این علائم نشانه اضطراب کودکان است

به گزارش راهبرد معاصر، خیلی از خانواده‌ها اضطراب کودک را جدی نمی‌گیرند و استدلال‌شان هم این است که نگرانی‌های کودک قابل اهمیت نیست و بزرگ‌تر که شد، خود به خود برطرف می‌شود. اما هیچ مشکلی در کودک خود به خود برطرف نمی‌شود. بلکه باید برای آن وقت بگذاریم و هزینه کنیم.

اگر اضطراب در کودک نادیده گرفته شود یا مهم تلقی نشود، می‌تواند در نوجوانی و بزرگسالی به اختلالات روانی بزرگ‌تری تبدیل شود. تحقیقات نشان می‌دهد که اضطرابِ درمان‌نشده در سال‌های اولیه زندگی نه تنها مهارت‌های اجتماعی و تحصیلی کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه خطر افسردگی، افت عملکرد ذهنی و حتی مشکلات جسمی آن فرد را در آینده افزایش می‌دهد.

چرا بچه‌ها مضطرب می‌شوند؟

روانشناسان تاکید دارند که همه کودکان در زندگی خود اضطراب را تجربه می‌کنند. از کودک ۶ ماهه تا کودک زیر ۳ سال، کودک بالای ۳ سال، کودکان زیر سن مدرسه، کودکان دبستانی و ....

دکتر مونا فلسفی، روانشناس کودک در این باره به همشهرآنلاین می‌گوید: اضطراب حتی در دوران نوزادی هم می‌تواند رخ دهد. مثلا مادری که نمی‌تواند به نوزادش شیر بدهد، می‌تواند روی حس امنیت او تاثیر بگذارد و او را دچار اضطراب کند. چون سینه مادر، اولین منبع دلبستگی نوزاد است.

این روانشناس کودک درباره دلایل و عوامل اضطراب در کودکان توضیح می‌دهد: مواردی مثل درگیری و دعوا‌های والدین، طلاق والدین، ترس از جدایی از مادر، مرگ یکی از عزیزان، از دست دادن حیوان خانگی، مهاجرت، تغییر محل مثل اسباب‌کشی، تغییر اتاق کودک، متولد شدن خواهر یا برادر جدید، از دست دادن دوست در سنین بالای ۳ سال، تصادف رانندگی، وقوع یک حادثه یا واقعه طبیعی، بازی‌های آنلاین در تبلت و موبایل (به خصوص اگر آن بازی تم ترس داشته باشد)، بعضی برنامه‌های تلویزیون، تجارب ترسناک (تاریکی و ...) و ... می‌توانند در کودکان اضطراب ایجاد کنند.

فلسفی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است اضطراب در کودک دائمی شود، توضیح می‌دهد: این موضوع بستگی به ژنتیک کودک و همچنین شرایط محیط خانه دارد. نمی‌شود گفت اضطراب در همه کودکان دائمی می‌شود. ممکن است حالت سینوسی و رفت و برگشتی پیدا کند.

این روانشناس حوزه کودک در توضیح بیشتر بیان می‌کند: در جوّی که همیشه متشنج است، اضطراب کودک هیچ وقت خوب نمی‌شود. اما اگر جو به ثبات و آرامش برسد، اضطراب هم برطرف می‌شود. البته کودک اضطرابی دیگر به یک فرد بی‌خیال تبدیل نمی‌شود و اضطراب در آن آدم می‌ماند. هرچند می‌تواند با کمک روانشناس یا روان‌درمانگر یاد بگیرد تا اضطراب خود را مدیریت کند که اذیت نشود.

نگذارید اضطراب ادامه‌دار شود

اضطراب در کودکان جزئی از رشد آنها است و اگر در حد معقول باشد، طبیعی است و حتی گاهی می‌تواند حتی مفید باشد. چون به کودک کمک می‌کند تا با موقعیت‌های جدید یا چالش‌ها بهتر کنار بیاید. اما اگر اضطراب مداوم یا تشدید شود، می‌تواند برای کودک مضر باشد و موجب مشکلاتی در رفتار، یادگیری و روابط اجتماعی او شود. اضطراب زیاد در کودک می‌تواند باعث گوشه‌گیری، افسردگی، مشکلات خواب، مشکلات تغذیه، کاهش عزت نفس، کمال‌گرایی، وسواس و تیک و ... شود.

درست است که کودکان نمی‌توانند اضطراب خود را بیان کنند یا درباره آن با والدین خود حرف بزنند، اما این مشکل، علائمی دارد که والدین آگاه و هوشیار به راحتی می‌توانند آنها را تشخیص دهند و به تنهایی و گاه با کمک روانشناس کودک آن را رفع کنند.

فلسفی درباره مهم‌ترین علائم اضطراب در کودکان بیان می‌کند: وابستگی شدید به والدین یا ترس غیر معمول از جدایی از والدین، جویدن ناخن، شب‌ادراری، اختلال در خواب، کم‌خوری، پرخوری، کابوس‌های شبانه، دندان‌قروچه در خواب و اجتناب از رفتن به مهد و مدرسه از جمله این علامت‌ها هستند.

اضطراب در کودکان گاهی خود را به شکل مشکلات جسمی هم نشان می‌دهد؛ بعضی اختلالات گوارشی مثل دل‌درد و سردرد‌های بدون علت فیزیکی بخشی از این نشانه‌ها هستند که والدین باید به آنها دقت و توجه کافی داشته باشند.

اگر اضطراب کودک ادامه پیدا کرد یا آن قدر شدید بود که بر عملکرد روزانه او تاثیر منفی گذاشت، باید برای حل آن حتما از روانشناس کودک کمک گرفت. چون استمرار این اختلال و درمان نشدن آن می‌تواند بزرگسالی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

اختلالات اضطرابی مزمن، مشکل در برقراری روابط اجتماعی، پایین بودن اعتماد به نفس که خود عوارض متعدد دیگری به همراه دارد، مشکلات جسمی مثل سردرد‌های مزمن و اختلال خواب و مشکلات گوارشی، ناتوانی در مدیریت استرس و افسردگی مهم‌ترین عواقب عدم درمان اضطراب کودک است که در دوران بزرگسالی خود را نشان خواهد داد.

این مشکلات می‌توانند به راحتی کیفیت زندگی فردی، اجتماعی و خانوادگی فرد را کاهش دهد؛ بنابراین والدین نباید هرگز اضطراب کودک خود را سرسری بگیرند و برای درمان آن دست روی دست بگذارند. / همشهری