به گزارش راهبرد معاصر افزایش قیمت مسکن طی چند سال اخیر روند صعودی داشته است این در حالی است که با شیوع کرونا اوضاع به مراتب وخیمتر شد. بسیاری از اقشار ضعیف شغل خود را از دست دادند. این موضوع باعث شد تا ستاد ملی کرونا تسهیلاتی را با عنوان تسهیلات ودیعه مسکن به تصویب رساند. هنوز جزئیاتی از پرداخت وام ودیعه مسکن 1400 از سوی دولت ارائه نشده است. البته بر اساس قانون بودجه سال 1400 پرداخت 7 مدل وام ودیعه مسکن برای سال 1400 در نظر گرفته شده است.
بر اساس آخرین اخبار محمود محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی گفته است پیشنهاد پرداخت وام اجاره برای سال 1400 به ستاد ملی کرونا ارائه شده است و احتمال افزایش ارقام سال گذشته وجود دارد. یال گذشته وام ودیعه مسکن در تهران 50 میلیون تومان، در شهرهای بزرگ 30 میلیون و در سایر شهرها 15 میلیون تومان بود. این وام با نرخ سود 13 درصد و یک ساله به مستاجران پرداخت شد و دو روش برای بازپرداخت در نظر گرفته شده بود.علاوه بر این متقاضیان دریافت این وام با ارسال پیامک به سرشماره ۳۰۰۰۷۳۶۴۰ اقدام به ثبت نام برای دریافت کمک ودیعه مسکن کرده اند. اقساز این وام ۵۴۰ هزار تومان برای تسهیلات ۵۰ میلیون تومانی، برای وام های ۳۰ میلیون تومانی در حدود ۳۲۰ هزار تومان و برای وام های ۱۵ میلیون تومانی حدود ۱۶۰ هزار تومان در نظر گرفته شد.
البته شورای پول اعتبار امسال 7 نوع وام ودیعه مسکن برای پرداخت به هانواده های فاقد مسکن به تصویب رساند. این 7 مدل وام به قرار زیر است:
۱. مصوبه شورای پول و اعتبار مبنی بر موافقت با پرداخت وام ودیعه مسکن به اعضای فاقد مسکن هیات علمی دانشگاه تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان با بازپرداخت ۵ ساله با نرخ ۱۸ درصد.
۲. اعطای وام قرضالحسنه ودیعه مسکن به خانوارهای فاقد مسکن در صورت تولد فرزندِ سوم به بعد در سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان و بازپرداخت ۲۰ ساله (قانون بودجه ۱۴۰۰)
۳. وام قرضالحسنه ودیعه مسکن تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان (هر یک از زوجین ۱۰۰ میلیون تومان) به خانوادههای دارای ۲ فرزند و فاقد مسکن با بازپرداخت ۱۰ ساله (طبق قانون بودجه ۱۴۰۰)
۴. وام قرضالحسنه ودیعه مسکن به خانوارهای دارای یک فرزند و فاقد مسکن تا سقف ۱۶۰ میلیون تومان (هر یک از زوجین ۸۰ میلیون تومان) با بازپرداخت ۱۰ ساله (طبق قانون بودجه ۱۴۰۰)
۵. وام قرضالحسنه ودیعه مسکن ۱۰۰ میلیون تومانی به هر یک از خانوادههای بدون فرزند (هر یک از زوجین ۵۰ میلیون تومان) با بازپرداخت ۱۰ ساله (مصوبه قانون بودجه امسال)
۶. وام قرضالحسنه ودیعه مسکن ۱۰۰ میلیون تومانی به کارکنان و بازنشستگان نیروهای مسلح (ناجا، ارتش، سپاه و ودجا) با بازپرداخت ۱۰ ساله (قانون بودجه ۱۴۰۰)
۷. وام ودیعه مسکن به خانوارهای فاقد مسکن که در اثر شرایط کرونایی، امکان جابهجایی ندارند (مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا)
اعطای تسهیلات ودیعه مسکن برای نخستین بار خرداد ماه سال گذشته در ستاد ملی مقابله با کرونا به تصویب رسید. بر اساس این مصوبه، قرار شد به خانوارهای مستأجر و فاقد مسکن تهرانی تا ۵۰، کلانشهرها تا ۳۰ و سایر شهرها تا ۱۵ میلیون تومان تسهیلات ودیعه مسکن با نرخ سود ۱۳ درصد اختصاص یابد.
تصویب و پرداخت این وام پس از آن در دستور کار قرار گرفت که رشد لجام گسیخته قیمت مسکن بهویژه در شهرهای بزرگ از جمله در تهران، منجر به رشد بیسابقه نرخ اجاره بها در این شهرها شد و فشار مضاعفی را در شرایط کرونایی به خانوارها تحمیل کرد.
محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی، با اشاره به اینکه مصوبه پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن سال گذشته در تیرماه به تصویب رسید، گفت: هنوز فرصت یک ساله پرداخت تسهیلات تمام نشده و متقاضیان همچنان میتوانند برای درخواست وام اقدام کنند. همچنین با توجه به اینکه تا دو هفته دیگر شرایط جدید پرداخت تسهیلات برای امسال از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام میشود، بنابراین مستأجرانی که مهلت اجاره آنها به پایان رسیده، نباید نگران باشند. مستأجرانی که زمان قرارداد آنها تا تیرماه به پایان میرسد، میتوانند بر اساس مصوبه سال گذشته برای وام اقدام کنند و اگر قرارداد جدید اجاره بعد از تیرماه باشد هم طبق مصوبه جدید اقدام میشود.
معاون وزیر راه و شهرسازی اطمینان داد: مستأجرانی که سال گذشته از وام ودیعه مسکن استفاده کردهاند، امسال هم میتوانند متقاضی دریافت وام باشند و با تطبیق شرایط، این وام را دریافت کنند.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی در خصوص وام ودیعه مسکن که با هدف تشویق به فرزندآوری در قانون بودجه امسال تصویب شده، نوشت: بر اساس این قانون، امسال قرار است به خانوادههایی که فرزند سوم به بعد را در سال گذشته به دنیا آورده یا امسال به دنیا میآورند تا سقف ۹۰۰ میلیارد تومان (هر خانواده ۱۵۰ میلیون تومان) تسهیلات ودیعه، ساخت یا خرید مسکن اعطا شود که بر این اساس ۶ هزار خانوار میتوانند این تسهیلات را بگیرند، در حالی که طبق اطلاعات ثبت شده، ۸۰ هزار خانوار دارای ۳ فرزند و بالاتر فاقد مسکن در کشور داریم یعنی صرفاً ۷.۵ درصد مشمولان میتوانند وام ودیعه مسکن فرزندآوری دریافت کنند.
مرکز پژوهشهای مجلس در ادامه این گزارش، با انتقاد از افزوده شدن خانوارهای کمتر از سه فرزند به مشمولان دریافت وام ودیعه مسکن از محل منابع قرضالحسنه بانکها آورده است: در حال حاضر بانک مرکزی در اعطای تسهیلات قرضالحسنه به علت تعدد تعهدات موجود و عدم کفایت منابع قرضالحسنه، از سایر منابع خود نیز نسبت به پرداخت تسهیلات اقدام کرده است.
افزایش مبلغ تسهیلات قرضالحسنه مسکن و همچنین خانوارهای تحت شمول بند مذکور (بند ه تبصره ۱۶ قانون بودجه ۱۴۰۰) به معنای افزایش افراد در نوبت دریافت تسهیلات، خارج شدن ماده قانونی از هدف اصلی حمایت از فرزندآوری طراحی شده و در نهایت به علت ناتوانی بانک در اجرای تعهدات، نارضایتی اجتماعی را به همراه خواهد داشت.
علاوه بر این، با توجه به محدودیت منابع موجود، اینکه افراد چگونه انتخاب میشوند، محل سوال بوده و به نظر میرسد میتواند زمینه ورود تصمیم گیری های مبتنی بر سلیقه بانکها را اعمال کند؛ مضافاً اینکه با توجه به افزایش دامنه شمول افراد و محدودیت تسهیلات، امکان سوءاستفاده و پرداخت آن برای تعدادی از خانوارها را فراهم کرده است.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی اخیراً از تصویب مجدد اعطای تسهیلات ودیعه مسکن در ستاد ملی مقابله با کرونا در خرداد یا تیرماه امسال خبر داده است. محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی نیز احتمال افزایش سقف این تسهیلات در ستاد ملی کرونا را یادآور شده است.
پروانه اصلانی مدیرکل دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی نیز ابتدای امسال در گزارشی از وضعیت وام ودیعه مسکن کرونایی در سال گذشته گفته است: در سال ۱۳۹۹، تعداد ۹۲۰ هزار نفر پیامک تقاضای دریافت تسهیلات ارسال کردهاند، ۸۰۵ هزار نفر مشمول بودهاند، ۳۳۷ هزار نفر بانک مورد نظر را انتخاب کردهاند، ۲۳۱ هزار نفر پرونده در بانک مورد تقاضا تشکیل دادهاند و نهایتاً ۲۱۴ هزار نفر این وام را دریافت کردهاند.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی در خصوص وام ودیعه مسکن که با هدف تشویق به فرزندآوری در قانون بودجه امسال تصویب شده، آورده است: بر اساس این قانون، امسال قرار است به خانوادههایی که فرزند سوم به بعد را در سال گذشته به دنیا آورده یا امسال به دنیا میآورند تا سقف ۹۰۰ میلیارد تومان (هر خانواده ۱۵۰ میلیون تومان) تسهیلات ودیعه، ساخت یا خرید مسکن اعطا شود که بر این اساس ۶ هزار خانوار میتوانند این تسهیلات را اخذ کنند، در حالی که طبق اطلاعات ثبت شده، ۸۰ هزار خانوار دارای ۳ فرزند و بالاتر فاقد مسکن در کشور داریم یعنی صرفاً ۷.۵ درصد مشمولان میتوانند وام ودیعه مسکن فرزندآوری دریافت کنند.
مرکز پژوهشهای مجلس در این گزارش با انتقاد از افزوده شدن خانوارهای کمتر از ۳ فرزند به مشمولان دریافت وام ودیعه مسکن از محل منابع قرضالحسنه بانکها آورده: درحالحاضر بانک مرکزی در اعطای تسهیلات قرضالحسنه به علت تعدد تعهدات موجود و عدم کفایت منابع قرضالحسنه، از سایر منابع خود نیز نسبت به پرداخت تسهیلات اقدام کرده است.
افزایش مبلغ تسهیلات قرضالحسنه مسکن و همچنین خانوارهای تحت شمول بند مذکور (بند «ه» تبصره ۱۶ قانون بودجه ۱۴۰۰) به معنای افزایش افراد در نوبت دریافت تسهیلات، خارج شدن ماده قانونی از هدف اصلی حمایت از فرزندآوری طراحی شده و در نهایت به علت ناتوانی بانک در اجرای تعهدات، نارضایتی اجتماعی را به همراه خواهد داشت.
علاوه بر این با توجه به محدودیت منابع موجود اینکه افراد چگونه انتخاب میشوند محل سوال بوده و به نظر میرسد میتواند زمینه ورود تصمیم گیریهای مبتنی بر سلیقه بانکها را اعمال کند.
مضافاً اینکه با توجه به افزایش دامنه شمول افراد و محدودیت تسهیلات امکان سوءاستفاده و پرداخت آن برای تعدادی از خانوارها را فراهم کرده است.