ورود سازمان بازرسی به ترک‌فعل در خرید "شبیه‌سازهای پرواز"

به گزارش راهبرد معاصر، یکی از وظایف سازمان بازرسی کل کشور، به عنوان نهادی مسئول نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی و مدیران دولتی، رسیدگی به "ترک فعل‌های مدیریتی" است که به ضرر نهادهای عمومی و ملی تمام می‌شود.

یکی از پرونده‌هایی که نیاز به توجه این نهاد دارد، ماجرای ترک فعل مدیران در عدم تأمین "شبیه‌سازهای پرواز" برای ایران ایر است. این ترک فعل نه تنها موجب خسارت‌های مالی هنگفتی به ایران‌ایر شده، بلکه استقلال و کارایی عملیاتی این شرکت را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

با در نظر گرفتن این شرایط و با توجه به الزامات قانونی، این سؤال مطرح می‌شود که آیا امکان تشکیل پرونده حقوقی برای این مسئله در دستگاه قضایی وجود دارد؟ این گزارش به بررسی ابعاد حقوقی و قانونی این مسئله از جمله نقش سازمان بازرسی کل کشور و قوه قضاییه در رسیدگی به ترک فعل‌های مدیریتی، می‌پردازد.

ترک فعل مدیران و پیامدهای آن برای ایران ایر

در دولت اول ریاست جمهوری حسن روحانی و با ایجاد توافقات موسوم به برجام، شرکت هواپیمایی ایران ایر 13 فروند هواپیمای ATR 72-600 خریداری کرد اما در این میان، تأمین شبیه‌ساز پرواز برای آموزش خلبانان این هواپیماها مورد بی‌توجهی قرار گرفت.

این اشتباه مدیریتی بار مالی سنگینی بر دوش این شرکت گذاشته است، چرا که خلبانان مجبور به شرکت در دوره‌های آموزشی در خارج از کشور و پرداخت هزینه‌های بالا برای اجاره شبیه‌ساز، سفر و اقامت هستند؛ این هزینه‌ها با توجه به تحریم‌های بین‌المللی و کاهش ارتباطات تجاری ایران با کشورهای اروپایی، به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافته است.

نقش سازمان بازرسی کل کشور در نظارت بر ترک فعل‌ها

سازمان بازرسی کل کشور وظیفه دارد تا بر عملکرد مدیران دولتی نظارت کند و هرگونه ترک فعل و سهل‌انگاری که منجر به ایجاد ضرر و زیان برای نهادهای عمومی می‌شود را بررسی کند؛ در مورد ایران ایر و مسأله شبیه‌سازهای پرواز، سازمان بازرسی می‌تواند با ورود به پرونده و بررسی ابعاد مختلف آن، از مدیران قبلی و فعلی، چرایی ترک فعل صورت گرفته را پیگیری کند.

امکان تشکیل پرونده حقوقی در قوه قضاییه

تشکیل پرونده حقوقی برای ترک فعل مدیریتی در قوه قضاییه یکی از اقدامات قانونی ممکن برای رسیدگی به خسارات ناشی از چنین ترک فعل‌هایی است. از آن‌جایی که سازمان بازرسی کل کشور می‌تواند مستندات و شواهد مربوط به ترک فعل‌ها را به قوه قضاییه ارائه کند، این امکان وجود دارد که علیه مدیران مسئول، پرونده‌های قضایی تشکیل شود. در این پرونده‌ها، قوه قضاییه می‌تواند با بررسی جزئیات، میزان مسئولیت مدیران را مشخص کرده و آنان را ملزم به جبران خسارت‌های وارد شده کند.

ترک فعل در قوانین کشورمان به‌عنوان یکی از انواع تخلفاتی شناخته می‌شود که می‌تواند مورد پیگرد قانونی قرار گیرد. مطابق قوانین کشور، مدیرانی که به‌واسطه سهل‌انگاری یا عدم اجرای وظایف قانونی خود موجب زیان به نهادهای عمومی شوند، ممکن است به لحاظ قانونی مسئول شناخته شوند و حتی تحت تعقیب قرار گیرند.

در این مورد خاص، ترک فعل مدیران در تأمین شبیه‌سازهای پرواز، باعث ایجاد زیان‌های مالی جدی و وابستگی به شرکت‌های خارجی شده است.

در صورت تشکیل پرونده حقوقی، برخی از ادعاهایی که ممکن است مطرح شود شامل موارد زیر است:

عدم رعایت وظایف قانونی مدیران ـ مدیران قبلی، مسئول خرید هواپیماهای ATR 72-600 و ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز برای آموزش خلبانان بودند. عدم تأمین شبیه‌سازهای پرواز می‌تواند به عنوان نقض وظایف قانونی آنان تلقی شود.

زیان‌های مالی و اقتصادی وارد شده به شرکت ـ هزینه‌های بالای اجاره شبیه‌سازهای خارجی، اعزام خلبانان به مراکز آموزشی خارجی و همچنین خرید بلیط از خطوط هوایی خارجی برای سفر به این مراکز، همگی منجر به تحمیل هزینه‌های سنگین به ایران ایر و اقتصاد ملی شده است. قوه قضاییه می‌تواند این خسارت‌ها را به عنوان ادعای حقوقی مطرح کند.

اثرات استراتژیک این ترک فعل ـ عدم تأمین شبیه‌سازها باعث وابستگی عملیاتی ایران ایر به شرکت‌های خارجی شده است که نه تنها به هدر رفت منابع ارزی کشور منجر شده، بلکه امنیت و کارایی عملیاتی این شرکت را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

اصلاح اشتباهات گذشته

راهکاری برای جلوگیری از تکرار ترک فعل‌ها با توجه به اهمیت این موضوع برای آینده ایران ایر و اقتصاد ملی، سازمان بازرسی کل کشور می‌تواند با ورود به مسئله، نقش مهمی در اصلاح این اشتباه مدیریتی ایفا کند. این نهاد می‌تواند با توصیه به مدیریت فعلی برای سرمایه‌گذاری در شبیه‌سازهای پرواز، از تکرار این نوع ترک فعل‌ها جلوگیری کند.

از طرفی، تشکیل پرونده حقوقی برای بررسی ترک فعل مدیران پیشین می‌تواند به عنوان یک هشدار به دیگر مدیران دولتی عمل کرده و آنان را به اجرای وظایف قانونی خود ملزم کند.

ضرورت خودکفایی در زیرساخت‌های آموزشی هواپیمایی

سازمان بازرسی کل کشور می‌تواند با توصیه به دولت و ایران ایر برای خودکفایی در تأمین زیرساخت‌های آموزشی هواپیمایی، به بهبود وضعیت این شرکت کمک کند. خرید شبیه‌سازهای پرواز ATR 72-600 و ایرباس A320 نه تنها به کاهش هزینه‌های عملیاتی و آموزشی کمک می‌کند، بلکه استقلال و کارایی عملیاتی ایران ایر را نیز تقویت می‌کند.

و در پایان باید گفت خودکفایی در تأمین زیرساخت‌های آموزشی، یکی از اولویت‌های کلیدی ایران ایر و دولت باید باشد تا با کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی، هزینه‌های آموزش خلبانان کاهش یافته و استقلال عملیاتی این شرکت افزایش یابد./ تسنیم