چرا وزارت ارتباطات از تحقق شبکه ملی اطلاعات شانه خالی می‌کند؟

به گزارش راهبرد معاصر؛  پروژه بر زمین مانده «شبکه ملی اطلاعات» سالهاست که قرار است اجرایی شود. این شبکه ظرفیت لازم برای «نگهداری و تبادل امن اطلاعات داخلی در کشور به‌منظور توسعه خدمات الکترونیکی» و «دسترسی به اینترنت» از طریق بستر ارتباطی باند پهن سراسری برای کاربران خانگی، کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی را فراهم می‌کند اما از سال 89 تاکنون هنوز به مرحله اجرای کامل نرسیده است.

ضرورت تشکیل این شبکه از آنجایی جدی شد که در سال 95 شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای را با هدف تبیین الزامات فنی شبکه ملی اطلاعات تهیه و ابلاغ کرد و 6 محور تکالیفی را بر عهده وزارت ارتباطات قرارداد. سرفصل این محورها شامل مشخصه‌های ارتباطات در فضای مجازی کشور، استقلال شبکه، مدیریت شبکه، خدمات شبکه، امنیت و سالم‌سازی شبکه و درنهایت مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات می شود.

مزایای شبکه ملی اطلاعات چیست؟

افزایش سرعت اینترنت: اما بین اذهان مطرح است که شبکه ملی اطلاعات به منظور محدودیت دسترسی خارجی به اینترنت و فیلترنیگ ایجاد بشود اما اگر از پیگیران اخبار تکنولوژی باشید حتما می دانید که کره جنوبی پرسرعت ترین اینترنت جهان را در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد و اینترنت ملی یکی از دلایل اصلی سرعت پیشرفته در این کشور بوده است. کره جنوبی که از نظر آمادگی الکترونیک و پهنای باند رتبه نخست را در دنیا دارد و 80 درصد پهنای باندش داخلی است. یعنی شبکه‌‌ای دارد که بی‌نیاز از ارتباطات خارجی، 80 درصد ارتباطات و انتقالات دیتای آن در داخل شبکه به گردش در می‌آید.

ارزان تر شدن اینترنت:ارزان تر شدن اینترنت نیز می تواند از ثمرات شبکه ملی اطلاعات باشد و مهم ترین جنبه این طرح را بعد اقتصادی آن بیان کرد چراکه با این کار دیتاهای پرطرفدار مستقیما بر روی شبکه داخلی به گردش می آیند و یک بار به خارج و داخل کشور برنگردد و این عدم رفت و برگشت می تواند به کاهش هزینه ها و ارزانی اینترنت منجر شود که این امر هم به نفع کاربران است و هم به نفع دولت.

همچنین با استفاده از این سرویس می‌تواند این امکان مهیا شود که در بخش‌هایی مثل آموزش‌های الکترونیکی به صورت آفلاین صورت پذیرد و نیازی به وصل بودن اینترنت نباشد و بدین شکل خدمات گسترده تر و ارزانتری به شهروندان ارائه شود.

افزایش امنیت مجازی در کشور: افزایش امنیت اطلاعات کاربران می تواند از مهم ترین فواید شبکه ملی اطلاعات به شمار بیاید. ضرورت امینت شبکه ای باعث شد که در جهان بعد از افشاگری های «اسنودن» بیشتر به اهمیت امنیت مجازی پی بردند و کشورهایی چون آلمان، روسیه، برزیل، چین و ... در این راستا اقدامات مهمی را انجام بدهند.

تناقض تشکیل شبکه ملی اطلاعات با تجهیزات خارجی؛ وزارت ارتباطات شفاف سازی کند

وزارت ارتباطات مدعی است که 80 درصد از تکالیف مربوط به الزامات فنی شبکه ملی اطلاعات به سرانجام رسیده است و همچنین سجاد بنایی نایب رئیس شرکت ارتباطات زیرساخت در این زمینه گفته بود: در تجهیزات غیرفعال شبکه ملی اطلاعات از 70 درصد توان داخلی و در تجهیزات فعال این شبکه از 15 درصد توان بومی استفاده شده است.

اما باید گفت فارغ از میزان ادعایی پیشرفت در زیرساخت شبکه ملی اطلاعات در مورد تجهیزات خارجی در شبکه ملی اطلاعات نگرانی‌های جدی ایجاد شده است که باید شفاف سازی شود. چراکه بر اساس گفته های مسئولان انجمن صنفی یارانه ای تاکنون به علت عملکرد غلط سازمان تنظیم مقررات وزارت ارتباطات تجهیزات شبکه ای قاچاق و بی کیفیت در کشور زیاد شده است و از سوی دیگر فعالان حوزه تجهیزات شبکه و جدول ارز اختصاص داده شده به واردات اذعان دارد که عمده تجهیزات شبکه ای در کشور وارداتی و وابسته به خارج است. بنابراین لازم است که وزارت ارتباطات نسبت به ادعاهای خود بیشتر شفاف سازی کند.

بهانه های وزارت ارتباطات

یک توجیه و دلیلی که مسئولان وزارت ارتباطات برای عدم راه اندازی شبکه ملی اطلاعات مطرح می کنند آن است که لایه آنها زیرساخت شبکه ملی اطلاعات بر عهده وزارت ارتباطات و لایه محتوایی و خدمات آن بر عهده مسئولان دیگری همچون: وزارت ارشاد، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی، صدا و سیما هستند و تا این دستگاهها حاضر نشوند و نقش خود را اجرا نکنند این زیست بوم شکل نمی گیرد.

اما به فرض قبول این ادعا با توجه به اینکه اصل پنجم مصوبه الزامات فنی شبکه ملی اطلاعات شورای فضای مجازی صراحتا دستور به اجرایی سازی الزامات فرهنگی را دارد بنابراین وزارت ارتباطات به عنوان "مجری شبکه ملی اطلاعات" حداقل باید در زمینه نقش هماهنگ کننده و نخ تسبیح را بین سایر ارگانها ایفا کند و برای محتوا سازی آن نقش متولی را ایفا کند و دائما در حال پیگیری باشد و نه اینکه توپ را به زمین ارگانهای دیگر بیاندازد.

همین قضیه باعث اعتراض فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز هست و وی سابقا گفته بود: برخی که در وزارت ارتباطات هستند بیشتر علاقه دارند شبکه ملی اطلاعات را به صورت کلاسیک در کشور توسعه دهند. بحث استقلال در شبکه ملی اطلاعات بسیار مهم است. به همین دلیل در الزامات مصوبه اصرار کردیم که خدمات پایه ملی باشد. اکنون خدمات پایه این گونه نیست. الان مخاطب برای جستجوی آدرس یک داروخانه در شهر از گوگل استفاده می‌کند، این اطلاعات مربوط به داخل کشور است و شهروند هم در داخل کشور است اما این اطلاعات را به یک پلتفرم آمریکایی می‌گوید، این همان حوزه‌ای است که اختلاف نظر وجود دارد.

اگر محتوا وظیفه وزرات ارتباطات نیست پس چرا محتوا برای کودکان تولید می کند؟

نصرالله پژمانفر عضو کمیسیون فرهنگی در گفت و گو با خبرنگار تسنیم گفت: وزارت ارتباطات موظف است زیرساخت شبکه ملی اطلاعات را به طور کامل انجام دهد اینکه ادعا می کنند حوزه تولید محتوا مربوط به وزرات ارتباطات نمی شود، غلط است. وی افزود: شاهد بوده ایم این وزارتخانه در حوزه تولید محتوا برای کودکان سفارش کار داده است و در زمینه تولید محتوا نیز ورود کرده است.

حجت‌الاسلام نصرالهپژمان‌فر با بیان اینکه وزارت ارتباطات مفهوم زیر ساخت را اشتباه متوجه شده است گفت: زیرساخت فقط محدود کابل و فیبر نوری و... نیست بلکه زیرساخت تمام پلتفرم هایی که بر روی او خدمات به کاربران ارائه می شود را شامل می شود. وی ادامه داد: مثلا موتور جست و جو یک پلتفرم است که گوگل با آن ذائقه ها را تغییر می دهد بنابراین وزارت ارتباطات ذاتا موظف است تمامی این پلتفرم را مهیا کند که متاسفانه در موضوعات هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

فهم وزارت ارتباطات از شبکه ملی اطلاعات محدود به سیم و کابل است

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه وزارت ارتباطات هیچ اقدام درباره طراحی این پلتفرم ها نکرده است گفت: شبکه ملی اطلاعات یعنی حاکمیت جمهوری اسلامی بر فضای مجازی و اینکه ادعا می شود که 80درصد محقق شده است اصلا مساوی با این نیست که جمهوری اسلامی 80درصد بر فضای مجازی حکومت دارد. وی افزود: بر الان هر کس قواعد پلتفرم های خارجی مانند گوگل را کاملا رعایت کند و به او پول پرداخت کند می تواند از آن استفاده کند. وی ادامه داد: مثلا یک هتل ایرانی برای اینکه بخواهد در خدمات و تبلیغات گوگل نمایان شود باید تمام قوانین و هرینه های گوگل اجرا کند و دقیقا مصداق حاکمیت اغیار در کشور ماست.

پژمانفر با بیان اینکه ادعایی که وزارت ارتباطات درباره شبکه ملی اطلاعات دارد محدود به سیم و کابل است که قطعا مطابق تعریف واقعی شبکه ملی اطلاعات نیست گفت: باید پلتفرمهای مانند موتور جست و جو و مسیریاب ها کاملا بومی باشند اما دیده می شود تماما خارجی است. وی افزود: اگر بخواهم عملکرد وزارت ارتباطات در زمینه شبکه ملی اطلاعات را باید مثال ملموس کنم، شما باید یک فرودگاه را در نظر بگیرید که وزارت ارتباطات فقط یک باند و زمین مسطح را برای آن مهیا کرده است اما کادر برج مراقبت و هواپیماهایی که فرود می آیند تماما خارجی و بعضا از دشمنان هستند.

منبع: تسنیم