پیش‌بینی درآمد ۲۰ میلیارد دلاری با تکمیل کریدور ریلی شمال-جنوب

به گزارش راهبرد معاصر؛  کریدور حمل و نقل شمال ـ جنوب یکی از مهم‏‌ترین شاهراه‌های ارتباطی نیمکره شرقی و جز 10 کریدور ترانزیتی ریلی و ترکیبی تعریف شده در نشست کشورهای عضو اتحادیه اروپایی در هلسینکی در سال 1992 است که تحت عنوان شاهراه ترانزیتی شماره 9 میان سه کشور ایران، روسیه و هند به تصویب رسید.

سال 2000 میلادی توافقنامه این کریدور بین کشورهای ایران،‌روسیه و هند به‌عنوان مؤسسان کریدور شمال- جنوب در سن پترزبورگ امضا شد. در ادامه با پذیرفتن 11 کشور آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، اوکراین، بلاروس، عمان، سوریه و بلغارستان، خود را به‌عنوان مسیری جایگزین و قابل اعتماد به اثبات رساند.

مزیت‏‌ها‏ی کریدور برای ایران

با توجه به اینکه برخی از همسایگان شمالی کشورمان از جمله قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان به نحوی محصور در خشکی هستند، برای رسیدن به دریا می‌بایست از طریق ایران کالاهای خود را حمل کنند. بهره‌مندی ایران از کریدورها ازجمله کریدور شمال- جنوب از این منظر، بسیار حائز اهمیت است.

از سوی دیگر کریدور شمال-جنوب، می‏‌تواند دیپلماسی سیاسی- اقتصادی ایران در قفقاز را از بیش از پیش فعال و نقش‌‏آفرین کند. تکمیل حلقه مفقوده ریلی کریدور شمال- جنوب علاوه بر توسعه ترانزیت بین‌المللی و استفاده از ظرفیت‌های سرزمینی، یک منبع درآمد پایدار برای ایران است. پیش‌بینی می‌شود با عملیاتی شدن کریدور شمال- جنوب، ایران بتواند سالانه حدود 20 میلیارد دلار درآمد از این مسیر ترانزیتی کسب کند که می‌تواند تا حدی وابستگی کشور به درآمدهای نفتی را کاهش دهد.

ظرفیت سالانه ترانزیت کریدور شمال- جنوب 30 میلیون تن در سال است، اما در زمان حاضر ایران از 2 میلیون تن این ظرفیت بهره می‌برد. همچنین اگر ایران به هدف خود در تبدیل شدن به هاب منطقه ای دست یابد، نیازی به خام فروشی مواد معدنی و نفتی نخواهد داشت و منافعی که از راه ترانزیت و گردشگری کسب می‌شود، کشور را از فروش مواد نفتی و معدنی خام بی‌نیاز می‌کند.

برآوردها حاکی از آن است که از کریدور مذکور سالانه حدود 250 میلیارد دلار محصولات هند، چین و آسیای شرقی به مقصد اروپا تراتزیت خواهد شد که پیش‌بینی می‌شود سهم ایران در ترانزیت کالا حدود 4 درصد و تولید حدود 15 درصد باشد.

این کریدور از مهم‌ترین مسیرهای ارتباطی اوراسیا با خلیج فارس است که با توجه به نگاه دولت سیزدهم به دیپلماسی همسایگی و توسعه ارتباطات و مناسبات با کشورهای منطقه، می‌تواند نقش مهمی در ترانزیت کالاهای کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای ایفا کند. ساخت خط‌آهن رشت-آستارا و تکمیل و راه‌اندازی این طرح بزرگ بین المللی جایگاه ایران در اقتصاد بین الملل را از صادرکننده «مواد خام» به جایگاه «ترانزیت» تغییر خواهد داد.

دیروز جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری از امضای توافقنامه ساخت خط‌آهن رشت-آستارا با سخنرانی روسای جمهور ایران و روسیه خبر داد و گفته بود: پس از 23 سال گذرگاه ریلی شمال-جنوب تکمیل می‌شود که جنوب آسیا را به شمال اروپا متصل می‌کند.

طبق اعلام مسئولان وزارت راه و شهرسازی این پروژه ریلی به عنوان حلقه مفقوده کریدور شمال-جنوب طی 3 سال یعنی یکسال کمتر از پیش بینی صورت گرفته ساخته خواهد شد. بر اساس توافق صورت گرفته قرار است پیمانکاران ایرانی زیرسازی خط‌آهن مذکور را اجرا کنند./ تسنیم