نشست ورشو، برجام یا هراس از S-300؛ علت انصراف نتانیاهو از سفر به مسکو چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ روز چهارشنبه برخی رسانه­های ایران از لغو سفر بنیامین نتانیاهو به روسیه خبر دادند. اما در همان زمان منابع خبری رژیم صهیونیستی از واژه " تعویق" استفاده کردند و نوشتند این دیدار بنا به دلایل داخلی اسرائیل انجام نخواهد شد.

طبق برنامه از پیش تعیین شده، قرار بود نتانیاهو روز پنج شنبه هفته قبل در مسکو با پوتین دیدار کند. در همین رابطه رسانه­های رژیم صهیونیستی اعلام کردند نخست وزیر برای میانجیگری میان احزاب راست افراطی و ایجاد یکپارچه سازی بین آنها در آستانه انتخابات پارلمانی، این سفر را به تعویق انداخت.

بهانه نتانیاهو برای تعویق سفر به روسیه

انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی قرار است 9 آوریل (20 فروردین) برگزار شود که در نتیجه آن دولت و نخست وزیر جدید برای چهار سال تعیین می شود.

نتانیاهو در حال حاضر برای چهارمین دوره نخست‌وزیری رژیم را بر عهده دارد، اما اختلاف بر سر تصویب قانون نژادپرستانه موسوم به "دولت-ملت یهود" در دی ماه منجر به فروپاشی ائتلاف کابینه کنونی و تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام شد.

نتانیاهو از 2009 در مسند نخست وزیر رژیم صهیونیستی قرار دارد و حال با توجه اکثریت شکننده حزب لیکود در پارلمان (61 کرسی از 120 کرسی) و همچنین مواجهه وی با سه اتهام فساد، فرصت مناسبی در اختیار سایر گروه ها و احزاب سیاسی است تا بتوانند به یک دهه حاکمیت نتانیاهو خاتمه دهند.

در همین راستا اخباری مبنی بر ائتلاف جناح میانه پارلمان به عنوان اصلی ترین رقبای نتانیاهو منتشر شد. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که ائتلاف این دو جناح میانه، حزب "انعطاف اسرائیل" و حزب "یش آتید" می‌تواند از تعداد نمایندگان حزب لیکود فراتر برود و به نخستین جناح پارلمان اسرائیل تبدیل شود.

براین اساس نتانیاهو برای جلوگیری از شکست در انتخابات به دنبال یکپارچه سازی میان احزاب جناح راست افراطی است تا کماکان حزب لیکود رهبری اکثریت کرسی های پارلمان را در اختیار داشته باشد.

اهمیت این مساله بر آینده سیاسی شخص نتانیاهو، حزب لیکود و نوع جهت گیری های رژیم صهیونیستی در منطقه و محیط بین الملل بر کسی پوشیده نیست اما به نظر نمی رسد این تحولات سیاسی به یکباره و در روز قبل از برنامه سفر نخست وزیر به مسکو ظهور یافته باشد.

تمامی احزاب و فعالین سیاسی می دانستند که پنج شنبه آخرین مهلت برای ارائه فهرست تشکل‌های سیاسی و حزبی است که وارد انتخابات کنست در ماه آوریل خواهند شد. نتانیاهو برای جلوگیری از شکست می توانست این مهم را پیش از سفر به روسیه انجام دهد.

از سویی، اخذ نظر مثبت کرملین برای انجام دیدار با پوتین نیز موضوع بسیار مهمی است که از دو ماه پیش برای آن برنامه ریزی شده بود.

مناسبات سیاسی میان تل آویو و مسکو از سپتامبر 2018 به دنبال هدف قرار گرفتن جنگنده روسی در حمله هوایی اسرائیل در سواحل سوریه دچار بحران شد و از آن پس هیچ ملاقاتی میان رهبران دو کشور صورت نگرفت. پیش از اعلام قطعی سفر نتانیاهو به روسیه نیز، چندین بار بحث دیدار وی با پوتین در رسانه ها مطرح شد که مقامات روسی آن را تکذیب کردند. بنابراین انجام این ملاقات رودر رو برای شخص نتانیاهو از جایگاه ویژه ای برخوردار بود و بعید است صرفا برای ائتلاف سازی، آن را به تعویق انداخته باشد.

شبکه تلویزیونی اسرائیلی i24 در تیتر خود بر تعویق دیدار "برنامه ریزی" شده میان نتانیاهو و پوتین اشاره کرد. بنابراین نتانیاهو انجام چنین ملاقات مهم و "برنامه ریزی شده" را برای یک امر داخلی که زمان زیادی برای انسجام دادن به آن نیز داشته است، از دست بدهد.

لازم به ذکر است پیش از تعویق این دیدار، نتانیاهو به رسانه ها اعلام کرده بود گفتگوهای پیشرو برای تأمین "آزادی عمل اسرائیل در سوریه علیه ایران و حزب الله لبنان و همچنین پیشگیری از اصطکاک با قوای روسی مستقر در سوریه بسیار مهم است".

این نیز شاهد دیگری بر این مدعاست که سفر نتانیاهو به مسکو برای رقابت انتخاباتی لغو نشده زیرا این سفر برای مذاکره مسائل پیش پا افتاده نبوده که بتوان به راحتی کنار گذاشته شود. جالب آن که در همین اثنا خبر سفر نخست وزیر اسرائیل به مغرب بدون آنکه تحت الشعاع بحث انتخابات قرار بگیرد، در رسانه های رژیم صهیونیستی منتشر شده است.

ریشه اصلی تعویق یا لغو سفر نتانیاهو به مسکو

یکی از مهمترین مسائل برای تل آویو در سوریه، جلوگیری از برخورد با قوای نظامی روسیه است که در اظهارات نتانیاهو پیش از عزیمت به مسکو نیز بدان پرداخته شد. تل آوی تجربه برخورد نظامی با جنگنده روسی را دارد و به خوبی می داند تکرار آن می تواند با واکنش شدید کرملین در منطقه روبرو شود. این در شرایطی است که ترامپ از برنامه خروج نظامیان آمریکا از سوریه خبر داده، امری که ممکن است به افزایش دامنه عمل ارتش دولت سوریه و نیروهای مقاومت منتهی شود. از این رو نگرانی های تل آویو نسبت به تحرکات مقاومت و موفقیت های بیشتر دمشق در ماه های آینده بیشتر شده و همین مساله نیاز مقامات صهیونیستی به افزایش مداخلات نظامی در سوریه را تشدید کرده است.

علاوه براین، اعلام برنامه وزارت دفاع روسیه مبنی بر تکمیل آموزش ارتش سوریه و یگان‌های پدافند هوایی آن برای چگونگی بکارگیری موشک‌های «S-300» به دست کارشناسان روسی در ماه مارس، بر لزوم هماهنگی تل آویو با مسکو افزوده است.

نتانیاهو امید دارد در جریان دیدار با پوتین نظر مساعد وی را برای ادامه و یا توسعه فضای عملیات نظامی رژیم صهیونیستی در سوریه را جلب کند. با این پیش زمینه، چه موضوعی باعث لغو یا تعویق سفر شده است؟

حملات موشکی به سوریه: به نظر می رسد یکی از دلیل تعویق ملاقات نتانیاهو و پوتین، پرتاب موشک توسط اسرائیل به اطراف دمشق در شب سه شنبه باشد. روس ها می دانند مقامات صهیونیست به دنبال آن هستند که این حملات را در سایه سکوت مسکو ادامه دهند در حالی که یکی از نتایج نشست اخیر روئسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه در سوچی تاکید بر احترام به تمامیت ارضی سوریه بود.

بازگذاشتن دست رژیم صهیونیستی در سوریه به عدول از نتایج سوچی منتهی خواهد شد که در این صورت روس ها باید منتظر اقدامات یکجانبه ترکیه در ادلب و مناطق مرزی با سوریه باشند. علاوه بر این جمهوری اسلامی ایران با رویکرد نظامی اسرائیل در سوریه مخالف است؛ مقامات تهران اهداف تل آویو را اقدامی در جهت ضربه زدن به نیروهای مقاومت، جلوگیری از پیشروی ارتش سوریه و ایجاد چتر حمایتی برای گروه های تروریستی می دانند. در این راستا چشم پوشی مسکو بر موشک باران حوالی دمشق پیش از دیدار نتانیاهو با پوتین، پیام منفی به ایران و ترکیه قلمداد می شد.

براین اساس سفر نخست وزیر رژیم صهیونیستی یک هفته به تعویق افتاد تا مذاکرات بیشتری حول این دیدار صورت گیرد.

برجام: کرملین به عنوان یکی از امضا کننده برجام، کماکان بر لزوم تداوم اجرای آن تاکید دارد. اما صهیونیست ها امیدوارند با همکاری آمریکا و جلب نظر اروپا به این توافق خاتمه دهند. در حالی که برای چهاردهمین بار آمانو، رئیس سازمان بین المللی انرژی اتمی بر پایبندی ایران به توافق هسته ای تاکید کرد، نتانیاهو با انواع نمایش های رسانه اس تلاش دارد افکار عمومی جهان را علیه اقدامات هسته ای کشورمان تحریک کند.  این مساله در کنفرانس ورشو نیز به خوبی آشکار شد. وزارت خارجه روسیه پیش از برگزاری این کنفرانس در بیانیه ای تصریح کرد هدف از نشست ورشو ضربه زدن به برجام و از بین بردن تلاش‌های جامعه جهانی برای ایجاد صلح و ثبات در غرب آسیا است. همچنین در این بیانیه از قرار نگرفتن مسائل مهم منطقه از جمله موضوع فلسطین در نشست ورشو انتقاد شد.

حفظ برجام در شرایط کنونی برای روسیه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مسکو و واشنگتن وارد عرصه رقابت جدیدی شده اند که آینده برجام یکی از آنها است. روس ها نمی خواهند بازیچه دست آمریکا قرار بگیرند که هر زمان آنها اراده کنند، نتایج مذاکرات و نشست های فشرده یک پیمان و توافق از بین برود. این مساله در تضاد با دیدگاه اسرائیل است که از ابتدا با توافق هسته ای ایران مخالف بود.

آینده نظام حاکم دمشق: اما واقعیت امر آن است که روس ها درنظر دارند منافع موردنظرشان را از مداخله در سوریه به دست آورند. همکاری با دمشق و نقش آفرینی در شکل دادن به آینده سیاسی سوریه راهکار افزایش حضور نظامی، سیاسی، اقتصادی و تجاری روسیه در این کشور است. این موضوع در تضاد با برنامه های تل آویو محسوب می شود که نگران استقرار و تداوم حکومت قدرتمند با رویکردی ضد صهیونیستی در سوریه است.

بنابراین می توان چنین احتمال داد که اختلافات میان رژیم صهیونیستی و روسیه در بحث غرب آسیا شدت خواهد یافت و لغو یا تعلیق سفر نتانیاهو نشانه ای از این موضوع است.