به گزارش «راهبرد معاصر»؛ با حملات آمریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی به تأسیسات هستهای ایران و ایجاد آسیب احتمالی برای زیرساختهای هستهای کشورمان، کافی بود تا آژانس بینالمللی انرژی اتمی با شدیدترین لحن نسبت به آمریکا و رژیم صهیونیستی واکنش نشان دهد و شورای امنیت سازمان ملل متحد دست به اقدام تنبیهی علیه این نقض فاحش حقوق بینالملل زند، اما در عمل هیچیک از این دو اتفاق نیفتاد. در ادامه، رژیم صهیونیستی همچنان جسورانهتر به تأسیسات هستهای ایران حمله میکند.
حمله آمریکا به ایران، ضربهای شدید به NPT
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان در بدو ورود به مسکو برای رایزنی با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه گفت: حمله آمریکا به ایران، نخست حمله به منشور ملل متحد است، همچنین حمله به قوانین و حقوق بینالمللی و از همه مهمتر، حمله به انپیتی و نظام عدم اشاعه بهشمار میرود.
وی افزود: به هرحال، عدم اشاعه که نقش مهمی در امنیت بینالملل دارد، نظامی منسجم و بسیار جدی است که کشورهایی که از سلاح هستهای صرفنظر میکنند، مورد حمایت قرار میگیرند. وقتی اینگونه حمله به تأسیسات هستهای کشوری انجام، با افتخار از آن یاد میشود و شورای امنیت و نهادهای بینالمللی در پیشگیری عاجز هستند و حتی نمی توانند حداقل محکوم کنند، طبیعی است این سؤال بزرگ ایجاد میشود که اصولاً انپیتی چه نقشی در حفاظت از منافع کشورهایی که علاقهمند هستند وارد حوزه انرژی صلح آمیز هستهای شوند، ایفا می کند.
از نظر حقوقی، ایران میتواند با رعایت تشریفات ماده ۱۰، از NPT خارج شود
پس از عملکرد نامناسب آژانس بینالمللی انرژی اتمی از حقوق و انرژی صلحآمیز هستهای ایران سؤالی که پیش میآید، اینکه کشورمان از چه گزینههایی برای مقابله به مثل میتواند استفاده کند؟ آیا خروج از «معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT)» میتواند اقدام متقابل باشد؟
خروج ایران از NPT تصمیمی بسیار پیچیده است که میتواند پیامدهای جدی سیاسی، امنیتی و اقتصادی برای ایران داشته باشد، اما برای این اقدام باید جوانب مختلف خروج بررسی شود.
خروج از NPT از منظر حقوق بینالملل، وجاهت حقوقی دارد، ماده ۱۰ NPT به صراحت حق خروج را برای کشورهای عضو به رسمیت میشناسد، اما با دو شرط: اعلام با سه ماه پیشآگاهی به شورای امنیت و سایر اعضا و توجیه خروج بر اساس «منافع حیاتی ملی» (ماننذ تهدید امنیت ملی).
از نظر حقوقی، ایران میتواند با رعایت تشریفات ماده ۱۰، از NPT خارج شود. با وجود این، مستقل از ابعاد حقوقی و قانونی، خروج از NPT میتواند مشروعیت برنامه صلحآمیز هستهای ایران را به دنبال داشته باشد و در فاصله میان خروج و اقدام بازدارنده هستهای میتواند زمینه اقدامات فردی و دستهجمعی دولتهای خصم را به دنبال داشته باشد.
در همین زمینه، اسماعیل کوثری نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت، بستن تنگه هرمز به طور جدی در دست بررسی است.
رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی نیز بر خروج از NPT تأکید کرد و گفت: بیشتر اعضای کمیسیون بهشدت از عملکرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی انتقاد کردند و خواستار قطع همکاری یا تعلیق روابط با این نهاد شدند. همچنین بازنگری در پیمان NPT و لغو عضویت ایران در آن از مطالبات مشترک اعضا بود که قرار است در دستورکار مجلس قرار گیرد.
اعضای کمیسیون بر لزوم پاسخ قاطع، پشیمانکننده و متناسب به تجاوز آمریکا تأکید کردند. مقابلهبهمثل و اقدامات بازدارنده، ازجمله محورهای مورد اتفاق اعضا بود.
عباس گلرو، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس شورای اسلامی با انتشار متنی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس به حمله آمریکا آمریکا به تاسیسات هستهای کشور واکنش نشان داد و نوشت: بعد از حمله آمریکا به تأسیسات فردو، نطنز و اصفهان و طبق ماده ۱۰ معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (ان. پی. تی)، جمهوری اسلامی ایران حق قانونی دارد از آن خارج شود.
اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در برابر تجاوز آمریکا واکنش مناسب نشان ندهد، ایران امکان دارد تعلیق عضویت یا خروج از NPT را در دستور کار قرار دهد
احمد نادری، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: رژیم صهیونیستی و آمریکا با حمله به تأسیسات هستهای ایران، رژیم عدم اشاعه سلاحهای هستهای را زیر سؤال بردهاند. اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در برابر این تجاوز واکنش مناسب نشان ندهد، ایران امکان دارد تعلیق عضویت یا خروج از NPT را در دستور کار قرار دهد.
جوکار، رئیس کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی گفت: با حمله آمریکا به مراکز هستهای، دیگر دلیلی برای ادامه همکاری در قالب پادمانها وجود ندارد و مجلس قطعاً این موضوع را بررسی خواهد کرد.
عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت، خروج از NPT و بالاتر از آن باید در دستور مقامهای ذیربط قرار گیرد.