سرطان خون درمان دارد ؟

به گزارش راهبرد معاصر به نقل از مای کلیولند کلینیک، سرطان خون بر نحوه تولید سلول‌های خونی و نحوه عملکرد آن سلول‌ها تأثیر می‌گذارد. بیشتر سرطان های خون از مغز استخوان شما شروع می شود (ماده ای نرم و اسفنج مانند در مرکز استخوان ها). مغز استخوان شما سلول های بنیادی می سازد که بالغ می شوند و تبدیل به گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت می شوند.

سلول‌های خون طبیعی با عفونت مبارزه می‌کنند، اکسیژن را در سراسر بدن شما حمل می‌کنند و خونریزی را کنترل می‌کنند. سرطان خون زمانی اتفاق می افتد که چیزی در نحوه ساخت سلول های خونی توسط بدن شما اختلال ایجاد کند. اگر سرطان خون دارید، سلول‌های خونی غیرطبیعی بر سلول‌های خونی طبیعی غلبه می‌کنند و یک اثر موجی از شرایط پزشکی ایجاد می‌کنند. افراد بیشتری با سرطان خون بیشتر زندگی می کنند، زیرا ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی راه های جدیدی برای درمان آن پیدا می کنند.

سرطان های خون بیماری های جدی هستند، اما انواع سرطان های دیگر کشنده تر هستند. 

سه نوع سرطان خون کدامند؟

سه نوع سرطان خون وجود دارد که هر کدام دارای چندین زیرگروه هستند. انواع و زیر انواع سرطان عبارتند از:

لوسمی

لوسمی شایع ترین سرطان خون در ایالات متحده و شایع ترین سرطان در بین کودکان و نوجوانان است.

• لوسمی لنفوبلاستی حاد
• لوسمی میلوئید حاد
• لوسمی لنفوسیتی مزمن
• لوسمی میلوژن مزمن

لنفوم

لنفوم سرطان سیستم لنفاوی شما است که شامل مغز استخوان شما می شود. میزان بقای لنفوم در 40 سال گذشته دو برابر شده است.

• لنفوم هوچکین
• لنفوم غیر هوچکین
• ماکروگلوبولینمی والدنستروم
• لنفوم فولیکولار
• لنفوم سلول B
• لنفوم سلول T جلدی

میلوما

میلوما سرطانی است که از مغز استخوان شما شروع می شود و سلول های پلاسما را تحت تاثیر قرار می دهد. مولتیپل میلوما شایع ترین نوع میلوما است.

• مولتیپل میلوما
• پلاسماسیتوما
• آمیلوئیدوز

چه چیزی باعث سرطان خون می شود؟

محققان می دانند که سرطان خون زمانی اتفاق می افتد که DNA سلول های خونی تغییر می کند یا جهش می یابد، اما مطمئن نیستند که چرا این اتفاق می افتد. DNA شما به سلول ها می گوید که چه کاری انجام دهند. در سرطان خون، DNA به سلول های خونی می گوید که چه زمانی رشد کنند، چه زمانی تقسیم یا تکثیر شوند و یا چه زمانی بمیرند.

وقتی DNA دستورات جدیدی به سلول‌های شما می‌دهد، بدن شما سلول‌های خونی غیرطبیعی ایجاد می‌کند که سریع‌تر از حد طبیعی رشد و تکثیر می‌شوند و گاهی بیشتر از حد طبیعی عمر می‌کنند. وقتی این اتفاق می‌افتد، سلول‌های خون طبیعی در انبوهی از سلول‌های غیرطبیعی که همیشه در حال رشد هستند گم می‌شوند.

در نهایت، مغز استخوان شما سلول های طبیعی کمتری تولید می کند. این بدان معناست که سلول‌های طبیعی کافی برای انجام وظایف ضروری خود وجود ندارد. در اینجا نحوه تغییر ژنتیکی ممکن است باعث ایجاد سه نوع سرطان خون شود:

• لوسمی : محققان فکر می کنند لوسمی زمانی اتفاق می افتد که ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی باعث تغییرات DNA شود. در این مورد، محققان فکر می کنند تغییرات در کروموزوم ها ممکن است باعث تغییرات DNA شود. کروموزوم ها رشته های DNA هستند. وقتی سلول ها تقسیم می شوند و دو سلول جدید می سازند، این رشته های DNA را کپی می کنند. گاهی اوقات، ژن های یک کروموزوم به کروموزوم دیگر تغییر می کنند. در لوسمی، این تغییر ممکن است مجموعه‌ای از ژن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد که به رشد سلول‌ها کمک می‌کنند و مجموعه دیگری از ژن‌هایی که تومورها را سرکوب می‌کنند. محققان بر این باورند که قرار گرفتن در معرض سطوح بالای تشعشع یا مواد شیمیایی خاص در تغییرات ژنتیکی که باعث سرطان خون می شود، نقش دارد.
• لنفوم : لنفوم زمانی اتفاق می‌افتد که تغییری در ژن‌های گلبول‌های سفید خون به نام لنفوسیت‌ها ایجاد می‌شود که باعث تکثیر غیرقابل کنترل آن‌ها می‌شود. علاوه بر این، لنفوسیت‌های غیرطبیعی با مرگ لنفوسیت‌های طبیعی نمی‌میرند. باز هم، محققان نمی‌دانند چه چیزی باعث تغییر ژنتیکی می‌شود، اما تحقیقات نشان می‌دهد عفونت‌های خاص یا داشتن سیستم ایمنی ضعیف ممکن است از عوامل بروز آن باشند.
• میلوما : در این مورد، سلول های پلاسما در مغز استخوان شما دستورالعمل های ژنتیکی جدیدی دریافت می کنند که باعث تکثیر آنها می شود. محققان در حال بررسی پیوندهای بالقوه بین میلوما و تغییرات کروموزومی هستند که بر ژن هایی که رشد سلول های پلاسما را کنترل می کنند تأثیر می گذارد.

علائم سرطان خون چیست؟

علائم سرطان خون بر اساس نوع سرطان خون متفاوت است، اما برخی از علائم هر سه مشترک هستند:

• خستگی: این احساس به قدری زیاد است که نمی توانید فعالیت های روزانه خود را مدیریت کنید. همچنین ممکن است احساس ضعف کنید.
• تب مداوم: تب نشانه ای است که بدن شما با عفونت مبارزه می کند یا به سلول های سرطانی غیرطبیعی پاسخ می دهد.
• تعریق شبانه: این عرق کردنی است که به طور ناگهانی در هنگام خواب ظاهر می شود و خواب شما را مختل می کند و ملافه و لباس شما را خیس می کند.
• خونریزی یا کبودی غیرمعمول: همه افراد برجستگی ها، کبودی ها و جراحاتی دارند که باعث خونریزی ما می شود. خونریزی یا کبودی غیرمعمول به خونریزی هایی گفته می شود که متوقف نمی شوند و کبودی هایی که پس از دو هفته بهبود نمی یابند.
• کاهش وزن غیرمنتظره یا غیرقابل توضیح: کاهش وزن غیرمنتظره به میزان 10 پوند در یک دوره شش تا 12 ماهه کاهش وزن غیرقابل توضیح تلقی می شود.
• عفونت های مکرر: عفونت های مکرر ممکن است نشانه ای باشد که سیستم ایمنی شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
• غدد لنفاوی متورم یا کبد یا طحال بزرگ شده: این علائم ممکن است نشانه‌ای از لوسمی یا لنفوم باشد.
• درد استخوان: میلوما و لوسمی ممکن است باعث درد استخوان یا لکه‌های حساس روی استخوان‌ها شوند.

روش های درمانی سرطان خون

برخی از انواع سرطان خون به درمان های خاص به خوبی پاسخ می دهند. برخی از درمان های سرطان خون عوارض جانبی قابل توجهی دارند. پزشک شما قبل از توصیه یک برنامه درمانی، عواملی از جمله سن، سلامت کلی، نوع سرطان خون و عوارض جانبی خاص درمان را در نظر می گیرد. برخی از درمان های رایج برای سرطان خون عبارتند از:

• شیمی درمانی: شیمی درمانی یک درمان اولیه سرطان خون است که سلول های سرطانی را از بین می برد تا پیشرفت بیماری را کاهش دهد یا سرطان را از بین ببرد. پزشک از انواع مختلف دارو برای سرطان های مختلف خون استفاده می کنند.
• پرتودرمانی: پزشک شما ممکن است از پرتو برای درمان لوسمی، لنفوم یا میلوما استفاده کند. تابش سلول‌های غیرطبیعی را هدف قرار می‌دهد و به DNA آنها آسیب می‌رساند تا نتوانند تولید مثل کنند. پزشکانی اغلب پرتودرمانی را با سایر درمان ها ترکیب می کنند. آنها ممکن است از اشعه برای کاهش برخی علائم استفاده کنند.
• ایمونوتراپی: این درمان از سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان استفاده می کند. ایمونوتراپی ممکن است به بدن شما کمک کند تا سلول های ایمنی بیشتری بسازد یا به سلول های ایمنی موجود شما کمک کند سلول های سرطانی را پیدا کرده و از بین ببرند.
• درمان هدفمند برای سرطان: این درمان سرطان تغییرات ژنتیکی یا جهش‌هایی را هدف قرار می‌دهد که سلول‌های سالم را به سلول‌های غیرطبیعی تبدیل می‌کنند.
• درمان با CAR T-cell: در درمان با CAR T-cell، پزشک لنفوسیت های T-cell (نوعی گلبول سفید خون) را به درمان موثرتر سرطان تبدیل می کنند. پزشک شما ممکن است از درمان با سلول های T CAR برای درمان لوسمی لنفوبلاستیک حاد سلول B، مولتیپل میلوما و چندین نوع لنفوم غیر هوچکین استفاده کنند، اگر سایر درمان ها مؤثر واقع نشده باشند.
• پیوند سلول های بنیادی اتولوگ: پزشکان می توانند قبل از انجام دوزهای بالای شیمی درمانی، سلول های بنیادی مغز استخوان را جمع آوری و ذخیره کنند. پس از انجام شیمی درمانی، سلول های بنیادی محافظت شده جایگزین می شوند. به این ترتیب، افرادی که کاشت سلول های بنیادی اتولوگ دارند می توانند از عوارض جانبی شیمی درمانی جلوگیری کنند.
• پیوند سلول های بنیادی آلوژنیک: گاهی اوقات، مغز استخوان آسیب دیده باید با مغز استخوان سالم جایگزین شود. پزشکان یک اهداکننده مغز استخوان مناسب را شناسایی کرده و از سلول های اهداکننده برای جایگزینی سلول های آسیب دیده شما استفاده می کنند. این یک روش موثر اما خطرناک است.

عوارض جانبی رایج درمان سرطان خون چیست؟

درمان سرطان خون اغلب ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی است. هر دو درمان موثر هستند اما عوارض جانبی متفاوتی دارند. اگر شیمی درمانی یا پرتودرمانی دریافت می کنید، از پزشک خود در مورد عوارض جانبی سوال کنید. در اینجا اطلاعاتی در مورد سایر عوارض جانبی احتمالی درمان وجود دارد:

• عوارض جانبی درمان با سلول T CAR: دو مورد از شایع ترین عوارض جانبی درمان با سلول T CAR عبارتند از: سندرم انتشار سیتوکین (CRS) و مشکلات عصبی. اگر این سندرم را دارید، ممکن است احساس کنید که یک مورد بد آنفولانزا دارید. درمان با سلول های T CAR می تواند بر سیستم عصبی شما تأثیر بگذارد و علائمی مانند مشکلات تعادل، تشنج یا لرزش ایجاد کند که ممکن است بر فعالیت های روزانه شما تأثیر بگذارد. اگر در حال برنامه ریزی برای درمان CAR T-cell هستید، از پزشک خود در مورد عوارض جانبی و راه های مدیریت آنها سوال کنید.
• عوارض جانبی ایمونوتراپی: حدود 50 درصد از افرادی که ایمونوتراپی می کنند عوارض جانبی آن را نیز تجربه می کنند. کمتر از 5 درصد افراد عوارض جانبی جدی دارند. عوارض جانبی رایج شامل بثورات پوستی، خستگی، اسهال و کاهش سطح تیروئید است.
• عوارض جانبی درمان هدفمند: عوارض جانبی شایع عبارتند از اسهال، افزایش آنزیم های کبدی و بثورات. استفاده طولانی مدت ممکن است خطر مشکلات قلبی و سکته را افزایش دهد.
• عوارض جانبی پیوند سلول های بنیادی : انواع مختلفی از پیوند سلول های بنیادی با عوارض جانبی متفاوت وجود دارد. عوارض بالقوه بر اساس سلامت کلی، سن و درمان قبلی متفاوت خواهد بود. اگر قصد پیوند سلول های بنیادی را دارید، پزشک شما عوارض بالقوه را شرح می دهد تا بتوانید این خطرات را در مقابل مزایای بالقوه ارزیابی کنید.

سرطان خون درمان قطعی دارد؟

دکتر امیرعلی حمیدیه عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت وگو با ایسنا تصریح کرد: مبتلایان به سرطان خون با روش شیمی درمانی طی 5/2 تا 3 سال، درمان قطعی می‌شوند.

وی گفت: سرطان خون نوعی بیماری پیش رونده و بدخیم اعضای خون ساز بدن است که با تکثیر و تکامل ناقص گلبول‌های سفید خون و پیش سازهای آن در خون و مغز استخوان ایجاد می‌شود.

دکتر حمیدیه در ادامه با اشاره به این که یکی از روش‌های درمان سرطان خون پیوند مغز استخوان است در مورد عوارض این روش بر رشد کودکان گفت: پیوند مغز استخوان بر رشد و نمو کودکان بی تاثیر نیست.

وی در مورد عوارض این روش بر رشد عقلانی کودکان گفت: تحقیقات زیادی در دنیا بر روی عوارض پیوند مغز استخوان در درمان سرطان خون کودکان بر رشد عقلانی کودکان صورت گرفته اما محققان به نتایج خاصی مبنی بر کاهش ضریب هوشی دست نیافته‌اند.

این فوق تخصص خون در پایان گفت: هدف از پیوند مغز استخوان ذخیره سازی مجدد سلولهای مغز استخوان است که با مقادیر بالای داروهای شیمی درمانی و یا پرتو درمانی از بین رفته‌اند./سلامت نیوز