال نماید.
به گزارش راهبرد معاصر؛ در اقتصاد روسیه اتفاق شگفت انگیزی رخ داده است، این اتفاق رشد اقتصادی مثبت علی رغم تحریم های شدید غرب علیه این کشور است، تمامی این اتفاقات در صورتی رخ داده است که این کشور بدون مذاکره جدی بر سر تحریم ها مسیر خود را به پیش برده است.
خط مشی سیاستی‌ای که روسیه را بدینجا رسانده از همان آغاز بحران جزیره کریمه آغاز شده بود، در سال 95 سیدعلی روحانی و احسان نمازی در فصلنامه روابط خارجی مقاله ای را منتشر کرده اند به نام تحریم غرب علیه روسیه، در این مقاله ضمن بررسی و واکاوی تاریخچه و زمینه های بروز تحریم ها علیه روسیه به راهکارهای عملیاتی ای پرداخته شده است که روسیه در این زمینه انجام داده است، اینها مجموعه راهکارهایی هستند که در سالهای آتی ثمرات خوبی را برای اقتصاد این کشور داشته اند. بنا بر بررسی این مقاله اقدامات ضدتحریمی روسیه علیه اتحادیه اروپا نرخ رشد این اتحادیه را 3 دهم درصد در 2014 و 4 دهم درصد در 2015 کاهش داد. اما این اقدامات چه مواردی بوده اند؟ این مقاله 8 اقدام روسیه را تشریح کرده است:
- توسعه پیمان های پولی دوجانبه و تقویت کانال های امن بانکی دوجانبه
قبل از تحریم های بانکی علیه روسیه این کشور در تاریخ ۲3 ژوئن ۲011 با چین پیمان پولی دوجانبه امضا کرده بود. مطابق این پیمان تجار قادرند پرداخت ها و تسویه تجاری را با استفاده از واحدهای پول ملی و بدون استفاده از ارزهای واسط نظیر دلار انجام دهند. روسیه همچنین در تلاش برای تعریف شاخص جدیدی برای قیمت گذاری نفت و گاز بر مبنای روبل اسیت تا بتواند جایگزین شاخص های مشهوری هم چون برنت شود.
- تغییر مقصد صادراتی انرژی روسیه از اروپا به آسیا
سیاست چرخش به سوی آسیا و امریکای جنوبی پس از افزایش تحریم ها به شدت از سوی دولت روسیه دنبال میشود. رئیس جمهور روسیه در همایش اقتصادی مسکو در اکتبر ۲014 در این رابطه گفت شرایط ما سخت تر شده است. با این حال این برای ما انگیزه می سازد « : ... یکی از اولویت های ما بهبود کسب وکار تجارت و شراکت در سرمایه گذاری با کشورهای امریکای لاتین کشورهای حاشیه اقیانوس آرام و نیز کشورهایی نظیر چین و هند است» پس از تشدید تحریم ها روسی به منظور کاهش وابستگی صادراتی خود اقدام به انعقاد قراردادهای صادرات انرژی با چین و سایر کشورهای آسیایی نمود. بزرگ ترین قرارداد انرژی دنیا در سال ۲014 و با ارزشی معادل 400 میلیارد دلار بین روسیه و چین امضا شد تا هم وابستگی روسیه در صادرات گاز به اروپا کاهش یابد و هم پرداخت ها براساس ارزهای محلی انجام شود و تقاضا برای دلار را کاهش دهد.
- ممنوعیت واردات مواد غذایی از کشورهای تحریم کننده
روسیه دومین بازار صادراتی محصولات غذایی اتحادیه اروپا پس از امریکا بوده است. در ششم آگوست ۲014 روسیه ممنوعیت گسترده ای را بر واردات میوه سبزیجات محصولات لبنی ماهی و گوشت از کشورهای عضو اتحادیه اروپا امریکا استرالیا و نروژ برای مدت یک سال وضع کرد، همچنین روسیه تلاش کرده است کاهش واردات را با استفاده از ظرفیت های موجود در کشورهای نزدیک به خود و همچنین کشورهای امریکای جنوبی بالاخص برزیل جبران کند.
- وضع معافیت مالیاتی برای جلوگیری از خروج سرمایه
در اثر محدودیت های مالی ایجاد شده در پی تحریم خروج سرمایه از روسیه در سال ۲014 بالغ بر 1۵۲ میلیارد دلار بوده است. به منظور جلوگیری از ادامه این روند در تاریخ 4 دسامبر ۲01۵ پوتین از وضع معافیت های مالیاتی برای دارایی های بازگشته به روسیه خبر داد. در این راستا لایحه تسهیل اعلام دارایی ها در مارس ۲01۵ به دومای روسیه تقدیم شد. طبق این لایحه دارایی هایی که با سازوکار شفاف مشخص شده در قانون و با تایید دستگاه های مربوطه توسط سرمایه گذار اظهار شده باشند از یک بار معافیت مالیاتی در شروع سرمایه گذاری برخوردار می شوند.
- تبدیل ذخایر دلاری به طلا توسط بانک مرکزی روسیه
روسیه حدود 11۵ تن طلا به ذخایر خود در سال ۲014 اضافه کرده است. تقریبا ۵0 درصد افزایش در خریدهای دو سال گذشته دیده می شود.یکی از دلایل افزایش ذخایر طلا در شرایط تحریمی تنوع بخشی به دارایی ها است خصوصا در شرایطی که به دلیل تحریم های اروپا و امریکا ذخایر دلاری و یورویی با خطر مسدود شدن مواجه است. این امر تا حدود زیادی این اقدام بانک مرکزی روسیه را توجیه می کند.
- اصلاح نظام پرداخت بانکی داخلی و استقلال از سوییفت
در پاسخ به تحریم های مالی که خدمات دهی به ۵ بانک دولتی روسیه را توسط همتایان غربی با محدودیت مواجه می کرد و اقدامات احتمالی بعدی غرب که ممکن بود در آینده به ممنوعیت دسترسی این بانک ها به سیستم بین المللی ارتباط بین بانکی (سوییفت) بیانجامد روسیه گام های جدی برای توسعه سیستم پرداخت ملی خود برداشت، در 1 آوریل ۲01۵ سیستم ملی پرداخت کارتی جدید معرفی شد و شرکت های بزرگ فعال در زمینه کارت اعتباری نظیر مسترکارد و ویزا ملزم به تسویه تراکنش های خود در این سیستم شدند، همچنین روسیه قوانین جدیدی را برای فعالیت این دو شرکت وضع نمود که آنها را ملزم به سپرده گذاری به میزان گردش مالی سالیانه خود به عنوان تضمین پرداخت به مشتریان می کند.
- تدوین طرح مقابله با بحران اقتصادی و حمایت از بنگاه های آسیب دیده
در ۲9 ژانویه ۲01۵ «طرح ضدبحران» نخست وزیر روسیه را امضا کرد که شامل حمایت از بانک ها و بنگاه های آسیب دیده این کشور و همچنین حمایت های اجتماعی نظیر افزایش پرداخت به بازنشستگان بود. ارزش کلی این کمک ها 3۵ میلیارد دلار برای یک سال است که عمدتا از محل کاهش هزینه های دولت تأمین می شود، ... علاوه بر این در 1۵ سپتامبر ۲014 مقامات روس از تشکیل صندوق حمایت از بنگاه های آسیب دیده از تحریم خبر دادند. به گفته وزیر اقتصاد روسییه این صندوق که با بخشی از مازاد بودجه دولت به خاطر تصمیم اخیر مبنی بر توقف تزریق بودجه به صندوق بازنشستگی تأمین مالی خواهد شد.
- تهدید به ممنوعیت استفاده از حریم هوایی و ممنوعیت واردات اتومبیل و منسوجات علیه اروپا
کمی بعد از انتشار خبر تهدید به ممنوعیت استفاده از حریم هوایی تهدید دیگری از طرف مقامات روس مبنی بر در نظر داشتن تحریم واردات اتومبیل به خصوص اتومبیل های کارکرده و برخی منسوجات از کشورهای غربی صورت گرفت.