به گزارش راهبرد معاصر، آموزش و پرورش به عنوان نقطه کانونی امور تربیتی و مهمترین نهاد تعلیم و تربیت رسمی کشور همواره با چالش‌هایی که پیش روی دانش آموزان و فرهنگیان است، درگیر بوده و با توجه به گستردگی مخاطبان این وزارتخانه مسائل مربوط به آن همواره در صدر اخبار رسانه‌ها و همچنین مورد توجه کارشناسان قرار دارد.
چگونگی ساماندهی نیروی انسانی، جذب معلم، برگزاری آزمون استخدامی، جذب سربازمعلم‌ها و توانمندسازی آنها، پرداخت پاداش پایان خدمت فرهنگیان و بازماندگی از تحصیل دانش‌آموزان از جمله مهمترین موضوعات چند وقت اخیر این وزارتخانه است که آموزش و پرورش تمهیداتی را در این خصوص اندیشیده است.
در همین خصوص صادق ستاری فرد سخنگوی آموزش وپرورش گفت‌وگویی تفصیلی مهمترین چالش‌های عنوان شده آموزش و پرورش را شرح داد.
طرح ساماندهی نیروی انسانی در چه مرحله‌ای قرار دارد و آموزش و پرورش قرار است برای ساماندهی نیروی انسانی چه اقداماتی انجام دهد؟
ستاری‌فرد: این طرح اکنون به تصویب کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی رسیده و در نوبت صحن مجلس قرار دارد. آموزش و پرورش منتظر است تا مصوبات این طرح مورد تصویب و تایید نهایی مجلس قرار گیرد.
آموزش و پرورش ملزم به اجرای این طرح پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی است، اما اینکه این طرح با چه شیوه و کیفیتی به تصویب برسد، هنوز معلوم نیست.
در این طرح یک سری مواردی پیش‌بینی شده تا در آزمون استخدامی برای نیرو‌هایی که در آموزش و پرورش حضور دارند، امتیازاتی در نظر گرفته شود.
امیدواریم که این طرح بتواند به جذب نیروی با کیفیت در آموزش و پرورش کمک کند و ماحصل ارتقا نظام کیفیت آموزش و پرورش و ارتقا سطح یادگیری دانش آموزان شود.
همچنین آموزش و پرورش برای ساماندهی نیروی انسانی از دو جهت سازماندهی و نقل و انتقالات یک دستورالعملی را پیش‌بینی کرده است که ظرف یک ماه آینده به استان‌ها ابلاغ می‌شود تا نحوه نقل و انتقالات معلمان و نحوه سازماندهی نیروی انسانی در مراکز آموزشی، پرورشی و ورزشی مشخص شود.
در این دستورالعمل مفاد و جزئیات اینکه نیرو‌های آموزش و پرورش و معلمان موجود در وزارتخانه چگونه سازماندهی شوند، پیش بینی شده است.
لطفا درباره آزمون استخدامی پیش روی آموزش و پرورش و میزان جذب نیرو در این آزمون بفرمایید.
ستاری‌فرد: آزمون استخدامی آموزش و پرورش ۱۶ اردیبهشت ماه به منظور جذب ۳۴ هزار و ۸۱۳ معلم برگزار می‌شود که تقریبا همه رشته‌های مورد نیاز آموزش و پرورش در این آزمون پیش‌بینی شده است.
پیش بینی آموزش و پرورش این است که مهرماه ۱۴۰۱ این نیرو‌ها را به خدمت گیرد و وضعیت این معلمان تا مهرماه مشخص شود. همه تمرکز بر این بود که این آزمون زودتر برگزار شود، اما ترافیک آزمون‌های سازمان سنجش و همچنین اقتضائات ماه مبارک رمضان ایجاب می‌کرد که در بازده زمانی دیگری برگزار شود.
در نهایت ۱۶ اردیبهشت ماه پیشنهاد شد و باید در قالب برنامه زمانی کوتاه مدت سه و چهار ماهه پس از برگزاری آزمون، نسبت به گزینش و انتخاب این افراد اقدام کنیم.
این آزمون با تمرکز بر جذب معلمان دبستانی و آموزگاران برگزار می‌شود، از این رو بخش بسیاری از این سهمیه‌ها برای آموزگاران پایه دوره ابتدایی است.
این آزمون استخدامی تا چه میزان می‌تواند کمبود نیرو در آموزش و پرورش را رفع کند؟ لطفا بفرمایید که آموزش و پرورش برای جذب چه تمهیداتی اندیشیده است؟
ستاری‌فرد: کمبود نیروی آموزش و پرورش بسیار بیشتر از میزان جذب نیرو در آزمون استخدامی پیش رو است. با توجه به اینکه سالانه ۵۰تا ۶۰ هزار نیروی آموزش و پرورش بازنشسته می‌شوند، خروجی بسیار بیشتر از ورودی نیرو بوده و باید جبران شود.
آموزش و پرورش قصد دارد که توزیع و ساماندهی مناسب نیرو با جذب افراد از طریق دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی، آزمون استخدامی و همچنین نگهداشت افراد در شرف بازنشستگی را رفع کند.
اجرای ماده ۲۸ (آزمون استخدامی) یک ظرفیتی را ایجاد کرده تا رشته‌هایی که دانشگاه فرهنگیان نمی‌تواند افراد را در آن جذب کند، با برگزاری آزمون استخدامی تامین شود.
همچنین اینکه ظرفیت دانشگاه فرهنگیان باید به لحاظ کمی و کیفی برای جذب دانشجو معلمان از طریق کنکور سراسری ارتقا یابد، یکی از برنامه‌های جدی آموزش و پرورش این است که نسبت به افزایش سهمیه پذیرش دانشجو معلمان برای دانشگاه فرهنگیان اقدام کند.
با توجه برآورد‌های انجام شده از کمبود نیرو در آموزش و پرورش، این مسئله در شهر‌های مختلف کشور متفاوت است، در واقع با پدیده همزمانی کمبود و مازاد نیروی انسانی مواجه هستیم، بطور مثال دریک شهرستانی در یک رشته مازاد نیرو و در یک منطقه دیگر امکان دارد که در همان رشته کمبود وجود داشته باشد.
یک بخشی از این موضوع به سازماندهی و بخشی دیگر به کمبود نیروی انسانی و یا توزیع نامناسب نیروی انسانی مربوط می‌شود، بنابراین آموزش و پرورش به دنبال این است که بواسطه دستورالعمل ساماندهی نیروی انسانی هم موضوع توزیع مناسب و هم جذب نیروی انسانی از طریق ماده ۲۸ (آزمون استخدامی) و جذب دانشجومعلمان ازکنکور سراسری برای دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی را فراهم کند.
در حال حاضر حدود ۴۰۰ هزار نیروی آموزش و پرورش با سابقه کاری بالای ۲۰ سال خدمت مشغول خدمت هستند که در چندسال آینده در شرف بازنشستگی قرار می‌گیرند، بنابراین امیدواریم با همکاری سازمان اداری استخدامی در کوتاه مدت، کمبود‌های موجود در آموزش و پرورش رفع شود.
همچنین اینکه یک ظرفیتی را امسال قانون بودجه پیش بینی کرده که معلمان تا سن ۶۵ سالگی می‌توانند در آموزش و پرورش بمانند، امیدواریم با همکاری معلمان هم بتوانیم بخشی از نیروی درشرف بازنشستگی را به خدمت بگیریم و بخشی از نیاز‌ها را هم از طریق نگهداشت نیرو جبران شود.
از سوی دیگر قانون منع بکارگیری بازنشستگان پیش‌بینی کرده که افراد بازنشسته آموزش و پرورش می‌توانند تا سقف ۶۰ ساعت در ماه برای حضور در کلاس‌های درس به صورت حق التدریس به فعالیت خود ادامه دهند، بنابراین از این روش هم می‌توان بخشی از کمبود نیروی انسانی را جبران کرد.
جذب سرباز معلم در آموزش و پرورش از جمله موضوعاتی است که برخی کارشناسان انتقاداتی را به آن وارد کرده‌اند، کارشناسان معتقدند که آمادگی و اطلاعات سرباز معلمان برای تدریس در کلاس‌های درس کافی نیست. نظر شما در این خصوص چیست؟ آموزش و پرورش برای رفع این دغدغه چه تمهیداتی را اندیشیده است؟
ستاری فرد: جذب سرباز معلم راهکار مطلوب و مناسب آموزش و پرورش نیست، روش باکیفیت این است که از طریق دانشگاه فرهنگیان و ماده ۲۸ نیرو جذب شود، اما در شرایط کنونی نزدیک به ۹هزار سرباز معلم داریم و قرار است سه هزار سرباز معلم دیگر هم برای سال تحصیلی آینده به خدمت گرفته شود.
درست است که جذب سرباز معلم از حیث کیفیت آموزشی مطلوب آموزش و پرورش نیست، اما ناگزیریم که بخشی از کلاس‌های بدون معلم را از این طریق در کوتاه مدت جبران کنیم. جذب سرباز معلم به عنوان یک روش کوتاه مدت به صورت مقطعی برای رفع نیاز‌های آموزشی است.
سرباز معلمان در مناطق محروم زحمت می‌کشند و بخشی از بار تعلیم و تربیت را به دوش گرفته اند، آموزش و پرورش هم سعی می‌کند با توانمندسازی این سرباز معلمان بخشی از نگرانی‌ها را رفع کند.
آموزش و پرورش دوره‌هایی را برای آماده سازی این نیرو‌ها برای حضور در کلاس درس پیش‌بینی کرده تا با آمادگی بیشتری این افراد در کلاس‌ها حاضر شوند.
اعتبار پاداش پایان خدمت سال ۱۴۰۰ فرهنگیان چه زمانی پرداخت می‌شود؟
ستاری‌فرد: اعتبار پاداش پایان خدمت فرهنگیان بازنشسته در بودجه ۱۴۰۱ دیده شده است و معمولا در مرداد و شهریور این تامین اعتبار انجام می‌شود و پاداش پرداخت می‌شود.
چالش‌های پیش روی آموزش و پرورش چه موضوعاتی هستند؟
مهمترین چالش‌های آموزش و پرورش کمبود نیروی انسانی، مطالبات به حق فرهنگیان درخصوص رتبه بندی و هم معوقات فرهنگیان و همچنین مطالبات استخدامی آنها است که آموزش و پرورش در این خصوص برنامه‌هایی را پیش‌بینی و تعریف کرده است.
همچنین اجرای سند تحول بنیادین و تعیین نقشه راه برای اجرای این سند یکی از برنامه‌های جدی است که آموزش و پرورش با هدف ارتقای نظام کیفی آموزش و پرورش و بسط عدالت تربیتی دنبال می‌کند.
برخی از این چالش‌ها را می‌توان با هدف تربیت تمام ساحتی دانش‌آموزان مرتفع کرد که هم از طریق جذب نیروی انسانی با کیفیت و پیش‌بینی محتوای مورد نیاز و با کیفیت و تامین زیرساخت‌های با کیفیت آموزشی و پرورشی میسر می‌شود.
در حوزه زیرساخت با کمبود زیرساخت در برخی از مناطق یا احیانا زیرساخت و مدارس کم کیفیت مانند مدارس سنگی و کپری مواجه هستیم که خوشبختانه این موضوعات در حال رفع است و برنامه‌هایی برای این مسائل پیش بینی شد.
همچنین برای موضوع محتوای با کیفیت برای مهارت زندگی دانش آموزان و هم مهارت‌های شغلی دانش آموزان تلاش می‌شود. با توجه به اینکه شعار سال اشتغال آفرینی است، مدرسه را می‌توان نقطه آغازین اشتغال آفرینی دانست، بنابراین دانش‌آموزان باید در وهله اول مهارت بیاموزند.
محتوای مورد نیاز دانش آموزان، نیروی انسانی و زیرساخت مورد نیاز مانند کارگاه‌های فنی موارد ضروری برای تحقق اهداف سند تحول بنیادین هستند.
درنهایت برای پاسخگویی به چالش‌های آموزش و پرورش نیازمند یک نقشه راه، تقسیم کار و نگاشت نمادی به منظور مشخص شدن وظیفه هر دستگاه برای کمک به آموزش و پرورش هستیم.
بطور مثال در موضوع آموزش مجازی صدا و سیما و مدرسه تلویزیونی، در حوزه تامین زیرساخت‌ها ستاد اجرایی حضرت امام (ره)، سپاه پاسداران و خیرین کمک‌های بسیاری به آموزش و پرورش کرده‌اند. همچنین مجلس شورای اسلامی نیز در حوزه تامین منابع مالی و بودجه بهترین سنوات را در اختیار آموزش و پرورش قرار دادند، بطوری که در سال ۱۴۰۱ بالاترین سهم بودجه آموزش و پرورش را داشتیم.
باید در سایر حوزه و موضوعات هم نقش آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌ها مشخص شود تا بتوان به اهداف سند تحول دست یافت.
آموزش و پرورش به عنوان یک دستگاه مولد سرمایه اجتماعی کشور با اقدامات و فعالیت‌های خوب خود به ارتقای سرمایه‌های اجتماعی کمک می‌کند.
لطفا توضیح دهید که آموزش و پرورش برای بازگشت بازماندگان از تحصیل به مدارس چه اقداماتی قرار است که انجام دهد؟
ستاری فرد: تاکید مقام عالی وزارت این است که برای رفع معضل بازماندگان از تحصیل در وهله اول باید شناسایی آنها صورت گیرد و بدانیم چه کسانی، در کدام مقطع و به کدام دلیل به مدرسه نیامده‌اند.
تعداد دانش‌آموازن بازمانده از تحصیل بیش از ۹۷۰ هزار است، بنابراین آسیب‌شناسی دقیق باید از وضعیت بازماندگی از تحصیل انجام شود، پس از آن سناریوی منطقی مواجه ما با هرکدام از دانش آموزان و در هر مقطع تحصیلی متفاوت است.
برنامه‌های آموزش و پرورش برای بازگشست بازماندگان از تحصیل به اقتضای هر دوره و منطقه پیش بینی می‌شود، همچنین یک سری برنامه‌ها هم به صورت ملی دنبال می‌شوند که جزئیات بعدا اعلام می‌شود.
آموزش و پرورش به طور کلی از طریق جذاب سازی فعالیت‌ها، اقناع سازی دانش آموزان و والدین و رفع برخی از نیاز‌ها و معضلات دانش آموزان از حیث وضعیت خانوادگی و زیستی و سایر موانع برای بازگشت فرزندان به چرخه تحصیل تلاش می‌کند و متناسب با آن موانع و چالش‌ها تصمیم منطقی برای جذب بازماندگان از تحصیل پیش بینی شود.
معاون تربیت‌بدنی و سلامت وزیر آموزش و پرورش در مورد زمان صدور احکام رتبه‌بندی معلمان گفت وزارت آموزش و پرورش از زمان تصویب قانون و آیین‌نامه اجرایی آن در هیأت دولت، سه ماه فرصت دارد که نسبت به صدور احکام اقدام کند که پیش‌بینی شد فرآیند صدور احکام معلمان تا پایان بهار انجام شود
وی با بیان اینکه هیچ محدودیتی برای مشمولیت افراد برای قرار گرفتن در رتبه‌های مختلف وجود ندارد و دولت برای اجرای این قانون در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان و برای سال ۱۴۰۲ نیز احتمالا حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی خواهد شد
ستاری فرد بیان کرد: مبنای صدور احکام رتبه‌بندی از ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ خواهد بود، اما پرداخت ۶ ماهه دوم سال ۱۴۰۰ هنوز مشخص نیست و دولت راجع پرداخت دیون معلمان در شش ماهه دوم سال ۱۴۰۰ باید در جلسه هیأت وزیران تصمیم بگیرد.