تلاش آمریکا برای قطع رابطه جهان عرب با سوریه

به گزارش راهبرد معاصر ،  5 منبع آگاه به رویترز گفتند که ایالات متحده در حال لابی و رایزنی با کشورهای خلیج فارس است تا همچنان انزوای سوریه را حفظ کرده و روابط سیاسی و دیپلماتیک خود را با دمشق از سر نگیرند.

منابع آگاه افزودند: از جمله کشورهای عربی خلیج فارس که آمریکا فشار زیادی را بر آن وارد کرده تا همچنان سوریه را منزوی نگه دارد، امارات متحده عربی است. مقام‌های امارات متحده عربی سعی کرده‌اند تا به دمشق نزدیک‌تر شوند تا به‌زعم خود با نفوذ ایران مقابله کنند.

به‌نوشته رویترز، رویکردهای متضاد و متناقض در مرحله اولیه آزمون و خطا است که آیا بشار اسد رئیس جمهور سوریه می‌تواند بار دیگر اعتبار سیاسی و دیپلماتیک خود را پس از 8 سال جنگ و درگیری به دست آورد یا نه.

بسیاری از کشورها روابط خود را با سوریه از ابتدای درگیری‌های این کشور قطع کردند. برخی کشورهای خلیج فارس نیز سفارتخانه‌های خود در دمشق را تعطیل کرده یا سطح روابط خود را با دولت سوریه کاهش داده‌اند. عضویت سوریه در اتحادیه عرب نیز به‌حالت تعلیق درآمده است. پروازها متوقف شده و این کشورها مرزهای خود با سوریه را بسته‌اند. آمریکا و سایر کشورها تحریم‌های اقتصادی زیادی را علیه سوریه اعمال کرده‌اند.

واشنگتن با حمایت و همراهی کشورهای خلیج فارس مثل عربستان سعودی و قطر، خواستار آن نیست که سوریه بار دیگر به جامعه بین‌المللی بازگردد آن هم تا زمانی که بر سر یک روند سیاسی برای پایان دادن به جنگ داخلی این کشور توافق و اجماع کلی حاصل گردد.

یک مقام ارشد آمریکایی درباره فشارهای دیپلماتیک بر سوریه گفت: سعودی‌ها در اعمال فشار بر سایر کشورها کاملاً مفید و مؤثر عمل کرده‌اند و قطر نیز اقدامات مناسب و درستی انجام داده است.

وی افزود: ایالات متحده از این مسئله خرسند و راضی است که برخی کشورهای عربی خلیج فارس ترمز را کشیده‌اند.

موضع آمریکا نشان می‌دهد که بشار اسد هنوز راهی طولانی در پیش دارد تا از سوی جامعه بین‌المللی مورد پذیرش واقع شود، آن هم در شرایطی که ارتش سوریه توانسته است با حمایت ایران و روسیه بخش‌های زیادی از اراضی تصرف‌شده توسط تروریست‌ها را بازپس بگیرد.

رویترز در ادامه افزود: عدم حمایت آمریکا و وزن منطقه‌ای ریاض برای پایان دادن به انزوای سوریه، این مسئله را سخت‌تر خواهد کرد که دمشق بتواند سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای بازسازی این کشور را به‌راحتی جذب کند.

در حالی که امارات متحده عربی بر این باور است که کشورهای مسلمان باید به‌آرامی سوریه را برای بازگشت به جامعه بین‌المللی قبول کنند تا دمشق از مدار نفوذ ایران خارج شود ولی قطر و عربستان سعودی از رویکرد آمریکا حمایت می‌کنند.

یک منبع آگاه در یکی از کشورهای خلیج فارس در این باره گفت: امارات متحده عربی، بشار اسد را تنها گزینه می‌داند و بر این باور است که مقابله با نفوذ ایران در سوریه می‌تواند مانع از ایفای نقشی شود که تهران هم‌اکنون در عراق بازی می‌کند.

در جریان درگیری‌ها، امارات متحده عربی از گروه‌های مسلح مخالف دولت سوریه حمایت کرده ولی نقش امارات کمرنگ‌تر از عربستان سعودی و قطر بوده است.

یک مقام آمریکایی و یک دیپلمات ارشد غربی و 3 منبع سیاسی در کشورهای عربی نیز اظهار داشتند: مقام‌های آمریکایی و سعودی با نمایندگان کشورهای عربی خلیج فارس صحبت کرده و از آنها خواسته‌اند تا روابط خود را با سوریه مجدداً از سر نگیرند. آنها به‌طور خاص از کشورهای عربی خلیج فارس خواسته‌اند تا تضمین دهند که کشورهایشان از تلاش سوریه برای بازگشت به اتحادیه عرب حمایت نخواهند کرد و سفارتخانه‌های آنها همچنان بسته خواهد ماند یا تنها با تعداد کمی از کارکنان خود به فعالیت ادامه خواهند داد.

با توجه به تقویت موضع نظامی بشار اسد، روابط دمشق با برخی از کشورهای عربی خلیج فارس در حال گرم شدن است. امارات متحده عربی سفارت خود در دمشق را در ماه دسامبر بازگشایی کرده است.

یک مقام آمریکایی در این خصوص گفت: این یک پیشرفت و پیروزی بزرگ برای اسد به‌شمار می‌رود.

انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده عربی نیز در جمع خبرنگاران در واشنگتن گفت: در 7 سال گذشته نفوذ و تأثیر جهان عرب در سوریه کاملاً صفر بوده است. تأثیر صفر جهان عرب در سوریه یک فاجعه است.

وی افزود: ابوظبی با این هدف روابط دیپلماتیک خود با دمشق را مجدداً از سر گرفته است تا به‌صورت نزدیکتر از واقعیت میدانی سوریه مطلع باشد. کشورهای عربی بیشتری باید در این روند مشارکت کنند تا فضا را از ایران و روسیه و ترکیه بگیرند.

این خبرگزاری غربی در ادامه نوشت: گام بعدی برای احیای جایگاه سوریه در عرصه بین‌المللی می‌تواند عضویت مجدد این کشور در اتحادیه عرب باشد. گرچه این اقدام عمدتاً نمادین است ولی دولت سوریه می‌تواند از آن به‌عنوان بازگشت به قدرت سیاسی بهره ببرد.

اتحادیه عرب دوشنبه گذشته اعلام کرده است که هنوز به اجماع لازم برای بازگرداندن سوریه به این اتحادیه دست نیافته است. منابع آگاه نیز اعلام کردند که واشنگتن فشار زیادی را به اتحادیه عرب وارد کرده است تا مانع از پذیرش مجدد سوریه شود.

یک دیپلمات ارشد غربی در این باره گفت: واشنگتن در حال رایزنی علیه عضویت مجدد سوریه در اتحادیه عرب است و عربستان سعودی و مصر نیز تلاش می‌کنند تا مانع از پذیرش مجدد عضویت سوریه در اتحادیه عرب شوند.

مقام‌های رسمی عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و عمان حاضر به اظهار نظر در این باره نشده‌اند.

یک مقام وزارت خارجه کویت نیز حاضر نشد درباره این سؤال پاسخگو باشد که آیا واشنگتن یا ریاض از کویت خواسته‌اند تا از عادی‌سازی روابط سیاسی با سوریه خودداری کند.

این مقام کویتی گفت: موضع ما این است که هرگونه احیای روابط سیاسی با سوریه تنها می‌تواند از طریق اتحادیه عرب باشد.

البته همه کشورهای عربی نیز روابط خود را با سوریه پس از آغاز درگیری در سال 2011 میلادی قطع نکرده‌اند. عمان روابط دیپلماتیک خود با دمشق را حفظ کرده است.

یک روز پس از آنکه امارات متحده عربی سفارت خود در دمشق را بازگشایی کرد، بحرین نیز اعلام کرد که سفارتش در دمشق و سفارت سوریه در منامه بدون وقفه و اختلال در حال فعالیت بوده است.

معاون وزیر خارجه کویت نیز در ماه دسامبر اعلام کرد که کویت سفارت خود در دمشق را زمانی بازگشایی خواهد کرد که اتحادیه عرب اجازه بدهد.

به‌نظر می‌رسد عربستان سعودی فعلاً تصمیمی برای عادی‌سازی روابط با سوریه ندارد. این مطلب را یک مقام رسمی در یکی از کشورهای خلیج فارس گفت و افزود: همه چیز به‌حالت تعلیق خواهد بود آن هم تا زمانی که سوری‌ها بر سر روند انتقال سیاسی قدرت به توافق برسند.

قطر نیز اعلام کرده است که هیچ نشانه امیدوارکننده‌ای برای ازسرگیری روابط سیاسی با سوریه وجود ندارد. ولی ابوظبی امیدوار است که در نهایت سوریه را به‌سوی الگوی مبتنی بر تجارت امارات متحده عربی سوق دهد و دوبی بتواند نقش مهمی در تجارت و بازرگانی با سوریه داشته باشد.

ابوظبی ماه گذشته میزبان یک هیئت سوری به‌ریاست محمد حمشو تاجر مشهور و بانفوذ بود تا درباره همکاری‌های احتمالی در زمینه‌های تجارت، زیرساخت، کشاورزی، گردشگری و انرژی‌های تجدیدپذیر مذاکره کنند. البته وزیر خارجه امارات متحده عربی به این مسئله اشاره کرده است که سرمایه‌گذاری واقعی بدون یک روند سیاسی امکان‌پذیر نخواهد بود.