به گزارش راهبرد معاصر؛ یکی از مسائلی که ذیل بحران در یمن و در مسیر نبرد و منازعات میان صنعاء و ائتلاف متجاوزان به رهبری سعودی همواره مورد توجه طرف یمنی در صنعاء یعنی دولت نجات ملی بوده است جدا کردن امور انسانی – اخلاقی از امور سیاسی و نظامی است. در واقع مسئولان و دست اندرکاران دولت نجات ملی در صنعاء از رهبر جنبش انصارالله(عبدالملک الحوثی) تا رئیس شورای عالی سیاسی یمن(مهدی المشاط) و رئیس کمیته امور اسرای دولت نجات ملی یمن(عبدالقادر المرتضی) همگی بر این موضوع تأکید و توجه ویژه ای داشته و دارند و همواره از عدم توجه ائتلاف متجاوز به این مسئله و حتی سازمان ملل شکوه و گلایه رسانه ای و سیاسی داشته اند.
این بدان معناست آنچه در قالب روند سنگ اندازی ها در مسیر تبادل اسرا از سوی متجاوزان اتفاق می افتد تنها با هدف سیاسی سازی و پیوند آن به مناسبات سیاسی – میدانی در یمن رخ می دهد، موضوعی که به شدت مورد انتقاد صنعاء می باشد. با این حال طرح دوباره تبادل اسرا و به جریان اندازی آن علیرغم تکرار و اصرار همیشگی صنعاء این بار از سوی ائتلاف سعودی با ارائه یک طرح ادعایی مطرح شده و طبق سخنان«ترکی المالکی» سخنگوی ائتلاف سعودی قرار بر این شد که فرآیند انتقال هوایی این اسرا در سه مرحله به صنعاء و عدن صورت بگیرد که اولین پرواز هواپیمای حامل اسرا(40 اسیر) به یمن در روز جمعه انجام گرفت.
با این حال طبق گزارشات، انتقال اسرا به عدن که با هواپیمای صلیب سرخ صورت گرفته در مجموع 108 نفر بوده اند که در چند مرحله وارد عدن شده اند. اما آنچه در مورد آزادسازی اسرا از سوی ائتلاف مورد اعتراض صنعاء می باشد این است که اولاً لیست معرفی شده اسرا برای تبادل، چند ملیتی می باشند(بنا به استناد سخنان رئیس کمیته امور اسرای دولت نجات ملی و تأیید نمایندگان صلیب سرخ) و ثانیاً تعداد اسرای معرفی شده در این لیست که مربوط به صنعاء می باشند از تعداد انگشتان یکدست نیز فراتر نمی رود. مضافاً اینکه بررسی هویت های لیست معرفی شده برای تبادل نشان می دهد رژیم سعودی با ابتکارش در طرح ادعایی مذکور بنا به گفته مسئولان صنعاء به دنبال اخراج کارگران یمنی در قالب پرونده تبادل اسرا می باشد.در واقع آنچه در این باره قابل توجه می باشد این است که اولآً سعودی بدنبال اصرارهای مکرر صنعاء مبنی بر تبادل اسرا خارج از اختلافات و منازعات سیاسی با این اقدام درصدد خرید اعتبار جهانی است.
ثانیاً ریاض از طریق مذکور تلاش دارد روند نقض های مکرر توافق آتش بس دوماهه که اخیراً به 5000 هزار بار رسیده را لاپوشانی کند و خود را با این روش نمایشی متعهد به رعایت مفاد توافق آتش بس دوماهه نشان دهد.
ثالثاً با توجه به ارائه لیست تبادل اسرا و افرادی که آزاد شده اند که عمدتاً متعلق به مناطق جنوبی یمن و از افراد وابسته ائتلاف هستند این اقدام سعودی بیش از آنکه با هدف پیشبرد اهداف مندرج در توافق دوماهه آتش بس با صنعاء باشد بر اساس شواهد حاکی از آن است که ریاض می خواهد با اقدام مذکور، حسن نیت خود را به شورای ریاستی نشان دهد. بطوریکه به نظر می رسد سعودی و نیروهای تحت امر آن که برخی از چهره ها و ساکنان یمن را که در طول این چند سال ربوده بودند بدنبال تغییر در سیاست هایش در این عرصه با تاکتیک آزاد سازی اسرا و با نام انصارلله است.
در واقع علاوه بر نام اسرا در لیست معرفی شده و افراد آزاد شده، انتخاب عدن به عنوان مقصد اولیه آزادسازی مهری تأییدی بر ادعای مذکور می باشد. رابعاً سعودی با تجمیع کارگران یمنی و خارجی و اخراج آنها از کشورش در قالب ابتکارهای ویژه تبادل اسرا می تواند چند هدف مهم دیگر را پیگیری کند 1- با توجه به اعتراض صنعاء به این مسئله، احتمال می رود سعودی به دنبال انحراف روند تبادل اسرا باشد و صنعاء را در این عرصه مقصر نشان دهد؛ 2- تقویت و افزایش توان نظامی شورای ریاستی از حیث نیروی انسانی و آماده سازی آنها برای آغاز فصل تازه ای از نبردها با صنعاء؛ 3- ممکن است سعودی با این روش درصدد طراحی و تشکیل یک نیروی جنوبی وابسته به خود در مقابل تحرکات نیروهای شورای انتقالی جنوب باشد که وابسته به امارت هستند.
در حقیقت علاوه بر موارد ذکر شده، گلایه و عدم استقبال صنعاء از تبادل مذکور در کنار برملاشدن اهداف سعودی از طرح ادعای تبادل اسرا، صنعاء در سال ها و ماه های اخیر گام‌های بسیاری برای حل پرونده انسانی تبادل اسرا برداشته، که آخرین مورد آن مربوط به نزدیک 15 روز گذشته می باشد که در اقدامی بشردوستانه و به صورت یک‌جانبه، ۴۲ اسیر از ائتلاف سعودی را آزاد کرد.
این در حالی می باشد که سیر مذاکرات با سازمان ملل درباره تبادل اسرا به دلیل تعلل و کارشکنی های طرف مقابل بدون برخورد حقوقی سازمان ملل با آن همواره با کندی و اختلال مواجه شده است. واقعیت این است که علت تأخیر در اجرای توافق تبادل اسرا با نظارت سازمان ملل علاوه بر عدم صداقت ائتلاف سعودی و وابستگان یمنی آن، بدلیل فقدان اراده جدی سازمان ملل به عنوان ناظر بر روند مذکور رخ داده است.
در مجموع باید اینگونه گفت که روندهای ادعایی از سوی ائتلاف سعودی مبنی بر تبادل و آزادسازی اسرا، با راهبرد فریب افکار عمومی جهت حصول به هدف پنهان کردن موارد عدم پایبندی به مفاد آتش بس دوماهه و هدف مهمتر تسهیل شرایط بهترِ مدیریت جنوب برای شورای ریاستی و نشان دادن حسن نیتش به این شورا از طریق آزاد کردن برخی اسرای جنوبی به مرحله اجرا رسیده است که در طول سال های گذشته به طرق مختلف از سوی ائتلاف و نیروهای وابسته به آن ربوده شده بودند.
خلاصه اینکه، تلاش‌ها و گام‌های بشردوستانه انصارالله و دولت نجات ملی در حالی در چارچوب اهداف آتش‌بس پیگیری می‌شود که ائتلاف متجاوز سعودی، نه تنها به مفاد آتش بس در قالب نقض مکرر و عدم توقیف کشتی‌های حامل سوخت متعهد نیست بلکه در رابطه با تبادل اسرا نیز نشان داده که با اهداف و غرایض سیاسی عمل کرده و وارد میدان اجرا شده است.