به گزارش راهبرد معاصر؛ پیروزی رئیس جمهور دموکرات یا جمهوریخواه در ایالات متحده، همواره متغیر تأثیرگذاری در روابط واشنگتن – تلآویو و همچنین عامل مهمی در کاهش یا تشدید تنش بین ایران و آمریکا بوده است. فارغ از تأثیرات ساختاری نظام بینالملل و راهبرد کلان روسایجمهور آمریکا که همواره اصلی ثابت و پایدار در تنظیم سیاست خارجی بوده است؛ اما تفاوت دیدگاهها و تأثیر نقش فرد، دربردارنده وضعیتهای متفاوتی در روابط بوده است. در این میان ایدهآل مقامات صهیونیستی روی کار آمدن رئیسجمهور از حزب جمهوریخواه بوده تا یک رئیسجمهور دموکرات است. از اینرو در یادداشت پیشرو پس از بررسی شانس پیروزی ترامپ و بایدن در انتخابات ریاستجمهوری به واکاوی رویکرد مقامات و رسانههای رژیم صهیونیستی نسبت به پیروزی ترامپ یا بایدن پرداخته میشود.
ترامپ یا بایدن؛ شانس پیروزی کدام بیشتر است؟
انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا پنجاه و نهمین انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا خواهد بود که قرار است در ۳ نوامبر ۲۰۲۰ (۱۳ آبان ۱۳۹۹) برگزار شود. تا مارس۲۰۲۰ شانس و بخت پیروزی ترامپ، به دلیل رقیب ضعیف وی و عملکرد مناسب ترامپ در حوزه اقتصادی و اشتغالزایی بسیار بالا بود. اما هم اکنون آمریکا با سه بحران همزمان یعنی شیوع کرونا، رکود اقتصادی و جنبش اعتراضی سراسری ناشی از مرگ جورج فلوید دست به گریبان است. تراکم این بحرانهای کمسابقه در ایالات متحده شرایط را برای ترامپ بسیار دشوار و پیچیده کرده است.
ترامپ به دلیل اظهارنظرهای عجیب در خصوص مواجهه با کرونا و روشهای درمان آن خود را در معرض انتقادهای زیادی قرار داده است. علاوه بر آن وی با پیامهای تهدیدآمیز و تحریککننده علیه معترضان، به خشم عمومی علیه خود دامن میزند و حتی تهدید کرده است که از ارتش آمریکا برای پایان دادن به ناآرامیها استفاده خواهد کرد.
در واقع اگر جو بایدن، رقیب انتخاباتی ترامپ شانس اندکی برای پیروزی داشت، اکنون شرایط برای او بسیار ایدهآل شده است؛ بحران همهگیری کرونا و بحران اعتراضات سراسری اکنون فرصت خوبی به معاون رئیس جمهور پیشین ایالات متحده داده که ترامپ را در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر از کاخ سفید خارج کند.
نظرسنجی ملی جدید حاکی از آن است که میزان اعتبار دونالد ترامپ در حال کاهش است و اگر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیش از موعد برگزار میشد، جو بایدن، ترامپ را در انتخابات کنار میزد. براساس نظرسنجی شبکه سی ان ان، میزان اعتبار ترامپ در میان مردم آمریکا به ۳۸ درصد رسیده و این میزان اعتبار ۷ درصد از نظرسنجی پیشین سی ان ان که در اوایل ماه مه (اواسط اردیبهشت) برگزار شد، کمتر است. نتایج نظرسنجی همچنین نشان میدهد که میزان عدم تأیید ترامپ از ۵۱ درصد به ۵۷ درصد افزایش یافته است. شبکه سی ان ان تأکید میکند که درصد اعتبار بایدن افزایش یافته و هماکنون میزان اعتبار بایدن نسبت به ترامپ با ۱۴ درصد اختلاف بیشتر به ۵۵ در مقابل ۴۱ درصد رسیده است.
با این حال به دلیل اینکه زمان زیادی برای انتخابات باقی مانده است، جو بایدن با مشکلات متعددی روبهرو است و هنوز وضعیت از بسیاری جهات غیرقابل پیشبینی است؛ زیرا چهار ماه در سپهر سیاست ایالات متحده دورهای طولانی محسوب میشود به خصوص که دونالد ترامپ نسبت به رقیب خود از توانایی بیشتری در بسیج تودهها و تحریک هواداران خود برای مشارکت در انتخابات برخوردار است.
از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا، اوضاع کاملاً به نفع بنیامین نتانیاهو تغییر پیدا کرده است. ترامپ در چهار سال گذشته با خروج از برجام و اعمال مجدد تحریمها علیه ایران، انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به بیتالمقدس، پیگیری معامله قرن و تلاش برای تسریع روند عادیسازی روابط کشورهای عربی با تلآویو، بهرسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان و کاهش بودجه کمک مالی ایالات متحده به حکومت خودگردان فلسطینی خدمات بزرگی به نتانیاهو و صهیونیستها کرد.
صهیونیستها نگران هستند که با شکست دونالد ترامپ در انتخابات و پیروزی بایدن دموکرات، دستاوردهایی که در دوران ترامپ کسب کردند با تهدید مواجه شود یا این دستاوردها متوقف گردد. براساس برخی از نظرسنجیها تنها ۲۶ درصد از دموکراتها نگاه مثبتی به دولت اسرائیل دارند در حالی که این رقم میان جمهوریخواهان ۶۱ درصد است. بسیاری از نامزدهای دموکرات، از سرزنش دولت اسرائیل پرهیز نکردهاند. علاوه بر آن در حزب دموکرات ایالات متحده به دنبال انتخابات میاندورهای، افراد جدیدی از جمله مسلمانان و اعراب وارد کنگره شدند که آشکارا سیاستهای ضد صهونیستی دارند.
از همینرو تلآویو از شکست ترامپ و پیروزی بایدن در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به شدت نگران است. به طور کلی نگرانی صهیونیستها از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری به چند دلیل است:
نخستین دلیل نگرانی صهیونیستها از شکست ترامپ، نیمه تمام ماندن برنامههای همکاری بین تلآویو و واشنگتن است. به زعم رسانههای اسرائیلی اگر جو بایدن بتواند بر دونالد ترامپ پیروز شود صحنه سیاسی ایالات متحده به کلی دگرگون خواهد شد. دیوید روتکوف، یادداشتنویس هاآرتص بر این باور است که بنیامین نتانیاهو که روابط آمریکا و اسرائیل در دوران دموکراتها را از خاطر نبرده است، شاید بهتر از دیگر سیاستمداران اسرائیل از تبعات خروج ترامپ از کاخ سفید و ورود جو بایدن به دفتر ریاست جمهوری آگاه باشد. تبعاتی چون تکرار شرایطی که در دوران اوباما بین این دو برقرار بود و باعث میشد آمریکا به طور مستمر علیه سیاستهای اسرائیل بهخصوص در مورد شهرکسازی واکنش نشان دهد و روابط تلآویو - واشنگتن در توقف و نوعی فریز سیاسی قرار گیرد.
صهیونیستها نگران هستند که اگر ترامپ پیروز نشود، بسیاری از برنامههای همکاری بین رژیم صهیونیستی و ایالات متحده نیمه تمام خواهد ماند. به عنوان مثال، رژیم صهیونیستی هراس دارد با شکست ترامپ در انتخابات پیشرو، فرصت اجرایی کردن طرح الحاق دره رود اردن و کرانه باختری را دیگر به دست نیاورد، به همین دلیل به دنبال آن است که این طرح را ظرف چند ماه آینده اجرایی کند. به خصوص که جو بایدن گفته است: «من از طرح الحاق کرانه باختری حمایت نمیکنم؛ زیرا چنانچه اسرائیل تصمیم به اعمال حاکمیت بر بخشهایی از کرانه باختری را بگیرد هرگونه امید را برای صلح خفه خواهد کرد».
علاوه بر بایدن، دموکراتهای کنگره نیز یکصدا در برابر طرح الحاق ایستادهاند. در نامه اخیر امضا شده توسط سناتور چاک شومر از نیویورک، بن کاردین از مریلند و رابرت منندز از نیوجرسی آمده که آنها مخالفت خود را با الحاق یکجانبه پیشنهادی قلمرو کرانه باختری ابراز میکنند. مخالفت شومر به ویژه به دلیل موقعیت او به عنوان رهبر اقلیت سنا و شهرت او به عنوان برجستهترین حامی رژیم صهیونیستی در مجلس عالی، قابل توجه است. یک بیانیه مشابه نیز توسط 120 دموکرات مجلس نمایندگان به امضا رسیده است. سناتورهایی همچون ایمی کلوبوچار از مینسوتا، کامالا هریس از کالیفرنیا و الیزابت وارن از ماساچوست که همگی از نامزدهای اصلی برای سمت معاون ریاست جمهوری در دولت بایدن به شمار میروند نیز مخالف الحاق هستند.
این در حالی است که دونالد ترامپ مخالفتی با اجرایی شدن طرح الحاق ندارد. اما از آنجایی که دونالد ترامپ با گذشت زمان نسبت به پیروزی در انتخابات 2020 دچار تردید میشود به دنبال آن است تا با گرو نگه داشتن طرح الحاق، مقابل لابی صهیونیستی، پیروزیاش در انتخابات ریاست جمهوری را تضمین کند. در واقع ترامپ میخواهد از این ابزار برای انتخابات ریاست جمهوری بهره بگیرد. در همین راستا دیوید ماکُفسکی، مدیر مؤسسه واشنگتن، معتقد است: «نتانیاهو کاملا آگاه است که دولت احتمالی بایدن از الحاق حمایت نخواهد کرد، الحاق در زمانی که ترامپ هنوز در قدرت است این امکان را برای اسرائیل فراهم میآورد تا با حداقل فشار سیاسی روی شکل دادن به میراث خود متمرکز شود».
دومین دلیل نگرانی صهیونیستها از پیروزی بایدن در انتخاب ریاست جمهوری ایالات متحده، بازگشت احتمالی آمریکا به برجام است. کارشناسان صهیونیستی این احتمال را مطرح میسازند که بایدن در صورت انتخاب، آمریکا را به برجام بازگرداند؛ زیرا بایدن در بخشی از برنامههای خود به توافق هستهای ایران (برجام) پرداخته و گفته است: «در صورتی که ایران به پایبندی به برجام بازگردد او هم آمریکا را مجدداً به این توافق بازخواهد گرداند، اما توافق را تقویت کرده و برخی مفاد آن را تمدید خواهد کرد».
دیوید روتکوف، یادداشتنویس هاآرتص بر این باور است: «تغییر در ریاستجمهوری آمریکا به طور مستقیم در اسرائیل تأثیرگذار خواهد بود. شاید از همان اولین روزهای خروج ترامپ از کاخ سفید شاهد ضعیف شدن و در نهایت نابودی سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران و تلاش برای بازگشت به توافق هستهای برجام باشیم که چندان مورد پسند اسرائیلیها نخواهد بود.
این در حالی است که نتانیاهو از مشوقان اصلی دونالد ترامپ برای خروج از برجام و افزایش تحریمها علیه ایران بوده است. نتانیاهو اذعان کرده که وی مسئول تصمیم ترامپ برای خروج از توافق هستهای بوده است. در همین راستا تایمز اسرائیل ویدئویی را از یک کنفرانس با حضور نخستوزیر رژیم صهیونیستی منتشر کرده که در آن نتانیاهو با اعضای حزب لیکود درباره توافق هستهای صحبت میکند. وی در این نشست میگوید: «ما رئیسجمهور آمریکا را برای خروج از توافق هستهای متقاعد کردیم. من میبایست تمام قد علیه همه دنیا میایستادم تا از توافق خارج شوند. ما این مقوله را رها نکردیم».
در حقیقت صهیونیستها معتقدند که اگر ترامپ مجددا در انتخابات پیروز شود، به رویکرد اعمال فشار حداکثری خود علیه تهران ادامه خواهد داد و تشدید تنشها بین ایران و آمریکا ادامه خواهد داشت اما به قدرت رسیدن بایدن موجب کاهش فشارها علیه ایران میشود.
سومین عامل نگرانی صهیونیستها از پیروزی بایدن در انتخاب ریاست جمهوری آمریکا، به هراس از گسست در روابط ریاض – واشنگتن بازمیگردد. در صورت پیروزی بایدن، دولتهای خلیج فارس و در رأس آنها عربستان سعودی شاهد تغییر و تحول مهمی خواهند بود. در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰، روابط واشنگتن – ریاض بر لبه پرتگاه قرار خواهد گرفت. به خصوص که بایدن، دولت سعودی را دولت یاغی و مطرود خوانده و متعهد شده است که صادرات سلاح به ریاض را متوقف کند.
این در حالی است که رژیم صهیونیستی تضعیف محور ریاض را پیروزی ایران و محور مقاومت میداند. صهیونیستها همچنین از بهبودی روابط ریاض – تهران در صورت شکست ترامپ در انتخابات نگران هستند. زیرا هرگونه تحول در روابط عربستان و ایران بر منافع رژیم صهیونیستی و وضعیت امنیتیاش تأثیر مستقیم خواهد گذاشت و تلآویو را به بازنگری در راهبرد منطقهای خود وا میدارد؛ زیرا این راهبرد تاکنون براساس تعریف ایران به عنوان دشمن مشترک عربستان و اسرائیل تنظیم شده است. به عنوان مثال یوئل گازانسکی، مدیر برنامه مطالعات خلیج فارس مرکز مطالعات امنیت ملی اسرائیل و سیما شاین مدیر سابق شاخه پژوهش در موساد در گزارشی مینویسند: «در صورت کاهش تنش میان تهران و ریاض اسرائیل مجبور میشود به تنهایی بار رویارویی با ایران را بر دوش بکشد و برای همین اسرائیل باید روند ارتباطات ایران و عربستان سعودی را به دقت زیر نظر داشته باشد تا دربرابر تحولاتی که منافع حیاتی اسرائیل را در معرض خطر قرار میدهد غافلگیر نشود».
پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری به «ماه عسل» ترامپ و نتانیاهو پایان خواهد داد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی در لیست زیان دیدگان از پیروزی بایدن خواهد بود، به ویژه آنکه ترامپ با انتقال سفارت آمریکا به قدس و پذیرش الحاق جولان سوریه به سرزمینهای اشغالی، کمک شایانی به رژیم صهیونیستی کرد که تاکنون هیچ یک از روسای جمهوری آمریکا جرأت آن را نداشت. از همینرو نتانیاهو خواهان پیروزی ترامپ در انتخابات آتی است.
بنابراین میتوان گفت شکست احتمالی ترامپ حاوی این پیام برای نتانیاهو است که تنها چهار ماه فرصت دارد که طرح الحاق را عملیاتی سازد. البته ریاست جمهوری بایدن برای دولت رژیم صهیونیستی فاجعه بار نخواهد بود؛ زیرا بایدن در تمام عمر خود یک صهیونیست بوده و زمانی که سناتور بود از حامیان رژیم صهیونیستی به شمار میرفت. در صورتی که بایدن رئیس جمهور آمریکا شود، نتانیاهو سه هدف را دنبال خواهد کرد. نخست اینکه به دلیل رکود اقتصادی جدی ناشی از بحران کرونا، حمایت مالی واشنگتن را جلب کند، دوم دیدگاه دولت جدید آمریکا درباره ایران را با دیدگاه خود که معتقد است تهران دشمن مشترک آمریکا و رژیم صهیونیستی است مطابقت دهد و سوم «توافق صلح ترامپ» را حفظ کند.