شما یک ترسو هستید؟

به گزارش راهبرد معاصر، بهمن بهمنی، روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی شبکه سلامت سیما در ارتباط با ترس و شجاعت و نقش آن،گفت: ترس یک هیجان است و کارکرد اصلی آن در موجودات زنده معنا پیدا می‌کند، اگر انسان نترسد بقای او در کره زمین ناممکن می‌شود و آسیب می‌بیند،در نتیجه ترس است که باعث می‌شود احتیاط کنیم، پیش بینی کنیم، سازندگی کنیم و راهکار بیاندیشیم تا چیزی که باعث نگرانی ماست اتفاق نیافتد.

کارشناس برنامه با بیان اینکه ترس اصلاً یک هیجان منفی نیست، تاکید کرد: برای حفظ بقا و سالم ماندن باید جلوی ضرر را بگیریم و از تکرار آن اجتناب کنیم. ترس یک ساز و کار تعبیه شده در جانداران و از جمله انسان است تا او را از خطرات محفوظ نگاه دارد.

وی از ترسو بودن به عنوان تجربه هیجانی دیگری نام برد که با ترس فرق دارد و گفت:کسی که می‌ترسد،لزوما کار اشتباهی نمی‌کند؛ فقط ممکن است موضوع را اشتباه درک کرده باشد. خود ترس یک اتفاق آسیب زا نیست، بلکه من هستم که ارزیابی اشتباه می‌کنم.

بهمنی در پاسخ به این سؤال که چه چیزی باعث می‌شود در مقابل ترس پیروز باشیم،گفت: نوع پاسخی که در مقابل آن انتخاب می‌کنیم،بسیار مهم است. بعضی از ما یاد می‌گیریم که ترس را تجربه کنیم، درست این است که آگاه باشیم و از آن خجالت نکشیم، عامل ایجاد آن را بشناسیم و اگر این ترس ضرر بالقوه دارد، موقعیت را ترک کنیم و اگر می‌توانیم پیشگیری کنیم.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم توانبخشی گفت: اگر بعد از ترس به خود بگویم که ارزشمند نیستیم،واکنش «ممکن غیر سازگار» از خود بروز داده‌ایم که پاسخ مناسبی نیست.

بهمنی‌ ابراز کرد: شجاع کسی است می‌ترسد و از ترس خود خجالت نمی‌کشد و نسبت به عامل ترس پاسخ مناسبی انتخاب می‌کند، وی ممکن است اجتناب کند و یا اینکه موقعیت را ترک کند.

این روانشناس گفت: اگر فردی در ذهن خود مدام مرور کند که من نباید بترسم و یا اگر ترسیدم، انسان ضعیف و ناتوانی هستم، معمولاً از فعالیت‌های ترسناک اجتناب می‌کند و کارکردهای خود را از بین می‌برد، در این هنگام می‌توان گفت این فرد ترسو است.

وی گفت:قسمتی از ترس با ما بدنیا می‌آید؛ مثلا صدای بلند، نور شدید و جریان شدید هوا به صورت نوزاد واکنش‌های ترس ایجاد می‌کند. گاهی افراد به کودک یاد می‌دهند که از ترس خود نترس؛ به جای این که نشان بدهند خطر ندارد، کودک را نسبت به تجربه احساس ترس، بیگانه می‌کنند. این کودکان برای اینکه نترسند از موقعیت ترسناک اجتناب می‌کنند.

بهمنی افزود: این والدین کودکان خود را از بخشی از تجربه وجودی خویش بر حذر می‌کنند. این کودک ممکن است به تدریج یاد بگیرد، احساس خود را انکار کند و برای اینکه نترسد از هر موقعیتی اجتناب کند، در این صورت این کودک را ترسو می‌نامیم.

وی گفت: اگر بچه‌ها را زیاد بر حذر کنیم، آماده مواجه شدن با تحمل و رنج حاصل از آن نمی‌شوند؛ بنابراین می‌ترسند و ترسشان را پنهان می‌کنند و به مرور خود را نیز پنهان می‌کنند.در این بین کودکی که یاد گرفته باشد بترسد و آن را دون شأن خود نداند و همچنین عامل ترس را مدیریت کند، شجاعت را تمرین می‌کند و می‌گوید من ترسیده‌ام، زیرا عامل آسیب زاست ولی لازم است عاقل باشم و نگذارم به من آسیب برسد.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که پدیده بی باکی چیست، گفت: این کودکان حس ترس ندارند و با سطوح خیلی بالای محرک می‌ترسند؛ این کودکان، معمولاً آسیب می‌بینند.

عضو هیأت علمی دانشکده توانبخشی و علوم بهزیستی گفت:کودک طبیعی،شجاعانه ترس‌ها را مدیریت می‌کند و با آن مواجه می‌شود. بچه‌ها را از ترس، نترسانید و بدانید که ترس دوست ماست؛ به شرطی که بتوانیم از آن برای برانگیختن رفتارهای درست، مواجهه با مسائل و همچنین حفظ بقا استفاده کنیم.

بهمنی گفت: حال خوب محصول خود شناسی و خودشناسی رکن اصلی شناخت احساسات و مدیریت آنهاست واستفاده از آنها برای ارتباط برقرار کردن بهتر در زندگی ضروری است. حال خوب، محصول سبک زندگی، نوع فکر کردن و سلامت جسمی است.

وی گفت: اگر ترس‌ها موهوم و غیرواقعی باشند، شخص را کامل از پای در می‌آورند. باید با ترس‌ها مواجه شویم و آنها را ارزیابی کنیم و واقع بینانه با آنها مواجه شویم تا زندگی مختل نشود./ فارس