نقش آمریکا در تحولات پاکستان چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ پاکستان در هفته های اخیر دستخوش تحولاتی بوده هر چند در نگاه اول به نظر در بعد سیاست داخلی است اما نگاه عمیق تر به این موضوع نشان می دهد پای آمریکا و تحقق سیاست های آمریکا در این کشور و منطقه در میان است. عزل عمران خان و روی کار آمدن شهباز شریف به عنوان نخست وزیر جدید این کشور و عوامل تاثیر گذار بر تحولات اخیر این کشور موضوع گفت و گوی راهبرد معاصر با کارشناس مسائل بین‌الملل است که در ادامه آمده است.

محسن روحی صفت کارشناس مسائل بین الملل و پاکستان در گفت وگو با راهبرد معاصر در خصوص نقش ارتش در حوادث سیاست داخلی پاکستان و کنار رفتن عمران خان از نخست وزیری این کشور گفت: سیستم سیاسی پاکستان همواره به صورت سنتی در دست دو حزب عمده قرار داشته، اما با روی کار آمدن حزب سومی در این کشور و به دست گرفتن قدرت، وضعیت پیشین دچار تغییراتی شد. بی تردید نمی توان نقش ارتش پاکستان را در کنار زدن دو حزب قدرتمند و سنتی پاکستان از سیاست و قدرت را نادیده گرفت، چرا که ارتش همچنان متهم به قتل بی نظیر بوتو و از بین رفتن حزب بوتوست.

وی در این باره خاطر نشان کرد: حزب تحریک که با حمایت مردم روی کار آمد را می توان حزب سومی نامید که در پاکستان شکل گرفت. با اینکه حزب تحریک از حمایت مردمی برخوردار بود اما دیر زمانی طول نکشید که اختلافات بین ارتش و عمران خان تشدید شد. آنچه در این بین حائز اهمیت است عواملی است که ناکامی عمران خان را در باقیماندن در پست نخست وزیری تحت الشعاع قرار داد.

محسن روحی صفت در این باره خاطر نشان کرد: اولین دلیل ناکامی عمران خان را می توان به اختلاف با ارتش نسبت داد، چرا که ارتش پاکستان ارتباط و همکاری قابل توجهی با آمریکا دارد. حمایت‌های مالی آمریکا از ارتش و زمینه های حضور آمریکا در پاکستان که توسط ارتش این کشور تدارک دیده می شود مثل دادن پایگاه های نظامی به امریکا، فرصت دادن به پهبادهای آمریکایی برای بلند شدن از خاک پاکستان و حمله به مواضعی در افغانستان، از جمله موارد اختلافی بین دولت و ارتش بود.

وی در ادامه  خاطر نشان کرد: بخش دیگری از ناکامی عمران خان را می توان به سفر وی به مسکو و دیدار با رئیس جمهور روسیه نسبت داد که با مخالفت شدید ارتش این کشور مواجه شد. دیگر دلیل ناکامی عمران خان را می توان به مشکلات داخلی حزب تحریک نسبت داد. با توجه به اینکه حزب تحریک در مقایسه با دیگر احزاب این کشور  سابقه طولانی در عرصه سیاست و حاکمیت ندارد و حزب کوچکی به شمار می رود، و اینکه این حزب در انتخابات قبلی هر چند موفق به جذب بسیاری از اعضای سایر احزاب شد و با حمایت ارتش برنده انتخابات شد و رای اعتماد مجلس این کشور را گرفت اما رای اعتماد کسب شده شکننده بود، چرا که بسیاری از شخصیت های که درطول انتخابات باعمران خان همراه شده بودند در وسط راه از وی و این حزب جدا شدند. سقوط مجلس پنچاب از حزب تحریک به حزب مسلم لیگ، نتیجه جدا شدن برخی از شخصیت هایی بود که حامی عمران خان بودند. به عبارت دیگر می توان گفت عمران خان از مدیریت لازم حزبی برخوردار نبود.

کارشناس مسائل پاکستان خاطر نشان کرد: پیروزی با اختلاف بسیار کم نسبت به سایر احزاب را می توان یکی دیگر از مشکلات و ناکامی های حزب عمران خان دانست، هر چند ناکامی در حل مسائل اقتصادی نیز روی دیگر ماجراست که منجر به ناکامی عمران خان در صحنه سیاسی پاکستان شد.

 محسن روحی صفت دلایل عمران خان برای سفر به روسیه را توضیح داد و گفت: عمران خان به دنبال ایجاد توازن بین بلوک شرق و غرب بود. سفر وی به مسکو را می توان تلاشی برای افزایش وزن پاکستان بین دو بلوک شرق و غرب عنوان کرد که ناخشنودی آمریکا را رقم زد. با اینکه بعضی از سیاستمداران پاکستانی هرازگاهی برای برقراری ارتباط با بلوک شرق تلاش کرده اند اما همانند آقای ذوالفقار بوتو و ضیاء الحق که بعد از کودتا اعدام شد، این بار نیز عمران خان سرنوشتی غیر از سرنگونی و عدم کسب رای اعتماد نداشته‌اند. سیاستمدارانی که تلاش کرده اند بلوک قدرت را چرخشی بدهند با مشکلاتی مواجه شده اند که نظایر آن بیان شد، اما عمران خان تلاش کرد تا پاکستان از وابستگی به یک بلوک رهایی یاید تا توازن جدیدی مانند آنچه ترکیه و هند در قبال روسیه و آمریکا دارند ایجاد شود.

وی در این باره تصریح کرد: تلاش عمران خان به دلیل ناکامی‌های اقتصادی و موفق نبودن سیاست های وی در عرصه بین المللی ناکام ماند. خشم آمریکا و همراهی ارتش این کشور با سیاست‌های آمریکا موجب سقوط وی شد.

محسن روحی صفت کارشناس مسائل پاکستان در پایان گفت و گو خاطر نشان کرد: با روی کار آمدن آقای شهباز شریف به عنوان نخست وزیر در یک احتمال ممکن است مجلس مابقی دوره پیش روی خود یعنی یک سال و نیم باقیمانده را طی کند تا بعد از آن پاکستان شاهد انتخابات دیگری باشد. از سوی دیگر این احتمال داده می شود که نخست وزیر زودتر از موعد انتخابات را برگزار کند تا با روی کار آمدن مجلسی جدید و به دست آوردن اکثریت کرسی ها شهباز شریف برای تشکیل دولت جدید آماده شود.