تکاپوی واشنگتن برای استمرار بحران در یمن

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ اخبار و گزارش ها درباره روند مذاکرات در یمن میان ریاض و دولت نجات ملی به رهبری انصارالله نشان می دهند چشم اندازها همچنان به قوت خود باقی است، گرچه در خلال برخی گزارش های غیررسمی در این زمینه عمده ادعاها در زمینه دستیابی به توافق میان دو طرف وجود دارد و ادعا می شود در روزهای اخیر از توافق دوجانبه رونمایی خواهد شد، اما به نظر می آید انتظارات موجود متفاوت از آنچه باشد که در روند مذاکرات در جریان است.

به عبارت بهتر واقعیت مذاکرات میان دو طرف در وهله نخست محدود بود و شامل متغیرهای خاصی است و شمولیت ندارد. در وهله دوم، اینکه آنچه مبنای ادعای دستیابی به توافق است، جلوه عینی و مبنایی به خود نگرفته و طرف مقابل می تواند در هر لحظه زیر میز بزند، میز مذاکره را ترک و تلاش های چندماهه در این زمینه را بی اثر کند.

نقش آمریکا در این زمینه کلیدی به شمار می رود؛ در واقع آمریکا به وسیله نماینده خود در امور یمن تلاش می کند اصول مورد توافق در مذاکرات را به چالش بکشد. این یعنی صنعا باید با توجه به تجارب پیشین در این زمینه و پایبند نبودن طرف مقابل به تعهداتش در کنار اثرپذیری کنش پذیرانه ریاض از آمریکا براساس وعده ها و انتظارات، هرگونه اتفاق غیرمنتظره را در این باره دور از ذهن نداند. در واقع دخالت های واشنگتن در روند مذاکرات این امکان را فراهم خواهد کرد تا ریاض از ادامه مذاکرات عقب نشینی کند و تعهداتش را نادیده بگیرد.

رویکرد این سفر اقدام تقابلی در برابر نشست های دوجانبه میان ریاض و صنعا بوده و هدف آن نیز جلوگیری از شکل گیری سازوکار منطقه ای برای پایان دادن به بحران در یمن است

بدگمانی از آینده و مذاکرات و مداخلات تخریبی واشنگتن در این زمینه زمانی تشدید می شود که علاوه بر تجارب آمریکا در اواخر اکتبر سال گذشته برای شکست توافقات اعلام نشده قبلی به وسیله تیموتی لندرکینگ نماینده اش در امور یمن، آغاز سفر جدید نماینده اش در امور یمن به کشورهای حوزه خلیج فارس در راه است.

این سفر که با اهداف سیاسی خاصی آغاز شده بر خلاف واشنگتن که ادعا می کند نماینده اش به دنبال ادامه تلاش‌های دیپلماتیک هماهنگ آمریکا با سازمان ملل متحد و شرکای منطقه‌ای و بین المللی برای پیشبرد روند صلح فراگیر در یمن است و نماینده آمریکا در این سفرخواهان مشارکت طرف های درگیر در یمن با سازمان ملل متحد برای آغاز یک روند سیاسی یمنی – یمنی برای پایان دادن به بحران در یمن است، به نظر می آید بیشتر پیرو اهداف میدانی آمریکا انجام می شود تا یمن.

در واقع رویکرد این سفر اقدام تقابلی در برابر نشست های دوجانبه میان ریاض و صنعا بوده و هدف آن نیز جلوگیری از شکل گیری سازوکار منطقه ای برای پایان دادن به بحران در یمن است. به بیان روشن تر، هدف این سفر تلاش برای جلوگیری از کنار گذاشته شدن سازمان ملل متحد و بازیگران یمنی مخالف انصارالله است که به تازگی با تقویت روند مذاکرات میان ریاض و صنعا و دستیابی به نتیجه جدی با میانجی گری عمان بیش از پیش مشهود شده است.

واشنگتن به دنبال جلوگیری از شکل گیری روند تازه گفت و گوها و مذاکرات در آینده است و با توجه به نقش دیپلماسی منطقه ای در حل بحران یمن، نگرانی هایی را در این زمینه و نیز در ارتباط با آینده دارد؛ از این رو مانع انجام و شکل گیری هرگونه روندی در این عرصه خواهد شد که منافی منافع آنها باشد.

با توجه به عملکرد و اهداف واشنگتن و نقش مثبت دیپلماسی منطقه ای (دیپلماسی فعال و کنشگرای عمان در پرونده یمن) در نزدیک سازی دیدگاه های میان ریاض و صنعا در زمینه دستیابی به توافق و جداسازی و تفکیک پرونده های منازعه (یعنی پرونده های بشردوستانه از پرونده های سیاسی و نظامی)، نگرانی هایی در ارتباط با نقش منفی آمریکا برای برهم زدن روند نسبی آرامش در ذیل مذاکرات و اثرات آن در بخش میدانی وجود دارد. این یعنی باید منتظر اتفاقات تازه ای در این زمینه به واسطه رویکرد مداخله جویانه واشنگتن و تجویز آن به سعودی باشیم.

جمع بندی

گرچه صنعا (انصارالله و دولت نجات ملی یمن) بارها اعلام کرده است حاضر به پذیرش استمرار شرایط برزخی نه صلح و نه جنگ نیست و طرف مقابل را نیز از این موضوع آگاه کرده و هشدارهای مربوطه را داده، اما گویا نظر آمریکا به گونه دیگری است و مانع شکل گیری هرگونه موقعیتی می شود که موجب تقویت جایگاه صنعا شود.

آمریکا با سنگ اندازی در روند گفت وگوها، تلاش برای درگیر کردن سایر بازیگران موجود در یمن به روند مذاکرات، فرسایشی سازی آن، دنبال کردن اهداف خود، بی اثر کردن تلاش های دیپلماتیک منطقه ای، تشدید فضای بدبینی و ... به سمت پیاده سازی اهداف خود در این زمینه می رود و این یعنی تداوم بحران در یمن با وجود ادعاهای موجود، مطلوب واشنگتن است و سود خود را در استمرار آن می بیند.