پیش‌‌‌بینی اندیشکده آمریکایی از تحولات یمن

به گزارش راهبرد معاصر با پیشروی‌های چند ماه اخیر نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در استان مأرب و همچنین آزادی کامل استان البیضاء، بسیاری از محافل خبری و تحلیلی جهان، به بررسی رفتار بازیگران مختلف در یمن و پیش‌‌بینی تحولات میدانی و سیاسی این کشور پرداخته‌اند.

اندیشکده کشورهای خلیج فارس در واشنگتن (AGSIW)، در مقاله‌ای به قلم «گریگوری جانسون» نوشته است که به نظر می‌رسد «حوثی‌ها» در نهایت بتوانند شهر مأرب به عنوان اصلی‌ترین پایگاه دولت همسو با ریاض در یمن را به کنترل خود در آورند و دیگر نمی‌توان از تشکیل یک کشور منسجم در یمن سخن گفت.

در این مقاله آمده است که جو بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ به قدرت رسید و مصمم به پایان دادن جنگ یمن بود. در این دولت افرادی بودند که زمان اوباما نیز مسئولیت داشتند و تصمیم او برای ورود به جنگ یمن را اشتباه می‌دانستند، به گونه‌ای که یکی از مقامات دولت اوباما حمایت از سعودی‌ها را به «سوار شدن به خودرویی با راننده مست» تشبیه کرده بود.

این اندیشکده در ادامه جنگ یمن را یک فاجعه در تمامی ابعاد دانست و نوشت که عربستان سعودی و امارات متحده عربی که هر دوی از شرکای آمریکا محسوب می‌شوند، به شکنجه زندانیان در یمن، حملات هوایی علیه غیر نظامیان و شکل‌دهی به «بدترین بحران انسانی در جهان» متهم هستند و دولت جدید آمریکا دو هفته پس از روی کار آمدن احساس کرد که نیاز به تغییر سیاست‌ها دارد و «جو بایدن» در اولین خطابه خود با موضوع سیاست خارجی دولتش تعهد داد که تمامی اشکال حمایت آمریکا از عملیات‌های تهاجمی در یمن از جمله فروش سلاح پایان خواهد یافت. همان روز «تیموتی لیندرکینگ» به عنوان فرستاده واشنگتن به یمن تعیین شد و فردای آن روز (پنج فوریه) دولت بایدن به اطلاع کنگره رساند که نام انصارالله را از لیست گروههای تروریستی که در زمان دونالد ترامپ گنجانده شده بود، خارج می‌کند.

در ادامه این مقاله آمده است که مأموریت لیندرکینگ گفت‌و‌گو با طرف‌های مختلف و هموارسازی مسیر نیل به یک راه‌حل سیاسی را بر عهده داشت، اما با بدبینی شدید دولت مستقر در صنعاء مواجه شده است.

«گریگوری جانسون» در ادامه این مقاله نوشت: «پاسخ حوثی‌ها به اقدامات آمریکا آن‌طور که پیش‌بینی می‌شد حمله دوباره به مأرب بود. منطقه‌ای که این گروه آن را کلید هدف اصلی یعنی تشکیل حکومت مستقل در یمن می‌داند و منابع درآمدی کشور به خصوص نفت و گاز در آن‌جا و شبوه و حضرموت متمرکز شده است و حوثی‌ها اگر بخواهند در قالب یک حکومت نقش‌آفرینی کنند نیاز به تسلط به یکی از این سه استان دارند و از آن‌جایی که مأرب نزدیک‌تر از دو استان دیگر به صنعاء است، حوثی‌ها متفق‌القول هدف خود را تسلط بر این استان گذاشته‌اند.»

جانسون پیش‌بینی کرد که در صورت آزادسازی مأرب، نیروهای دولت صنعاء به سمت جنوب و استان شبوه و تسلط بر چاههای نفتی این استان و گسترش پایگاه اقتصادیشان پیش خواهند رفت.

خروج امارات از مأرب

به ادعای او در سال‌های ابتدایی جنگ استقرار موشک‌های پاتریوت در مأرب از سوی امارات از موانع اصلی نیروهای دولت صنعاء برای عملیات در این استان بود و در آن‌ سال‌ها به دلیل ثبات نسبی مأرب، این استان پذیرای بیش از ۲.۵ میلیون آواره بود، به طوری که جمعیت شهر از ۴۰۰ هزار نفر به سه میلیون نفر افزایش یافت. اما در جولای ۲۰۱۹ امارات به تدریج خروج از یمن را آغاز و نیروها و همزمان پدافند هوایی پاتریوت را نیز از مأرب خارج کرد. در همان ماه انصارالله یمن با موشک بالستیک منزل «سلطان العراده» استاندار دولت هادی در مأرب را هدف قرار داد تا میزان توانایی پدافند هوایی ارتش هادی را بسنجد.

اندیشکده کشورهای خلیج فارس در واشنگتن (AGSIW)، در ادامه نوشت که ائتلاف متجاوز به یمن در عمل در مأرب چند دسته شده است. سعودی‌ها به دنبال راه خروج هستند و قبائل نیز به سمت توافقات جداگانه با نیروهای دولت صنعاء رفته‌اند. همزمان دولت هادی از بی کفایتی و فساد و سوءمدیریت رنج می‌برد و نظامیان ارتش همسو با ریاض اقدام به فروش سلاح‌های خود در بازار سیاه برای تأمین معیشت خود می‌کنند و بسیاری از آن‌ها ماههاست که حقوق دریافت نکرده‌اند.

در ادامه این مقاله آمده است: «عجیب نیست که حوثی‌ها در روی زمین پیروز شوند. در ماه سپتامبر حوثی‌ها به طور کامل بر استان البیضاء و بخش‌هایی از شمال استان شبوه مسلط شدند که به آن‌ها این اجازه را داد تا مأرب را از جنوب یمن قطع کنند. آن‌ها منطقه "حارب" در جنوب مأرب را به کنترل در آوردند و اکنون منطقه العبدیه را به محاصره در آورده‌اند؛ اگر العبدیه سقوط کند پس از آن حوثی‌ها فشار را برای رسیدن به شهر مأرب دو چندان خواهند کرد و اگر بتوانند مأرب را بگیرند که امکان آن بسیار زیاد است، در آن صورت می‌توانند بر میادین گازی تسلط یافته و هرگونه امیدی برای تشکیل یک کشور واحد یمن را از بین ببرند.»

آمریکا در سردرگمی

اندیشکده کشورهای خلیج فارس در واشنگتن (AGSIW)، در بخش دیگری از مقاله خود به رفتار دولت آمریکا پرداخت و نوشت که تحولات سریع مأرب موجب شده است که ایالات متحده آمریکا در موضع دشواری قرار گیرد و عملا نمی‌داند که چه باید بکند.

به اذعان نویسنده، واشنگتن هیچ نفوذی بر روی «حوثی‌ها» ندارد و تحریم‌ها نیز علیه این گروه موفقیت آمیز نبوده است و سخنان و بیانیه‌های شدیداللحن آمریکا و سازمان ملل نیز گوش شنوایی ندارد و در شرایطی که مشارکت مستقیم نظامی آمریکا در جنگ یمن به شکست انجامیده، «حوثی‌ها» دلیلی برای مذاکره یا تسلیم نمی‌بینند.

«گریگوری جانسون» سپس نوشت که «حوثی‌ها» خود را در موضع حق می‌دانند. آن‌ها در میدان نبرد پیروز شده و اگر به حملات خود در مأرب ادامه دهند، می‌توانند به چاههای نفت و گاز تسلط یابند و حکومت مستقل خود را تشکیل دهند و از سوی دیگر آمریکا نیز دیگر نمی‌تواند تأمین سلاح ائتلاف به رهبری ریاض را از سر گیرد و در این خصوص تحت فشار زیادی است و به این دلیل سعودی‌ها نیز در استفاده از مهمات و سلاح‌های خود صرفه‌جویی می‌کنند.

در پایان این مقاله آمده است که آمریکا در برخورد با موضوع مأرب چاره‌ای جز استمداد از ایران برای اقناع یمنی‌ها جهت توقف عملیات در مأرب ندارد، هرچند نویسنده در ادامه تأکید می‌کند که لزوما این بدین معنا نیست که «حوثی‌ها» در این خصوص به توصیه و سخن کسی گوش می‌دهند.

***

نیروهای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در آخرین دستاورد میدانی روز گذشته توانستند منطقه «نجا» در جنوب مأرب را به کنترل خود در آورده و راه ارتباطی شهرستان «جبل مراد» را مسدود کنند./فارس