کولونوسکوپی برای چه کسانی تجویز می‌شود؟
کولونوسکوپی آزمایشی برای بررسی داخل روده است. این آزمایش می تواند به پیدا کردن آنچه باعث علائم روده شما می شود کمک کند. یک لوله بلند، نازک و منعطف با یک دوربین کوچک در داخل آن به پایین بدن شما منتقل می شود. به شما ملین داده می شود تا روده شما برای آزمایش خالی شود.
به گزارش راهبرد معاصر کولونوسکوپی اغلب برای بررسی اینکه چه چیزی باعث علائم ناراحتی در روده شما می شود انجام می شود، مانند:
- خونریزی داخلی بدن یا خون در مدفوع شما
- اسهال یا یبوست که از بین نمی رود
- کاهش وزن یا احساس خستگی واقعی بدون دلیل
بیشتر اوقات چیزی برای نگرانی پیدا نمی کند. اما گاهی اوقات ممکن است موردی پیدا کنند که نیاز به بررسی دقیق تر یا آزمایش بیشتر دارد.
رشد پولیب در روده شما
در روده بسیاری از افراد پولیب رشد می کند و در بیشتر مواقع بی ضرر هستند. اما گاهی اوقات ممکن است این پولیب ها به سرطان تبدیل شوند، بنابراین باید بررسی شوند. آنها را می توان در طول کولونوسکوپی برداشت و آزمایش کرد. نتایج شما به شما می گوید که آیا به آزمایش یا درمان بیشتری نیاز دارید یا خیر.
کولونوسکوپی می تواند برای بررسی شرایط روده مانند:
- بیماری کرون
- بیماری دیورتیکولی یا دیورتیکولیت
- کولیت زخمی
- سرطان روده
کمک کند .تشخیص این شرایط ممکن است سخت باشد، بنابراین احتمالا آزمایش‌های دیگری نیز لازم است انجام دهید.
در طول کولونوسکوپی چه اتفاقی می افتد؟
به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی کولونوسکوپی توسط پزشک مجرب در این روش انجام می شود و تقریباً 30-60 دقیقه طول می کشد. داروهایی بصورت تزریقی به شما داده می شود تا احساس آرامش و خواب آلودگی داشته باشید. از شما خواسته می شود که روی میز معاینه به پهلوی چپ خود دراز بکشید. در طول کولونوسکوپی، پزشک از یک کولونوسکوپ استفاده می‌کند، ابزاری بلند، انعطاف‌پذیر و لوله‌ای به قطر حدود 1/2 اینچ که تصویری از پوشش روده بزرگ را ارسال می‌کند تا پزشک بتواند آن را برای هر گونه ناهنجاری بررسی کند. کولونوسکوپ از طریق رکتوم وارد می شود و به انتهای دیگر روده بزرگ می رود.
ممکن است از شما خواسته شود که هر از گاهی موقعیت خود را تغییر دهید تا به پزشک کمک کند تا محدوده را جابجا کند. این اسکوپ همچنین هوا را به داخل روده بزرگ می دمد که کولون را گسترش می دهد و به پزشک کمک می کند واضح تر ببیند.
در طول عمل ممکن است گرفتگی خفیفی احساس کنید. می توانید با چند نفس آهسته و عمیق در طول عمل، گرفتگی را کاهش دهید. پس از اتمام پزشک، کولونوسکوپ به آرامی بیرون کشیده می شود .
در طول کولونوسکوپی، اگر پزشک چیزی غیرطبیعی ببیند، می‌توان مقادیر کمی از بافت را برای تجزیه و تحلیل برداشت (به نام بیوپسی) و رشد غیرطبیعی یا پولیپ را می‌توان شناسایی و برداشت. در بسیاری از موارد، کولونوسکوپی امکان تشخیص و درمان دقیق را بدون نیاز به عمل جراحی بزرگ فراهم می کند.
قبل از کولونوسکوپی چه کارهایی باید انجام دهم؟
قبل از کولونوسکوپی، پزشک خود را در مورد هر گونه بیماری خاص پزشکی که دارید، از جمله موارد زیر مطلع کنید:
- بارداری
- شرایط ریوی
- بیماری های قلبی
- آلرژی به هر دارویی
- اگر دیابت دارید یا از داروهایی استفاده می کنید که ممکن است بر لخته شدن خون تأثیر بگذارد. ممکن است قبل از کولونوسکوپی نیاز به تنظیم این داروها باشد.
هرگز مصرف هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید.
ممکن است لازم باشد قبل از کولونوسکوپی آنتی بیوتیک مصرف کنید اگر:
- دریچه قلب مصنوعی داشته باشید
- تا به حال به شما گفته شده است که باید قبل از عمل دندانپزشکی یا جراحی آنتی بیوتیک مصرف کنید
چگونه برای کولونوسکوپی آماده شوم؟
ممکن است قبل از انجام کولونوسکوپی محدودیت هایی در رژیم غذایی یا مایعات وجود داشته باشد، اما با توجه به دستور پزشک شما متفاوت خواهد بود. ممکن است از شما خواسته شود که غذاهای جامد را چند روز قبل از آزمایش محدود یا حذف کنید. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که ملین ها را به صورت خوراکی مصرف کنید.
مطمئن شوید که بعد از کولونوسکوپی، راننده ای شما را به خانه بیاورد. از آنجایی که در طول عمل داروی آرام بخش دریافت می کنید، رانندگی یا کار با ماشین آلات تا 8 ساعت بعد از عمل برای شما خطرناک است.
بعد از کولونوسکوپی چه اتفاقی می افتد؟
- حدود 30 دقیقه در اتاق ریکاوری خواهید ماند
- ممکن است مقداری گرفتگی یا احساس گاز معده داشته باشید، اما معمولاً به سرعت از بین می‌رود
- می توانید رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید
- دستورالعمل های ترخیص خود را به دقت بخوانید. در صورت برداشتن بیوپسی یا برداشتن پولیپ، ممکن است لازم باشد از مصرف برخی داروها، مانند عوامل رقیق کننده خون، به طور موقت اجتناب شود.
خونریزی و سوراخ شدن کولون از عوارض نادر اما احتمالی کولونوسکوپی است. در صورت داشتن هر یک از موارد زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- خونریزی بیش از حد یا طولانی مدت از مقعد
- درد شدید شکم، تب یا لرز
مدت زمان نقاهت برای کولونوسکوپی چقدر است؟
به گزارش سلامت نیوز به نقل از کولون اند رکتال کولونوسکوپی یک روش تشخیصی است که امکان تشخیص زودهنگام بافت های سرطانی و پیش سرطانی در روده بزرگ را فراهم می کند. هر چه زودتر سرطان روده بزرگ تشخیص داده شود، احتمال درمان آن بیشتر است. در بسیاری از موارد، کولونوسکوپی می تواند یک روش نجات دهنده باشد.
علیرغم مزایای کولونوسکوپی، بسیاری از بیماران ما در متخصصین کولون و رکتوم نیویورک در مورد این روش و دوره بهبودی که بعد از آن خواهد آمد عصبی هستند.
از آنجایی که کولونوسکوپی تحت تأثیر آرام بخش انجام می شود، بیمار باید ترتیبی دهد که بتواند استراحت کند. هنگامی که بیماران در خانه هستند، باید حداقل 24 ساعت به خود اجازه استراحت و بهبودی بدهند.
24 ساعت اول ریکاوری
کولونوسکوپی یک روش سرپایی است، بنابراین پس از یک دوره نظارت کوتاه، بیماران پس از معاینه به خانه فرستاده می شوند. از آنجایی که کولونوسکوپی با بیمار تحت تأثیر آرام بخش انجام می شود، بیمار باید ترتیبی دهد که سوار خانه شود. هنگامی که بیماران در خانه هستند، باید حداقل 24 ساعت به خود اجازه استراحت و بهبودی بدهند.
معمولاً بیماران ما پس از کولونوسکوپی عوارض جانبی خفیفی را تجربه می کنند. برخی از این عوارض جانبی واکنش به آرامبخش است، در حالی که برخی دیگر به طور مستقیم با کولونوسکوپی مرتبط هستند.
عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
- خستگی
- حالت تهوع
- درد و ناراحتی
- گرفتگی یا نفخ خفیف
پزشکان پس از کولونوسکوپی، دستورالعمل‌های دقیق بعد از مراقبت را به بیماران ارائه می‌دهند. با پیروی از این دستورالعمل ها، بیماران می توانند خطر عوارض را به حداقل برسانند و دوره نقاهت آرامی را به همراه داشته باشند. نکات زیر ممکن است به ویژه در طول 24 ساعت اول بهبودی کولونوسکوپی مفید باشد:
- از یکی از اعضای خانواده یا دوست بخواهید که در روز اول بهبودی در کنار شما بماند
- از بلند کردن اجسام سنگین یا سایر فعالیت های سنگین خودداری کنید
- تمام داروها را طبق دستور مصرف کنید، از جمله قرص های ضد درد و نرم کننده های مدفوع
- نوشیدن مقدار زیادی آب
- در صورت نیاز از مکمل های فیبر بدون نسخه برای نرم کردن مدفوع استفاده کنید
- حداقل تا 24 ساعت الکل مصرف نکنید
هفته اول بعد از انجام کولونوسکوپی
پس از کولونوسکوپی معمولی، اکثر بیماران 24 ساعت پس از عمل آماده بازگشت به سر کار و سایر فعالیت های معمول هستند. با این حال، بیماران نباید در صورت نیاز از صرف زمان بیشتری برای استراحت دریغ کنند.
اگر پولیپ ها در حین کولونوسکوپی پیدا و برداشته شوند، دوره نقاهت کمی طولانی تر خواهد بود. پس از برداشتن پولیپ، بهبودی کامل بیمار ممکن است تا یک هفته طول بکشد. در طول این مدت، بیماران باید از تمام فعالیت‌های سنگین، که شامل بلند کردن هر چیزی بیش از پنج پوند است، اجتناب کنند.
در موارد نادر، بیماران ممکن است پس از کولونوسکوپی عوارضی را تجربه کنند. این مهم است که بیماران بهبودی خود را تحت نظر داشته باشند و مراقب علائم بالقوه عارضه باشند، مانند:
- لرز یا تب
- استفراغ
- خونریزی بیش از حد مقعدی (بیش از یک قاشق غذاخوری)
- ناراحتی شدید یا نفخ
- ناتوانی در ادرار کردن یا اجابت مزاج
- مدفوع سیاه و خونی
- ضربان قلب نامنظم
در صورت بروز هر یک از این علائم، بیماران باید در اسرع وقت آن را به پزشک گزارش دهند.
از انجام کولونوسکوپی نترسید
دکتر محمدجعفر فره‌وش، فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی با تاکید بر این که اگر کولونوسکوپی از سوی متخصصان آموزش دیده انجام شود دردناک نخواهد بود، می‌گوید: کولونوسکوپی یک دستگاه آندوسکوپی است که برای مشاهده روده بزرگ و راست روده با هدف تشخیص بافت ملتهب، زخم و رشد غیرطبیعی و سرطانی بافت روده یا تشخیص پولیپ‌های روده‌ای استفاده می‌شود.
البته در بیمارانی که به طور مکرر و بدون علت مشخص با مشکلاتی در اجابت مزاج مانند خون در مدفوع، اسهال و یبوست ناگهانی و مکرر، درد شکم، کاهش وزن یا باریک شدن مدفوع مواجه می‌شوند انجام کولونوسکوپی برای تائید سلامت یا بیماری روده بزرگ ضروری تلقی می‌شود.
ساختار روده بزرگ به گونه‌ای است که بیشتر از روده کوچک در معرض خطر سرطانی شدن قرار دارد به همین دلیل دکتر فره‌وش بر انجام آن بویژه در صورتی که علائم خطری در شخص یا سابقه بیماری در خانواده وی دیده شود، تاکید می‌کند و می‌گوید: کولونوسکوپی به نوبه خود دردناک نیست و فقط ممکن است برخی از بیماران در حین انجام آن احساس ناخوشایندی از فشار یا نفخ داشته باشند که برای پیشگیری از این مساله داروهای آرامبخش برای بیمار طی انجام کولونوسکوپی تجویز می‌شود، اما بیهوشی کامل در کولونوسکوپی برای داشتن رابطه کلامی متخصص با بیمار توصیه نمی‌شود.
لوله باریکی در پیچ و خم‌های روده
خوب است بدانید کولونوسکوپی دستگاهی است که از فیبرهای نوری ساخته شده است تا قابلیت انعطاف لازم برای عبور از پیچ و خم‌های روده بزرگ را داشته باشد.
به گفته دکتر فره‌وش، یک متخصص دوره دیده و مجرب براحتی می‌تواند با حرکت دادن لوله باریک آندوسکوپی که بیش از 1.5 متر طول دارد و در یک سر آن دوربینی تعبیه شده است تمام بخش‌های داخلی این عضو را مشاهده کند. همچنین طی این پروسه، متخصص در صورت مشاهده پولیپ در روده بزرگ می‌تواند آن را بر دارد و نمونه آن را به پاتولوژی بفرستد.
این متخصص تاکید می‌کند: پولیپ‌ها در بسیاری از بزرگسالان، شایع و در اغلب موارد بی‌خطر است، اما گاهی پولیپ‌ها پیش آگهی سرطان روده بزرگ هستند که در این صورت می‌توان با برداشتن آنها از سرطان روده بزرگ جلوگیری کرد. به همین دلیل، متخصص گوارش در حین کولونوسکوپی چنانچه پولیپی یا بافتی غیرطبیعی مشاهده کند آن را بر می‌دارد و نمونه‌اش را برای بیوپسی به آزمایشگاه می‌فرستد.
آمادگی قبلی برای انجام کولونوسکوپی
بیماری که می‌خواهد کولونوسکوپی انجام دهد باید از یکی دو روز قبل از انجام آن فقط مایعات بخورد چراکه برای مشاهده کامل روده‌بزرگ، جامدات باید از دستگاه گوارش با داشتن یک رژیم غذایی مایع از یک تا سه روز قبل از انجام کولونوسکوپی خالی شود. البته برخی متخصصان به بیماران‌شان مصرف روغن کرچک یا پودرهای خاصی را نیز قبل از انجام کولونوسکوپی توصیه می‌کنند.
اما مساله مهم این است که بیمار باید پیش از کولونوسکوپی، پزشک خود را از داروها و ویتامین‌هایی که مصرف می‌کند مانند آسپیرین، داروهای آرتروز، رقیق‌کننده‌های خون، دیابت و ویتامین‌هایی که حاوی آهن است مطلع کند.
البته به گفته دکتر فره‌وش بیماران قلبی و ریوی که ممکن است انجام کولونوسکوپی برایشان با عوارضی همراه باشد بهتر است تحت عکس‌برداری رادیولوژی یا سیتی‌اسکن قرار بگیرند. درد شکم و نفخی هم که در ساعت‌های اولیه بعد از کولونوسکوپی گاهی پیش می‌آید نیز پس از یک تا دو ساعت رفع خواهد شد.
چه کسانی باید کولونوسکوپی شوند؟
طی سال‌های اخیر با ماشینی‌شدن زندگی، کاهش تحرک و افزایش مصرف غذاهای ناسالم دارای افزودنی و فست‌فودها، آمار سرطان‌های گوارشی در دنیا و در کشور ما افزایش یافته است. بر این اساس، متخصصان گوارش بر انجام یک بار کولونوسکوپی در افراد بالای 50 سال و تکرار آن طی یک دوره 10 ساله، در صورت نداشتن مشکل خاصی در روده بزرگ تاکید می‌کنند.
همچنین به گفته دکتر فره‌وش افرادی که در خانواده‌شان سابقه بیماری‌های التهابی روده یا سرطان روده بویژه در سنین زیر چهل سالگی دارند باید 10 سال قبل از رسیدن به سن شخص مبتلا کولونوسکوپی شوند. بعلاوه افرادی که دچار اسهال یا یبوست جدید و بدون علت خاص و تداوم آن بیش از یک هفته می‌شوند، افرادی که متوجه وجود خون در مدفوع می‌شوند یا کسانی که سابقه پولیپ روده را دارند با تشخیص پزشک‌شان طی دوره‌های خاصی باید کولونوسکوپی شوند./سلامت نیوز